Íslenska þjóðfélagið - 01.05.2010, Qupperneq 67

Íslenska þjóðfélagið, 1. árgangur 2010, 69-94. Útgefandi: Félagsfræðingafélag Íslands 69

Fordómar og geðræn vandamál:
Samanburður á þremur löndum

Sigrún Ólafsdóttir
Boston University

Jón Gunnar Bernburg
Háskóli Íslands

Útdráttur: Rannsóknir hafa leitt í ljós að fordómar og neikvæð viðhorf í garð þeirra sem
eiga við geðræn vandamál að stríða eru afar útbreidd, en slík viðhorf virðast skerða lífsgæði
og batahorfur einstaklinga sem þjást af vandamálum af þessum toga. Í þessari grein notum
við spurningalistakönnun til þess að meta umfang og orsakir neikvæðra fordóma meðal
almennings í þremur löndum: Íslandi, Bandaríkjunum og Þýskalandi. Niðurstöður okkar
staðfesta verulega útbreiðslu fordóma og neikvæðra viðhorfa í öllum þremur löndunum.
Jafnframt kemur í ljós að fólk í öllum löndunum sýnir neikvæðari viðbrögð gagnvart ein-
staklingum sem eiga við geðrænt vandamál að stríða þegar það skilgreinir ástandið sem sjúk-
dóm. Loks benda niðurstöður til þess að fordómar og neikvæð viðhorf gagnvart þessum hópi
hafi minni útbreiðslu á Íslandi og Þýskalandi en í Bandaríkjunum.

Lykilorð: Geðræn vandamál ■ fordómar ■ samanburðarrannsóknir
Bandaríkin ■ Ísland ■ Þýskaland

Abstract: Research has shown that prejudice and negative attitudes toward those who are
experiencing mental illness are widespread, but those attitudes reduce the quality of life and
recovery of individuals experiencing such problems. In this article, we use a survey to
evaluate the extent and causes of negative attitudes among the public in three countries:
Iceland, the United States, and Germany. Our results indicate the existence of widespread
prejudice and negative attitudes in all three countries. We also show that people across the
three countries are more negative toward individuals experiencing mental illness if they
define the condition as an illness. Finally, the results indicate that prejudice and negative
attitudes toward this group are less common in Iceland and in Germany than in the United
States.

Keywords: Mental health problems ■ stigma ■ comparative research
Germany ■ Iceland ■ USA