Fróðskaparrit - 01.01.1968, Page 53

Oyðing av rottum og músum í Føroyum
61
men upplýst verður, at hon skuldi bert galda í eitt ár. Vit
hava ætlandi loyvi at halda, at oyðingin hevur verið muna-
dygg, tí samtyktin sæst ikki at hava verið framlongd. Sjey
ár seinni — hin 4. mars 1902 — varð á grannastevnu í Kví-
vík viðgjørt mál viðvíkjandi »Ødelæggelse af Rotter«, men av
tí, at ikki nóg inógvir húsbóndur vóru á stevnuni, kundi eingin
samtykt verða gjørd í málinum. Áhugin fyri rottuoyðingini
tykist so ikki at hava verið serstakliga stór í Kvívík tá.
Sama var, tá ið fimm ár seinni lagdur varð fyri løgtingið
spurningurin um at seta donsku rottulógina frá 1907 í gildi í
Føroyum; men áðrenn meira verður sagt um støðu løgtingsins
til málið, er hóskandi at gera grein fyri undirstøðuni hjá hesi
fyrstu rottulóg.
1 1898 hendi á eini heilsubótarstovu í Wien nakað, ið gjørd-
ist stórtíðindi í Europu. Ein hjálparmaður á stovuni varð bitin
av eini pestsjúkari rottu og varð smittaður. Sama hendi ein
lækna og tvær sjúkrasystrar, ið vóru um hann, og øll fýra
doyðu. Ein, ið las um hesa hending í bløðunum, var danin og
verkfrøðingurin Emil Zuschlag (1859—1941), sum var húsa-
eigari í Keypmannahavn og tí var kunnugur við, í hvussu
stóran mun Keypmannahavn var fongd av rottum. Zusohlag
óttaðist fyri, at tær rnongu rotturnar kundu fara at kveikja
eina pest-umfarsótt í Keypmannahavn. Hann fetkk í lag, at
kallað varð til fundar í »Københavns Grundejerforening« hin
29. novembur 1898, har stovnað varð felag við tí endamáli við
lóg at fara í oyðingarkríggj móti rottunum um alt landið í
senn. Zuschlag varð valdur formaður í felagnum. Men torført
royndist at fáa yvirvaldið at fata, at tað var tess verkevni at
fáa framda oyðing av rottunum. Við studningi ymsastaðni
eydnaðist at fáa til vega pening, so at latin kundi verða virðis-
løn upp á 10 oyru fyri ihvørja rottu, ið fingin varð, og í 18
vikur í 1899 eydnaðist at fanga o. u. 103.000 rottur í Keyp-
mannahavn. 8 ár gingu, áðrenn tað eydnaðist, við ótroyttandi
arbeiði Zuschlags, at fáa framda lóg nr. 59 frá 22. mars 1907
um atgerðir til oyðing av rottum. Lógin byggir — eins og
samsvarandi lógir, ið samtyktar vórðu í flestum londum í