Morgunblaðið - 01.12.1993, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. ÐESEMBER 1993
Forstjóri Granda
Sérstakur
tekjuskatt-
ur á útgerð?
BRYNJÓLFUR Bjarnason, for-
sljóri Granda hf., segir að veiði-
leyfagjald sé ekki tímabært en ef
það verði mat manna síðar að
óþolandi ágóði sé innan útgerðar
þá komi til álita hærri tekjuskatt-
ur fyrirtækja í þeirri grein en al-
mennt gerist. Kom þetta fram á
fundi Félags fijálslyndra jafnað-
armanna í gærkvöldi.
Brynjólfur sagðist telja eðlilegt að
veiðileyfagjald yrði rætt í samhengi
við gjaldtöku fyrir nýtingu auðlinda
almennt þannig til dæmis að gos-
drykkjaframleiðendur greiddu fyrir
vatnið og bændur afréttagjald.
Sagði hann stöðu sjávarútvegs
þannig að hann stæði ekki undir
gjaldtöku núna. „Ef einhver ofsagróði
myndast í þessari atvinnugrein mun
hann koma fram í greiðslu tekju-
skatts. Ég tel jafnvel koma til greina
að þessi fyrirtæki greiði hærri tekju-
skatt en almennt gerist, eftir að tekið
hefur verið tillit til réttlátra arðsemis-
greiðslna til hluthafa, ef það er mat
manna að óþolandi ágóði verði af
starfseminni,“ sagði Brynjólfur.
Hann sagði ennfremur að sjávar-
útvegsfyrirtæki hefðu fram til þessa
fjárfest í þeirri trú að sérstök skatt-
lagning kæmi ekki til og þess vegna
yrðu þau að fá arð af þeim fjárfest-
ingum á næstu árum áður en veiði-
leyfagjald kæmi til greina.
Forsíða Morgunblaðsins 1.
desember 1918.
Fullveldis-
blaðið 1918
í DAG eru 75 ár liðin frá því
er ísland varð fullvalda ríki. í
tilefni af því fylgir Morgunblað-
inu í dag sérprentun, B-blað, á
21. tölublaði 6. árgangs Morg-
unblaðsins, sem kom út sunnu-
daginn 1. desember 1918 svo og
blaðið, sem kom út daginn eftir,
mánudaginn 2. desember.
Á miðsíðu blaðsins í dag eru
auk þess kaflar úr bók Gíslá
Jónssonar um fullveldisárið og
úr ritinu um Sjálfstæðisflokkinn
gamla eftir Matthías Johannes-
sen. Forystugrein blaðsins heitir:
„Fullveldi íslands 75 ára“.
ídag
Vestfjaröagöng_________________
Líkur eru til að Botnsheiðargöng
verði notuð í hugsanlegum neyðartil-
vikum síðla vetrar 24
Áverkar
Áverkum eftir ofbeldi hefur fjölgað
um 20% frá árinu 1980 24
Mafían
Réttað eryfir fimm æðstu foringjum
ítölsku mafíunnar á Sikiley 28
Leiðari
Fullveldi íslands 75 ára 30
SVIPMYND frá vikivaka. Morgunblaðið/Þorkell
Þ|óðemisdagur
í Artúnsskóla
ÞJÓÐERNISDAGUR var haldinn í gær í Artúnsskóla í tilefni
af fullveldisdeginum. Þetta er í þriðja sinn sem slíkur dagur
er haldinn í skólanum og er tilgangurinn að vekja nemendur
betur til vitundar um ástæður þess að 1. desember er frídagur.
Ellert Borgar Þorvaldsson
skólastjóri Ártúnsskóla sagði í
samtali við Morgunblaðið að hug-
myndin að deginum hefði sprottið
upp hjá kennurum skólans og að
undanfarin ár hefðu ýmsir fletir
á sögu fullveldisins verið teknir
til skoðunar síðasta dag nóvem-
bermánaðar. Að þessu sinni var
lögð áhersla á þjóðlegan mat,
þjóðlegan fatnað, þjóðleg lög og
ljóð, þjóðdansa og þjóðlegar
íþróttir.
Dagskráin fór fram á fímm
stöðum innan skólans. Hægt var
að horfa á glímu, bragða á þjóð-
legum réttum, syngja og dansa
vikivaka og var nemendum skipt
í hópa. Sumir kennara skólans
mættu til vinnu í þjóðbúningi og
einnig fengu nokkrir nemendur
lánaðan fatnað hjá Þjóðdansa-
félaginu. Var krökkunum boðið
upp á slátur, sviðasultu, hákarl,
NEMENDUR og kennarar spá
í glímutökin.
harðfísk, flatkökur með hangi-
kjöti og mysu og áhersla lögð á
að allir smökkuðu á öllu. Var
ekki að sjá annað en að krakkarn-
ir skemmtu sér hið besta.
Halldór Blöndal samgöngumálaráðherra um erfíðleika iimaiilaiidsflugs Flugleiða
Áhyggjur af að hluthaf-
arnir endurskoði hug sinn
HALLDÓR Ásgrímsson alþingismaður gagnrýndi harðlega ákvörðun
um 14% virðisaukaskatt á ferðaþjónustu frá næstu áramótum við um-
ræður um frumvarp fjármálaráðherra um breytingar í skattamálum á
Alþingi í gær. Sagði hann að skattlagningin kæmi sérstaklega illa nið-
ur á innanlandsfluginu. Farþegum mundi fækka, þjónustan minnka og
sagði hugsanlegt að Flugleiðir myndu telja sig nauðbeygða að leggja
innanlandsflug félagsins niður.
Halldór Blöndal samgönguráð-
herra sagði að erfiðleikar væru mikl-
ir í innanlandsfluginu m.a. vegna
bættra vegasamgangna og róðurinn
myndi þyngjast vegna upptöku
virðisaukaskattsins, en ekki hefði
verið um marga kosti að velja tii að
brúa bil ríkissjóð sem hefði þurft að
taka á sig þungar byrðar frá fortíð-
inni.
„Ég hef af því þungar áhyggjur
að hluthafar í Flugleiðum muni end-
urskoða hug sinn gagnvart því að
láta utanlandsflugið bera uppi þann
mikla halla sem er á innanlandsflug-
inu. Það hefur af þessum sökum
komið upp sú rödd innan félagsins
hvort rétt kunni að vera að skipta
félaginu í tvennt. Við getum líka
velt því fyrir okkur hvort unnt sé
að ná meiri hagræðingu í innanlands-
fluginu því vitanlega skipta vegimir
verulegu máli um þann fjölda sem
með því fer,“ sagði Halldór Blöndal.
Hann sagði að ekki lægju fyrir
upplýsingar um afkomu í innanlands-
fluginu á þessu ári en þó mætti
áætla að tapið væri nálægt 3-400
milljónum kr. ef tekið væri mið af
reynslu undanfarinna ára. Sagði
hann að nú væri unnið að úttekt á
áhrifum af upptöku 14% virðisauka-
skatts á ferðaþjónustuna.
Einar Sigurðsson, blaðafulltrúi
Flugleiða, sagði að fyrirtæki í innan-
landsflugi töpuðu um 200 millj. kr.
á ári vegna innanlandsflugsins, sem
væri yfír 10% af veltu. Menn óttuð-
ust nú að markaðurinn myndi drag-
ast saman þegar skatturinn legðist
á en hann gæti kostað flugreksturinn
í heild yfír 100 millj. kr.
Urskurður fefldur úr gildi
ÁFRÝJUNARNEFND samkeppnismála hefur fellt úr gildi úrskurð
Samkeppnisráðs á hendur Myndmarki o.fl., en lögmaður Myndmarks
áfrýjaði málinu til Áfrýjunarnefndar á þeirri forsendu að við meðferð
málsins hafi verið brotinn réttur á úrskurðarþolendum til að tjá sig
um málið. Á þetta féllst áfrýjunarnefndin og úrskurðaði hún að Sam-
keppnisráð skyldi fjalla um málið á nýjan leik.
Samkeppnisstofnun taldi að mynd-
bandaútgefendur innan Myndmarks
hefðu brotið gegn ákvæðum sam-
keppnislaga með því að hafa breytt
afsláttarkjörum sem áður giltu gagn-
vart myndbandaleigum og með því
að hafa sammælst um mismunandi
afslátt af verði myndbanda til mynd-
bandaleiga eftir því hvort þeir væru
aðilar að Myndmarki eða ekki. Jafn-
framt hafí forsvarsmenn Myndmarks
gerst brotlegir með því að samræma
lágmarksútleigu fyrir myndbönd og
gera það að skilyrði fyrir aðild að
Myndmarki að myndbandaleigur
leigi ekki út myndbönd undir hinu
samræmda lágmarksleigugjaldi. Var
myndbandaútgefendum innan Mynd-
marks og forsvarsmönnum Mynd-
marks gert að láta af hinu ólögmæta
atferli þegar í stað, en að öðrum kosti
myndu samkeppnisyfirvöld beita við-
urlögum í samræmi við 53. grein
samkeppnislaga. Samkeppnisráð
féllst á þennan úrskurð óbreyttan.
r
Ur verinu
► Stöðug bræla og léleg afla-
brögð - Flest kaupskipin skráð
erlendis - Þúsund störf tapast
ef veiðar krókabáta minnka um
helming
Jólamatur ogföndur
► Kryddaðir kaffídrykkir -
Piparkökur - Verðlaunakonf-
ekt - Ensk jólakaka - Jólabrauð
- Jólaskraut - Grillað á gaml-
árskvöld - Nýárshlaðborð
Myndasögur
► Föndur fyrir jólin - Pétur
Oddbergur gefur út sinn eigin
Mogga - Geir Sveinsson - Veistu
svarið? - Smásagnakeppni -
Búiðtiljólakort
Myndasaga
um Grýlu
MORGUNBLAÐIÐ birtir í dag á
bls. 16 fyrsta hluta nýrrar mynda-
sögu sem nefnist Grýlugengið.
Þetta er saga Grýlu og bónda
hennar Leppalúða, einnig koma við
sögu synirnir þrettán og jólaköttur-
inn. Sagan birtist í átta skipti, á
miðvikudögum og sunnudögum fram
til jóla. Síðasti hlutinn birtist á að-
fangadag, 24. desember.
Þá mun Grýla telja dagana til jóla
á baksíðu blaðsins þangað til fyrsti
jólasveinninn kemur til byggða, en
þá birtast þeir hver á eftir öðrum
til að telja dagana. Myndirnar eru
teiknaðar af Hollendingnum Leend-
ert Jan Vis.