Morgunblaðið - 14.10.2001, Blaðsíða 36

MINNINGAR
36 SUNNUDAGUR 14. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Útfararþjónustan ehf.
Stofnuð 1990
Rúnar Geirmundsson
útfararstjóri
Traust persónuleg
alhliða útfararþjónusta.
Áratuga reynsla.
Símar 567 9110 & 893 8638
utfarir.is
Davíð Osvaldsson
útfararstjóri
Sími 551 3485 • Fax 568 1129
Áratuga reynsla
í umsjón útfara
Önnumst alla þætti
Vaktsími allan sólarhringinn
896 8284
Legsteinar
Vönduð íslensk framleiðsla
Fáið sendan myndalista
Hamarshöfði 4, 110 Reykjavík
sími: 587 1960, fax: 587 1986
MOSAIK


Marmari
Granít
Blágrýti
Gabbró
Líparít
✝ GuðmundurGunnlaugsson
fæddist á Reynihól-
um í Miðfirði 8. jan-
úar 1911. Hann lést á
Hrafnistu í Reykja-
vík 8. október síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Gunnlaug-
ur Eiríksson bóndi á
Reynihólum, f. 2.12.
1879, d. 19.10. 1947,
og Ingibjörg Guð-
mundsdóttir, f. 19.8.
1880, d. 3.5. 1915.
Stjúpmóðir Guð-
mundar var Filippía
Jónsdóttir, f. 1.7. 1876, d. 27.4.
1963. Systkini Guðmundar eru
Ingólfur Jónsson, f. 17.6. 1906, d.
20.4. 1979, Þorbjörg Ragnhildur,
f. 20.8. 1908, d. 10.7. 1932, Ingunn,
f. 4.1. 1910, d. 6.5. 1995, Margrét
Jónína f. 3.8. 1912, d. 19.5. 1995,
Þórdís, f. 8.1. 1914, og Eiríkur, f.
30.4. 1915, d. 1.5. 1915. Hinn 4.
febrúar 1961 kvæntist Guðmund-
ur eftirlifandi konu sinni, Gunn-
hildi Daníelsdóttur frá Viðarstöð-
um á Fljótsdalshéraði, f. 4.2. 1916.
Foreldrar Gunnhildar voru Daní-
el Runólfsson bóndi á Viðarstöð-
um og Rannveig Óladóttur frá
Gagnstöð. Sonur Guðmundar og
Gunnhildar er Þröstur Viðar að-
stoðarskólastjóri, f.
2.12. 1950, kvæntur
Jórunni Pétursdótt-
ur bankastarfs-
manni, f. 28.3. 1949.
Börn þeirra eru Sig-
ríður Rúna við-
skiptafræðingur, f.
11.1. 1972, sambýlis-
maður hennar er Jón
Árni Ólafsson mark-
aðsfræðingur, f.
19.12. 1973, og Mar-
grét Hildur sagn-
fræðinemi, f. 20.9.
1976.
Guðmundur ólst
upp á Reynihólum í Miðfirði og
naut venjulegrar grunnskóla-
menntunar þess tíma en síðar var
hann einn vetur á Héraðsskólan-
um á Laugarvatni. Árið 1934 fór
hann vestur á Ísafjörð þar sem
hann vann verkamannavinnu en
flutti til Reykjavíkur árið 1937.
Fljótlega eftir að Guðmundur
kom til Reykjavíkur gerðist hann
leigubifreiðastjóri. Hann var einn
af stofnendum leigubílastöðvar-
innar Hreyfils, þar sem hann
starfaði til ársins 1989.
Útför Guðmundar fer fram frá
Fossvogskirkju á morgun, mánu-
daginn 15. október, og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Elsku afi, nú ertu farinn frá okkur
og við systurnar söknum þín mikið.
Við eigum svo margar fallegar og
skemmtilegar minningar um þig
sem ylja okkur þegar við söknum þín
sem mest. Þú varst svo skemmtileg-
ur og stríðinn, og þú lést okkur finna
að þér þótti vænt um okkur. Það var
erfitt að vita til þess að þér leið ekki
vel undir það síðasta en við huggum
okkur við að nú ertu kominn þangað
sem þér líður vel og við munum öll
hittast á ný um síðir.
Við systurnar eigum ótalmargar
æskuminningar tengdar þér og
ömmu í Dvergabakkanum eins og
við systurnar sögðum alltaf. Það var
ekki langt að rölta til þín og ömmu
og oftar en ekki rákumst við á þig á
leiðinni þar sem þú beiðst í bílnum
og dormaðir á meðan þú beiðst eftir
næsta túr. Þú varst alltaf tilbúinn til
að keyra okkur í danstímana sem
voru oft ansi margir, ef pabbi og
mamma voru upptekin. Svo áttirðu
alltaf opal eða brjóstsykur í vösun-
um þegar þú komst í heimsókn til
þess að gefa okkur. Þú varst alltaf
svo fínn og virðulegur með staf og
hatt, og þegar þú komst í heimsókn
þá settir þú hattinn alltaf í efstu hill-
una í forstofunni. Síðustu árin átt-
irðu þó erfitt með að ná upp í hilluna
en þú þurftir alltaf að athuga hvort
þú gætir þetta ekki ennþá.
Það var svo gaman að koma til þín
og ömmu bæði í Dvergabakkann og
á Hrafnistu og fá kaffi, spjalla saman
um lífið og tilveruna. Þú hafðir alla
tíð sterkar skoðanir og fylgdist af
áhuga með stjórnmálum alveg fram
undir það síðasta. Stundum bauðstu
okkur líka í nefið en við vildum nú
ekki þiggja það og þá kom stríðn-
isglampi í augun á þér. Það var ekki
fyrr en Jón Árni kom í fjölskylduna
að þú gast boðið einhverjum í nefið
og það fannst þér líka skemmtilegt.
Þú hafðir gaman af því að sjá svip-
inn á okkur þegar þú bauðst okkur
að smakka hræring og súran hval
sem við vorum nú ekki sérlega hrifn-
ar af. Hins vegar kunnum við syst-
urnar báðar að meta hákarlinn og þá
varstu nú ánægður með okkur.
Fjölskylduhundurinn hún Tinna
var í miklu uppáhaldi hjá þér og þú
þreyttist seint á að segja frá því
hversu gáfuð hún væri. Þú gafst þér
alltaf tíma til að leika við hana og svo
fannst ykkur báðum gott að fá ykkur
miðdagslúr.
Það voru ófáar stundirnar sem þú
áttir í „Draumalandinu“ þínu þar
sem þú hafðir komið upp aðstöðu til
að binda inn bækur. Þarna hafðir þú
safnað saman hlutum sem flestum
öðrum hefði ekki þótt eigulegir en þú
hafðir gaman af. Þannig urðu aug-
lýsingabæklingarnir sem þú hafðir
safnað til fjölda ára að bók í mörgum
bindum eftir Tómas í Vindheimum.
Tómas olli okkur systrum miklum
heilabrotum, og alltaf settir þú upp
undrunarsvip og fannst við fáfróðar
og illa lesnar að kannast ekki við
þennan merkilega rithöfund. Einnig
hafðir þú límt dagblaðsgreinar á
pappír og fest upp á veggina. Þarna
voru til að mynda forsíðumyndir frá
leiðtogafundinum og margar grín-
myndir úr stjórnmálaheiminum og
þegar við komum í heimsókn sýnd-
irðu okkur hvað þú hafðir hengt nýj-
ast á veggina og sagðir okkur sög-
una á bak við það.
Samband þitt og ömmu var alla tíð
mjög sterkt og þó að þið hafið ekki
alltaf verið sammála gátuð þið ekki
án hvors annars verið. Þú hafðir
áhyggjur af því að fara á undan
ömmu, en við munum öll gera okkar
besta til að hugsa vel um hana eins
og þið hugsuðuð alltaf vel um hvort
annað.
Elsku afi, við viljum kveðja þig
með þessari vísu Vatnsenda-Rósu:
Þó að kali heitur hver,
hylji dali jökull ber,
steinar tali og allt hvað er,
aldrei skal ég gleyma þér.
Stelpurnar þínar,
Sigríður Rúna og
Margrét Hildur.
Elsku „Mundi frændi“ minn. Ég
vildi geta verið frjórri í huganum til
að finna réttu orðin til að þakka þér
öll árin, alla hlýju og kærleika, og
fyrir glettni á góðum stundum.
Nærvera þín var nærandi.
Guð blessi þig og varðveiti, þar
sem þú ert núna. Guð blessi fjöl-
skyldu þína og okkur hin.
Kveðja,
Gunnlaug Björk.
Fallinn er frá ættarstólpi fjöl-
skyldu minnar, Guðmundur Gunn-
laugsson, móðurbróðir minn.
Bernskuminningar mínar um
Munda frænda eru helstar þær að
hann ók okkur systkinunum á jóla-
böllin í Iðnó fyrir löngu. Fá börn
nutu þeirra forréttinda að vera ekið í
prívatbíl á þessum tíma, en alltaf var
Mundi frændi tilbúinn til þess starfs.
Aldrei gleymi ég lyktinni í bílnum
hjá Munda frænda. Þeir sem muna
leigubíla á þessum árum þekkja
þessa lykt, sambland af leðri og tób-
aksreyk. Mér þótti á þessum tíma
þessi lykt vera lykt allsnægta, sem
ég átti ekki að venjast.
Miklir kærleikar voru með Munda
og móður minni en hún var yngsta
systir hans. Nutum við systkinin
kærleika þeirra í hvívetna. Ekki fór
hjá því að ég kynntist stjórnmála-
skoðunum Munda frænda en hann
var alla tíð róttækur vinstrimaður.
Vera má að stjórnmálaskoðanir hans
hafi haft áhrif á mig, einkum þau at-
riði er varða réttindi hins vinnandi
manns. Hann var heill í sinni trú á
jafnræði manna og hagaði lífi sínu í
samræmi við þá skoðun. Mundi
frændi var í lífi sínu talandi dæmi um
hinn vinnandi mann sem aldrei féll
verk úr hendi.
Mundi frændi var einn af þeim
mönnum sem hafði allt að gefa, en þá
ekkert af öðrum. Slíkra manna er
gott að minnast.
Þegar ég kveð nú Munda frænda
minn, eru mér þakkir til hans efst í
huga fyrir stuðning hans og um-
hyggju fyrir móður minni og okkur
systkinunum, svo og Gunnu eigin-
konu hans.
Heiðrún Bára Jóhannesdóttir.
Guðmundur föðurbróðir minn
reisti hús í Kleppsholtinu nokkru
neðar í götunni en foreldrar mínir.
Hann bjó þar þegar ég man fyrst eft-
ir mér og öll mín uppvaxtarár fram
um 1960 er hann fluttist suður í
Kópavog. Í húsi hans á Kambsveg-
inum bjuggu einnig systir hans og
mágur, faðir hans með seinni konu
sinni og í kjallaranum frænka hans
og fjölskylda hennar. Þetta var al-
gengt sambýlismunstur í Klepps-
holtinu á árunum upp úr seinni
heimsstyrjöld og reyndar víða í
Reykjavík bæði fyrr og síðar. Nábýl-
ið við Guðmund frænda var mjög
gott og samgangur milli heimilanna
mikill. Ég bar nöfn gömlu hjónanna
og naut þess svo vel að ég hafði þar
aðstöðu eins og nú mundi sagt, átti
mér þar skot eða skáp þar sem ég
geymdi nokkurt dót sem ég gat leik-
ið mér að í ró og næði. Frændi minn
gaf sig alltaf að mér, spurði mig
spurninga, glettist við mig og smá-
stríddi mér jafnvel.
Guðmundur hóf leigubílaakstur á
stríðsárunum og starfaði sem leigu-
bílstjóri síðan. Þá var ekki mikið um
bílaeign í Kleppsholtinu og þeir sem
höfðu yfir bíl að ráða voru frændfólki
og öðrum nágrönnum innan handar
um ýmis viðvik þar sem betra en
ekki var að hafa bíl því að langur
vegur var innan úr Holti og niður í
bæ. Mér er þó minnisstæðast að
frændi ók okkur iðulega á vorin og
fram á sumar upp að Rauðavatni þar
sem foreldrar mínir höfðu stóran
kartöflugarð um árabil. Þá var
Rauðavatn fyrir utan bæinn, nánast
uppi í sveit. Allan slíkan greiða gerði
frændi minn eftirtölulaust en lét þó
engan snúa sér að óþörfu.
Þegar líða tók á 6. áratuginn hóf-
ust uppgangstímar eftir nokkra
stöðnun og ýmsir hugðu á stækkun
húsnæðis eða nýbyggingu. Guð-
mundur, systir hans og mágur
byggðu sér þá hús í Kópavogi og þar
bjó Guðmundur með konu sinni,
Gunnhildi Daníelsdóttur, og syni
þeirra, Þresti. Þangað var gott að
koma, hlýlegt heimili í rúmgóðum
húsakynnum og mikilli gestrisni að
mæta. En sakir vegalengda og nokk-
urs skorts samgöngutækja okkar í
Kleppsholtinu lengi vel var meira
um það að frændi kæmi í heimsókn
til okkar en við til hans en hann var
mjög frændrækinn. Það var reyndar
einkenni hans að hann rækti fjöl-
skyldu- og frændabönd mjög vel alla
stund, lét sér annt um systkini sín og
systkinabörn og lét sig varða velferð
þeirra og grennslaðist einatt fyrir
um hagi þeirra. Hann kom reglulega
í heimsókn til okkar en þó ekki þann-
ig að hann kæmi á vissum tímum eða
með reglulegu millibili. Þegar hann
birtist, fannst okkur ekkert mjög
langt síðan hann kom síðast en þó
hafði hann ekki komið nýlega. Hann
var hæglátur í framkomu, talaði
hægt og fremur lágt og reyndar varð
maður ekki var við að hann væri að
spyrja nokkurs en hann var ávallt
áhugasamur og forvitinn um hagi
okkar en með öllu laus við hnýsni.
Hann gat greint okkur frá fleiri ætt-
ingjum betur en aðrir og varð með
tímanum tengiliður í dálitlum ætt-
boga eftir að fjölskyldur greindust
og kynslóðum fjölgaði. Að auki var
hann afar persónufróður og minn-
ugur og því var alltaf fengur að fá
hann í heimsókn. Hann hafði gaman
af smáskopi, sagði vel frá, án nokk-
urra tilburða – þó ekki í hálfum
hljóðum eins og sagt hefur verið um
annan Húnvetning. Þegar hann
kvaddi að heimsókn lokinni eftir svo
sem tvo kaffibolla, molakaffi eða
smákökur eftir atvikum, fannst okk-
ur þetta ekki hafa verið nein stund
en nógu löng til þess að við vorum
einatt nokkru fróðari eftir en áður.
Eftir að sonurinn Þröstur hafði
flust að heiman festu þau hjónin
kaup á lítilli íbúð í Breiðholtinu þar
sem þau komu sér vel fyrir og undu
sínum hag mörg ár. Eftir að Guð-
mundur hætti atvinnuakstrinum
lagði hann stund á bókband og batt
drjúgum bækur um árabil, ekki síst
fyrir skyldmenni. Hann hélt upp-
teknum hætti og heimsótti okkur og
flutti nokkur tíðindi í hvert sinn.
Móðir mín mat mjög þessa tryggð
sem mágur hennar sýndi henni öll
árin eftir að faðir okkar dó.
Fyrir hálfu öðru ári fluttust þau
hjónin á Hrafnistu í Laugarási og
voru þá komin í næsta nágrenni við
fornar slóðir. Þarna var vel að þeim
búið en frændi var nú tekinn fast að
eldast og eftir nokkur áföll síðustu
misserin andaðist hann á sóttarsæng
hinn 8. október sl.
Um leið og ég kveð frænda minn
með þökk og söknuði votta ég Gunn-
hildi konu hans, Þresti og Jórunni og
dætrum þeirra samúð mína.
Fyrir hönd okkar systkinanna,
Gunnlaugur Ingólfsson.
Við fráfall góðs vinar rifjast upp
atburðir og samskipti þar sem líf
hins látna skarast við lífsferil þess
sem eftir situr og saknar. Nú er
frændi minn, Guðmundur Gunn-
laugsson, farinn og horfinn og líf
hans og jarðnesk tilvera orðin að
minningu, en minning eða minningar
eru eitt hið mesta dýrmæti sem jarð-
lífið býr yfir. Án þeirra værum við
ekki það sem við erum. Þær eru einn
hluti af þeirri veröld, þeim óendan-
legu víðernum, sem mannshugurinn
er fær um að skapa, þær eru hluti af
því þegar sagt er að maðurinn lifi
þótt hann deyi. „Ég lifi og þér mun-
uð lifa,“ sagði Kristur upprisinn. Og
fornmenn sögðu: Deyr fé, deyja
frændur, deyr sjálfur, en orðstír
deyr aldregi, þ.e. minningin deyr
ekki. Vissan um líf að loknu þessu er
sem rauður þráður gegnum öll
trúarbrögð. Og hvers vegna ættum
við að efast um að nýtt líf taki við að
loknu þessu þegar svo er í pottinn
búið. Þeir sem trúa á veröld handan
grafarbakkans trúa því jafnframt að
tilveran þar sé undir því komin
hvernig viðkomandi tókst til í hinu
jarðneska lífi og vilja halda því fram
að hverjum og einum sé hollt í huga
að hafa að eins og maðurinn sái svo
muni hann og uppskera.
Við Guðmundur Gunnlaugsson
áttum það sameiginlegt að vera
frændur og alast upp norður í Húna-
þingi, í sömu sveit, Miðfirðinum, en
aldursmunur var verulegur. Hann
fæddist og lifði sín bernsku- og
æskuár í Reynihólum, missti ungur
móður sína, en ólst upp hjá föður sín-
um og stjúpu allt þar til faðir hans
varð að bregða búi sökum heilsu-
brests. Tók þá eldri bróðir hans,
Ingólfur, við búi í Reynihólum. Hann
var stórhuga bóndi og fjárfesti bæði
í sauðfé og ræktun, en þá gerðist það
sem enginn gat séð fyrir, verðlag á
búfjárafurðum lækkaði, fjárfesting-
in skilaði sér ekki, kreppa tók að
hrjá þjóðfélagið og bændur urðu illa
úti, einkum þeir yngri sem voru að
hefja búskap. Enginn vissi ráð við
kreppunni, enda lét ein af mannvits-
brekkum þeirra tíma svo ummælt að
svo væri kreppan sem vindurinn;
enginn vissi hvaðan hún kæmi né
hvert hún færi! Og hinn ötuli bóndi
sá sér ekki annan kost vænni en láta
jörð og bú í annarra hendur og flytj-
ast snauður suður á mölina.
Þegar hér er komið sögu hefjast
fyrstu kynni mín af Munda frænda,
eins og við systkinin nefndum hann
ævinlega. Eftir umskiptin í Reyni-
hólum fór hann suður en átti tíðum
erindum að sinna í sveitinni, enda
hafði hann komið sér þar upp átlit-
legum fjárstofni sem hann hafði á
fóðrum á hinum ýmsu bæjum sveit-
arinnar; staldraði hann þá jafnan við
hjá foreldrum mínum meðan hann
lauk sínum erindum og var ávallt au-
fúsugestur. Hann vildi vera í sveit-
inni og átti sér þann draum að verða
bóndi. En enginn ræður auðnu sinni
sjálfur segir máltækið og svo fór að
eftir kalt, graslítið og votviðrasamt
sumar kom harður snjóavetur; tók
þá fyrir alla beit svo mánuðum skipti
og heyleysi, harðindi og önnur óáran
ollu því að Mundi sá aldrei nema lítið
brot af þeim fjárstofni sem hann
hafði á fóðrum meðal vina sinna og
kunningja þar nyrðra. Þetta varð
honum mikið áfall sem hann tók
mjög nærri sér og leiddi til þess að
hann hætti við allar búskaparhug-
myndir til sveita, settist að syðra við
sundin blá, eignaðist nokkru síðar
fólksbifreið og hóf leigubílaakstur og
gerði þann atvinnurekstur að ævi-
starfi sem hann stundaði í meira en
hálfa öld.
Þrátt fyrir áfall og vonbrigði sem
áður er um getið hélt Guðmundur
ávallt tryggð við sveit sína og fylgd-
ist furðu vel með því mannlífi sem
þar var lifað öldina út. Fyrr á árum
kom hann á rennireið sinni norður,
stundum með farþega sem voru að
skoða sig um, stundum til að heim-
GUÐMUNDUR
GUNNLAUGSSON