Morgunblaðið - 12.02.2005, Blaðsíða 4

„Eins gott að
kunna réttu
handtökin“
ANTON Gylfi Pálsson var valinn
skyndihjálparmaður ársins í gær
af Rauða krossi Íslands fyrir að
bjarga lífi Ásgeirs Sigurðssonar
með hetjulegri framgöngu
ásamt tveim félögum sínum í
fyrra. Athöfnin fór fram við há-
tíðlega athöfn í Smáralind þar
sem mikil dagskrá var flutt á
hinum svokallaða „112 degi“
sem haldinn var í fyrsta sinn í
gær.
Anton var á leið út af hand-
boltaleik í október 2004 þegar
hann sá Ásgeir hreyfing-
arlausan í bíl sínum fyrir utan
íþróttahúsið og ákvað að kanna
málið frekar. Í ljós kom að Ás-
geir var í hjartastoppi og brást
Anton fljótt við. 12 ára gamalt
skyndihjálparnámskeið hjá
Torfa Magnússyni í Fjölbrauta-
skólanum í Breiðholti rifjaðist
upp fyrir honum og tókst honum
að beita hjartahnoði og blásturs-
aðferð þar til hjartað í Ásgeiri
fór aftur í gang. Á meðan var
hringt í sjúkrabíl sem kom stuttu
síðar. Félagar Antons voru Konráð
Grétar Ómarsson og Einar Jónsson
og hjálpuðu honum með því m.a. að
lýsa með ljóstíru frá GSM síma í
augu sjúklingsins til að ráða lífs-
mark af ástandi augnanna.
Brotnaði saman og hágrét
„Ég var mjög rólegur meðan á
þessu stóð en þegar sjúkrabíllinn
var farinn með Ásgeir, þá brotnaði
maður saman og fór að hágráta.
Maður var í sjokki næsta hálfa mán-
uðinn,“ sagði Anton. „En við erum
ánægðastir með að Ásgeir skuli
vera við góða heilsu í dag.“
Anton vonar að 112 dagurinn og
viðurkenning sín veki fólk til um-
hugsunar um mikilvægi þess að
læra skyndihjálp. „Það getur komið
fyrir hvern sem er að þurfa að
bjarga mannslífi og þá er eins gott
að kunna réttu handtökin.“
Anton er 28 ára gamall og stund-
ar nám í Tækniháskóla Íslands.
Í gær veitti Rauði krossinn fleiri
einstaklingum fyrir skyndihjálp-
arafrek á árinu 2004. Tvær stúlkur
frá Egilsstöðum, þær Jóhanna Rut
Sigurþórsdóttir, 10 ára og Rut
Malmberg, 11 ára fengu viðurkenn-
ingu fyrir að bjarga lífi vinkonu
sinnar með því að hringja á sjúkra-
bíl og hlúa að henni þegar hún fékk
ofnæmislost.
Einnig fengu viðurkenningu Sel-
fyssingarnir Gunnar Kristmunds-
son 71 árs og Gunnar Álfar Jónsson,
70 ára fyrir að bjarga lífi félaga síns
á íþróttaæfingu eldri borgara. Þeir
beittu blástursaðferð og hjarta-
hnoði þangað til sjúkrabíll sótti
sjúklinginn sem lifir góðu lífi í dag.
Samkvæmt upplýsingum Rauða
krossins látast um 200 manns vegna
hjartastopps á hverju ári. Aðeins 4
mínútna töf eftir hjartastopp getur
kostað mannslíf.
Morgunblaðið/Júlíus
Ásgeir Sigurðsson ásamt bjargvætti
sínum, Antoni Gylfa Pálssyni, skyndi-
hjálparmanni ársins, í Smáralindinni.
4 LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Á MÖRGUM sviðum er réttarstaða
fatlaðra þokkalega tryggð á ýmsum
sviðum í íslenskum rétti og þeim al-
þjóðasamningum sem Ísland er að-
ili að þó enn sé verk að vinna við að
tryggja réttindi er snerta persónu-
frelsi og réttaröryggi fatlaðra.
Staðan er aftur á móti önnur þegar
raunveruleg réttarstaða fatlaðra er
skoðuð en þá kemur á daginn að all-
mikill munur er á formlegri og
raunverulegri réttarstöðu fatlaðra.
Því er enn langt í land með að fatl-
aðir geti tekið þátt í samfélaginu og
notið jafnréttis á við ófatlaða.
Þetta er meðal þess sem kemur
fram í ritinu Réttarstaða fatlaðra
eftir Brynhildi G. Flóvenz lögfræð-
ing en að útgáfu bókarinnar standa
Minningarsjóður Jóhanns Guð-
mundssonar læknis og Mannrétt-
indaskrifstofa Íslands en útgefandi
ritsins er Háskólaútgáfan.
Hagsmunir geta togast á
Jóhann Guðmundsson var merk-
isberi í réttindabaráttu fatlaðra á
áttunda áratugnum, starfi sem
lagði grundvöll að stofnun Lands-
samtakanna Þroskahjálpar. Jóhann
lést 1990, langt um aldur fram, og
stóðu Landssamtökin Þroskahjálp
og fleiri fyrir stofnun minningar-
sjóðs sem er ætlað það hlutverk að
styðja fatlaða til að ná rétti sínum.
Í bókinni fjallar Brynhildur um
réttarstöðu fatlaðara hér á landi og
gerir grein fyrir þeim lögum og
reglum sem fatlaðir geta byggt rétt
sinn á. Þá er borin saman formleg
réttarstaða eins og hún er tryggð í
lögum og alþjóðasamningum og
raunveruleg réttarstaða fatlaðra
eins og hún er framkvæmd.
Á kynningarfundi sagði Bryn-
hildur m.a. að sér sýndust að
mörgu leyti vera andstæður í
stjórnkerfi fatlaðra, þ.e. svæðis-
skrifstofur og svæðisráð um mál-
efni fatlaðra. Þannig væri svæðis-
skrifstofum um málefni fatlaðra
gert að gegna tvíþættu hlutverki,
annars vegar ættu svæðisskrifstof-
ur og svæðisráðin að taka saman
gögn og áætla fyrir stjórnvöld hvað
þarf og berjast þá fyrir málefnum
fatlaðra og sækja fjármagnið til
ríkisvaldsins. Hins vegar ættu
skrifstofurnar að útdeila því til ein-
staklinganna þannig að sú staða
kæmi upp að einn og sami starfs-
maðurinn þyrfti annars vegar að
gæta þess að halda sig innan
ramma fjárlaga og hins vegar að
veita skjólstæðingum þá úrlausn
mála sem þeir ættu rétt á. Þessir
tvennir hagsmunir gætu aftur á
móti virkilega togast á.
Þá sagði Brynhildur að ekki væri
virkt trúnaðarmanna- eða réttar-
gæslukerfi fyrir fatlaða hér á landi.
Það teldi hún vera eitt stærsta
verkefnið og hún vildi sjá það kerfi
eflt til mikilla muna.
Morgunblaðið/Golli
Brynhildur G. Flóvenz lögfræðingur kynnti rannsókn sína í gær.
Rannsókn sýnir að munur er á formlegri og raunverulegri réttarstöðu fatlaðra
Enn langt í land með að
fatlaðir njóti jafnréttis
HÁSKÓLALISTINN er í odda-
stöðu eftir að Vaka tapaði meiri-
hluta í kosningum til stúdentaráðs
Háskóla Íslands og háskólafundar
sem fram fóru á miðvikudag og
fimmtudag. Kjörsókn var dræm,
37,6% stúdenta kusu, sem var þó
2% meira en í kosningunum í
fyrra.
Vaka fékk 1.542 atkvæði, 46,4%
atkvæða og 4 fulltrúa, Háskólalist-
inn 414 atkvæði, 12,5% og 1 full-
trúa, Röskva fékk 1.253 atkvæði,
37,9% og 4 fulltrúa og Alþýðulist-
inn 100 atkvæði, 3,0% og engan
fulltrúa kjörinn. Þá fékk Vaka þrjá
fulltrúa kjörna á háskólafund, tap-
aði einum, og Röskva fékk þrjá
fulltrúa.
Sátt ríki um nýjan formann
Að sögn Elíasar Jóns Guðjóns-
sonar, fulltrúa Háskólalistans í
Stúdentaráði, hefur Háskólalistinn
ekki áform um að mynda meiri-
hluta með Vöku né Röskvu. Hug-
myndir Háskólalistans miði að því
að stjórnarmenn í Stúdentaráði
vinni saman sem ein heild að mál-
efnum stúdenta, enda sé um hags-
munafélag að ræða. Engin þörf sé
á meiri- og minnihluta í ráðinu.
Fulltrúar Vöku og Röskvu sem
rætt var við sögðu að engar við-
ræður væru hafnar um hugsanlegt
samstarf. Upp væri komin ný
staða í stúdentapólitíkinni og aldr-
ei áður hefði það gerst að tvær
fylkingar eða fleiri hefðu farið
saman með stjórn.
Varðandi val á næsta formanni
stúdentaráðs segir Elías að mestu
skipti að allar fylkingarnar geti
sæst á hver muni gegna embætt-
inu. Spurður hvort til greina komi
að hann verði formaður segir Elías
að ólíkt frambjóðendum Vöku og
Röskvu hafi hann kynnt sig sem
formannsefni listans í kosninga-
baráttunni.
Munaði 25 atkvæðum
Að sögn Lillýjar Valgerðar Pét-
ursdóttur, formanns kjörstjórnar,
fóru kosningarnar vel fram. Litlu
munaði að Vaka kæmi að fimmta
manni, eða 25 atkvæðum, og voru
atkvæði talin að nýju, eins og
ávallt þegar mjótt er á munum, til
að ganga úr skugga um að rétt
hefði verið talið. Í stúdentakosn-
ingunum 2002, þegar Röskva
missti meirihlutann til Vöku, mun-
aði fjórum atkvæðum á fylking-
unum. Kærufrestur vegna kosn-
inganna er 15 dagar og er áætlað
að stjórnarskipti verði 15. mars
nk.
Í Stúdentaráði eiga sæti 20
manns, 9 fulltrúar Vöku, 9 frá
Röskvu og tveir frá Háskólalist-
anum, og sitja þeir tvö ár í senn.
Háskólalistinn er í lykilstöðu eftir að Vaka missti meiri-
hluta sinn í kosningum til stúdentaráðs Háskóla Íslands
Vill starfa með
báðum fylkingum
KARLMAÐUR sem handtek-
inn var í fyrradag vegna gruns
um margítrekuð rán í Reykjavík
að undanförnu var úrskurðaður
í gæsluvarðhald til 18. febrúar í
Héraðsdómi Reykjavíkur í gær.
Að sögn lögreglu hefur hann
gengist við þeim fimm ránum
sem framin hafa verið á fjórum
dögum. Hann er á fertugsaldri
og hefur lítillega komið við sögu
lögreglunnar áður.
Ránshrinan hófst á mánudag
þegar söluturn í Grafarholti
varð fyrir barðinu á ræningjan-
um. Daginn eftir rændi hann
söluturn í Mjódd og daginn þar
eftir lá leiðin í söluturn á Lang-
holtsvegi. Á fimmtudag hélt
hann áfram og rændi bókaversl-
un í Grafarvogi og að síðustu fór
hann í Leikbæ hálftíma síðar.
Hann var síðan handtekinn við
Suðurver á fimmtudagskvöld og
fannst í bíl hans svört gríma,
riffill og hnífur, auk peninga. Að
sögn Ómars Smára Ármanns-
sonar aðstoðaryfirlögreglu-
þjóns leikur ekki grunur á að
ræninginn hafi átt sér vit-
orðsmann.
Málið verður rannsakað hjá
lögreglu.
Játar fimm
rán og sett-
ur í gæslu-
varðhald
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavík-
ur hefur framlengt gæsluvarð-
hald í þrjár vikur yfir Íslend-
ingi sem handtekinn var vegna
smygls á fjórum kílóum af am-
fetamíni til landsins. Einnig er
Þjóðverji í gæsluvarðhaldi
vegna málsins.
Þjóðverjinn var handtekinn á
Keflavíkurflugvelli 26. janúar
sl. með amfetamínið sem var
falið í fölskum botni í ferða-
tösku. Rannsókn lögreglunnar í
Reykjavík leiddi til þess að
daginn eftir var Íslendingurinn
handtekinn.
Gæsluvarð-
hald
framlengt