Morgunblaðið - 12.02.2005, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hraungörðum 2-4,
Hafnarfirði, sími 565 2727
www.bilhraun.is
ATH. Verða til sýnis laugardaginn 12. og mánudaginn 14. febrúar á Bílasölunni Hraun.
Einnig er hægt að bjóða í bifreiðarnar á www.bilhraun.is
Upplýsingar í síma 565 4599 og 565 2727.
Útboð á bifreiðum frá varnarliðinu
R-listinn gæti alveg sætt sig við að hafa svona smá dúkkuflugvöll hérna, hæstvirtur ráð-
herra.
Hæstiréttur sýknaðií fyrradag mannsem héraðsdómur
hafði sakfellt um kynferð-
isbrot gegn 13 ára stúlku. Í
sératkvæði minnihluta
Hæstaréttar er vísað til
þess að mörg vitni hafi gef-
ið skýrslu fyrir héraðs-
dómi í kynferðisbrotamál-
inu. Þar segir m.a.:
„Hæstiréttur endurmetur
ekki niðurstöðu héraðs-
dóms um sönnunargildi
munnlegs framburðar
komi vitnin ekki þar fyrir
dóm til skýrslugjafar, en
sönnun í þessu máli er
fyrst og fremst reist á
framburði vitna. Með vísan
til forsendna héraðsdóms teljum
við að staðfesta eigi hann um báða
liði ákæru og um önnur atriði.“
Þetta leiðir hugann að svo-
nefndu „Vegas-máli“ þar sem
maður var kærður fyrir líkams-
árás á skemmtistaðnum Vegas 13.
maí 1997. Sá sem ráðist var á lést
skömmu síðar. Hinn ákærði var
sýknaður í héraðsdómi vegna
ónógra sönnunargagna. Hæsti-
réttur sakfelldi manninn hins veg-
ar 1998 og byggði dóminn að miklu
leyti á vitnisburði vitna fyrir hér-
aðsdómi. Vitnin voru ekki kölluð til
að gefa skýrslu fyrir Hæstarétti.
Málið var kært til Mannréttinda-
dómstóls Evrópu og taldi kærand-
inn það brjóta gegn réttri máls-
meðferð fyrir dómi að hvorki vitni
né sakborningar hafi verið kölluð
fyrir Hæstarétt. Mannréttinda-
dómstóllinn kvað upp dóm í júlí
2003 og átaldi Hæstarétt fyrir að
hafa ekki kallað vitni og ákærða
fyrir réttinn í þessu tiltekna máli.
Þar eð Hæstiréttur túlkaði fram-
burð vitnanna ekki á sama hátt og
undirréttur hefði átt að kalla vitnin
fyrir.
Eiríkur Tómasson, lagaprófess-
or, hefur fjallað um mat Hæsta-
réttar á sönnunargildi framburðar
ákærðra og vitna fyrir héraðsdómi
þar sem Hæstiréttur endurmetur í
raun sönnun í sakamálum, án þess
að taka eigin skýrslur af ákærða
eða vitnum. M.a. ritaði Eiríkur um
þetta í bók sinni, Réttlát málsmeð-
ferð fyrir dómi, sem kom út 1999.
Eiríkur taldi framkvæmd
Hæstaréttar í þessu kynferðis-
brotamáli, ekki fyllilega vera í
samræmi við lög um meðferð op-
inberra mála. „Það er gert ráð fyr-
ir því í lögunum að Hæstiréttur
endurmeti ekki sönnunargildi
framburðar, sem gefinn er fyrir
héraðsdómi, nema að sá sem
ákærður er og þau vitni sem í hlut
eiga gefi skýrslu að nýju fyrir
Hæstarétti.“
Eiríkur segir að Hæstiréttur
hafi á liðnum árum viljað túlka
þetta ákvæði í lögum um meðferð
opinberra mála fremur þröngt.
Hann vitnar til fyrrnefnds „Vegas-
máls“ og niðurstöðu Mannrétt-
indadómstóls Evrópu. „Niðurstað-
an þar var sú að íslenska ríkið hafi
brotið gegn fyrirmælum 6. gr.
mannréttindasáttmálans þegar
ákærði hafði verið sýknaður í hér-
aði og síðan sakfelldur í Hæsta-
rétti.“ Eiríkur sagði að þegar at-
burðarásin snerist við, þ.e. ákærði
væri sakfelldur í héraði en sýkn-
aður í Hæstarétti eins og gerðist á
fimmtudag, nyti 6. gr. mannrétt-
indasáttmálans ekki við. Hún sé
einungis sett til varnar sakborn-
ingnum. „Ég hefði talið það far-
sælast og í samræmi bæði við lög
og jafnræðissjónarmið að sama
regla verði viðhöfð, hvort sem
ákærði hefur verið sýknaður eða
sakfelldur í héraði og menn telja til
greina koma að breyta þeirri nið-
urstöðu í Hæstarétti.“
Fá mál á ári
Eiríkur taldi ljóst að í fyrrnefnd-
um dómi frá sl. fimmtudegi hafi
meirihlutinn litið svo á að Hæsta-
rétti sé stætt á að snúa við dómi
héraðsdóms vegna þess að sönn-
unarbyrðin hvíli á ákæruvaldinu.
Það sé því ekki hallað á ákærða þó
að hann sé sýknaður. „Það er auð-
vitað alveg rétt, en þá finnst mér
að menn taki ekki nægilegt tillit til
hagsmuna almannavaldsins,
þ.e.a.s. að refsingu verði komið
fram ef brot hefur verið framið.
Við búum við þá reglu, að ef ekki
tekst að sanna sekt þá ber að
sýkna ákærða. Mér finnst að ef
mikill vafi leikur á því hvort sekt
hafi verið sönnuð, eins og þarna er
sýnilega um að ræða, sé varlegast
að leiða ákærða og brotaþola, í
þessu tilviki, fyrir réttinn og taka
skýrslur til að leiða enn frekar í
ljós hvað gerðist. Ef það hefði leitt
til þess að enn hefði verið mikill
vafi þá náttúrulega hefði það leitt
til sýknu. Þarna tel ég að rétturinn
hefði allur þurft að hlýða á fram-
burðinn.“
Eiríkur telur að Hæstiréttur
vilji forðast að skýrslur séu gefnar
fyrir réttinum af ótta við aukið
vinnuálag á dómendur og seinkun
á málsmeðferð. Hann er annarrar
skoðunar og bendir á að þau tilvik
séu fá á hverju ári sem taka þyrfti
skýrslur fyrir Hæstarétti.
Eiríkur leggur áherslu á að
hann taki ekki afstöðu til niður-
stöðu dóms Hæstaréttar. „Ég
gagnrýni ekki niðurstöðuna, held-
ur aðferðina. Í þessu tilviki tel ég
það hefði borið vott um vandaðri
vinnubrögð að taka skýrslur af
ákærða og brotaþola fyrir Hæsta-
rétti, úr því vafinn var svona mikill
og ágreiningur meðal dómenda.“
Fréttaskýring | Ágreiningur í Hæstarétti
um mat á framburði vitna
Endurmat
vitnisburðar
Eiríkur Tómasson prófessor telur að
taka hefði átt skýrslur fyrir Hæstarétti
Fátítt er að vitni komi fyrir Hæstarétt.
Vitni ekki kölluð fyrir þótt
byggt sé á vitnisburði
 Hæstiréttur kvað upp dóm í
kynferðisbrotamáli á fimmtu-
dag. Meirihluti réttarins hnekkti
tveggja ára fangelsisdómi yfir
manni, sem héraðsdómur hafði
sakfellt fyrir að hafa haft sam-
ræði við 13 ára stúlku. Tveir
dómarar skiluðu sératkvæði og
töldu að staðfesta hefði átt dóm
héraðdóms. Vitni voru ekki köll-
uð fyrir Hæstarétt, þrátt fyrir að
rétturinn hafi snúið við dómi sem
studdist við framburð þeirra.
gudni@mbl.is
VEIÐIFÉLAG Víðidalsár hefur ákveðið að óska eftir til-
boðum í leigu á stangaveiði í Víðidalsá, Fitjá og Hópi,
ásamt veiðihúsinu Tjarnarbrekku, frá og með 2006. Út-
boðið er opið og er miðað við að leigusamningur verði að
lágmarki til þriggja ára. Útboðið getur spannað þrjú
veiðisvæði; laxasvæði Víðidalsár og Fitjár, silungasvæði
Víðidalsár og stangaveiði í Hópi. Útboðið verður auglýst
nú um helgina.
Síðasta sumar var veiðin afar góð í ánni en þá veiddust
1.745 laxar sem er mesta veiði frá árinu 1988 þegar 2.018
löxum var landað. Meðalveiði áranna 1991 til 2004 var
936 laxar. Veitt er á átta stangir á laxasvæðinu. Þá hefur
silungsveiðin oft verið mjög góð í Víðidalsá en veitt er á
tvær stangir á silungasvæðinu. Síðastliðið sumar veidd-
ust þar 1.780 silungar.
Uppsagnarákvæði nýtt
Að sögn Ragnars Gunnlaugssonar, formanns veiði-
félagsins, verða núverandi leigutakar, Lón sf., með ána í
sumar en þeir hafa haft hana á leigu frá árinu 1992.
Ragnar staðfestir þann orðróm að veiðifélaginu hafi bor-
ist fleiri en eitt tilboð í ána í vetur. „Það voru að koma boð
og þau freistuðu manna,“ segir Ragnar.
Há tilboð freista
„Því voru uppsagnarákvæði í samningnum nýtt. Það
veiddist mjög vel í sumar og svo þróaðist núverandi
samningur ekki vel því hann tók mið af gengi og lækkaði.
Eftir að tilboð komu inn á félagsfund 16. janúar síðast-
liðinn þá var samþykkt með nánast öllum atkvæðum að
bjóða ána út.“
Ragnar segir að búast megi við því að verð á veiðileyf-
um muni hækka í kjölfar útboðsins. „Einhvers staðar
verða menn að fá peninga,“ segir hann. „Við höfum verið
heppnir með leigutaka í gegnum tíðina, en það er ekkert
óeðlilegt að há boð freisti.“
Veiðifélagið hefur sjálft leigt út silungasvæðið og síð-
ustu árin hafa mun færri komist þar að en óskað hafa eft-
ir – veiðidagar þar eru nánast í áskrift. Ragnar hefur séð
um söluna á silungsveiðileyfum fyrir veiðifélagið frá 1993
er hann varð formaður en nú segir hann fyrirsjáanlegt að
breyting verði á. Hann hætti sem formaður á næsta aðal-
fundi og þá hafi það sýnt sig að leigutakar hafi áhuga á
svæðinu, hvort sem það verði leigt með laxasvæðinu eða
sér. Þá sé Hópið laust eftir komandi sumar og sé stanga-
veiðirétturinn í því einnig til leigu.
Bændur hafa sjálfir annast seiðasleppingar á ólaxgeng
svæði Víðidalsár og Fitjár og segir Ragnar að hreist-
urssýni hafi sýnt að 20–25% veiddra laxa síðustu ár hafi
komið úr þeim sleppingum. Árlega hefur 27–48.000 seið-
um verið sleppt.
Víðidalsá
í útboð
Morgunblaðið/Golli