Morgunblaðið - 12.12.2006, Blaðsíða 11

Þorláksbiblía frá 1664
og kort keypt á uppboði
Eftir Hjálmar Jónsson
hjalmar@mbl.is
lenska eigu. Þar væri einnig um
mjög gott eintak að ræða.
Ari Gísli sagði að ekki væri
mikið vitað um sögu þessara
gripa, en á auðri síðu í Þorláks-
biblíu væri áritun þar sem fram
kæmi að um sumargjöf væri að
ræða frá árinu 1857. Síðan hefði
bókin einhvern veginn komist á
flakk út fyrir landsteinana. Hann
grunaði að hún kæmi nú úr
þýsku einkabókasafni en hefði
ekki staðfestingu fyrir því.
vitað um innan við eitt hundrað
eintök, að sögn Ara Gísla Braga-
sonar, fornbóksala, sem kom að
því að útvega bókina og kortið
hingað til lands.
Ari Gísli sagði að þetta eintak
af Þorláksbiblíu væri mjög gott.
Það væri alveg heilt en Þor-
láksbiblía hefði af ein-
hverjum ástæðum haft til-
hneigingu til þess að
fara mun verr en
Guðbrandsbiblía.
Oft vantaði í
þær einstaka
síður eða að
aðrir gallar væru
á þeim en þetta
eintak væri ein-
staklega gott.
Ari Gísli sagði að á upp-
boðinu hefði einnig sæskrímsla-
kortið verið kennt við Guðbrand
og það hefði einnig komist í ís-
ÞORLÁKSBIBLÍA, sem prentuð
var árið 1664 á Hólum í Hjalta-
dal, og sæskrímslakortið svo-
nefnda, sem kennt er við
Guðbrand Þorláksson,
biskup Hólum,
voru keypt á
uppboði í
Stokkhólmi í
Svíþjóð nýlega
og verða vistuð í
einkasöfnum hér á
landi.
Þorláksbiblía er önn-
ur biblían sem prentuð
var hér á landi, en elst ís-
lenskra biblía er Guð-
brandsbiblía sem prentuð var
1584, eins og kunnugt er. Þor-
láksbiblía var upphaflega prentuð
í eitt þúsund eintökum en nú er
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 2006 11
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
TEKIST var á í Héraðsdómi Reykjavíkur í
gær um kröfu fimm einstaklinga sem eru
tengdir Baugi þess efnis að rannsókn á meint-
um skattalagabrotum þeirra yrði úrskurðuð
ólögleg, eða að yfirmenn ríkislögreglustjóra
teldust vanhæfir í málinu, og þar með allir
þeirra undirmenn hjá ríkislögreglustjóra.
Málareksturinn er á vegum fimm einstak-
linga sem allir eru tengdir Baugi; þeirra Jóns
Ásgeirs Jóhannessonar, Jóhannesar Jónsson-
ar, Kristínar Jóhannesdóttur, Tryggva Jóns-
sonar og Stefáns H. Hilmarssonar. Meint brot
þeirra eru til rannsóknar hjá ríkislögreglu-
stjóra, en engin ákæra hefur enn verið gefin út.
Verjendur fimmmenninganna sögðu að brot-
ið hefði verið á rétti þeirra við rannsóknina, en
saksóknari efnahagsbrotadeildar sagði á móti
að körfugerðin væri með öllu tilhæfulaus og
dómari hlyti að taka afstöðu til hennar með það
í huga. Að loknum málflutningi tók Eggert
Óskarsson héraðsdómari málið til úrskurðar,
en ekki er ljóst hvenær hann mun kveða upp
úrskurð í málinu.
Lögmenn fimmmenninganna fullyrtu í gær
að nokkrar ástæður væru fyrir því að úrskurða
ætti rannsókn á meintum skattalagabrotum
ólöglega, eða að yfirmenn ríkislögreglustjóra
væru vanhæfir til að fjalla um þau.
Í fyrsta lagi hafi verið brotið gegn rétti
þeirra til þess að teljast saklausir uns sekt
þeirra hafi verið sönnuð. Gestur Jónsson, verj-
andi Jóns Ásgeirs, benti í þessu samhengi á
ummæli sem höfð voru eftir Haraldi Johann-
essen ríkislögreglustjóra í Blaðinu, 12. október
2005, þar sem hann sagði að skattamálin hefðu
„sumpart farið sinn farveg í skattakerfinu og
[mundu] að öðru leyti fara fyrir dóm sem skatt-
svikamál“.
Einnig var vísað í ummæli Jóns H. Snorra-
sonar, saksóknara efnahagsbrotadeildarinnar,
einnig í Blaðinu, þar sem hann sagði að ef ein-
hver bryti af sér á þessu sviði lenti hann hjá
efnahagsbrotadeild til rannsóknar.
Gestur sagði engu breyta þótt því væri nú
haldið fram að hér væri ekki rétt eftir þeim
Haraldi og Jóni H. haft. Hvorugur hefði óskað
eftir því að þessi ummæli yrðu leiðrétt, og því
stæðu þau sem sannleikur í málinu. Engu
breytti hvort þetta hefði í raun verið sagt orð-
rétt svona, eða hvort merkingin hefði ekki
komist rétt til skila. Ekki hefði verið óskað eft-
ir því að þessi ummæli yrðu leiðrétt, og því
stæðu þau.
Í greinargerð Jóns H. Snorrasonar vegna
kröfu verjenda í þessu máli kemur fram að um-
mæli Haraldar hafi verið höfð eftir honum eftir
blaðamannafund. Var einnig vísað til þess að
enginn annar fjölmiðill hefði birt nokkuð í ætt
við þetta eftir fundinn og vitnað í fréttir
Fréttastofu Stöðvar 2 um málið.
Gestur lagði því fram tvær yfirlýsingar frá
fjölmiðlafólki sem fór á umræddan fjölmiðla-
fund, þar sem fram kom að yfirmenn ríkislög-
reglustjóra hefðu rætt við fulltrúa hvers fjöl-
miðils í einrúmi. Því væri ekki hægt að byggja
á því sem aðrir fjölmiðlar segðu um málið, um
nokkra fundi hefði verið að ræða en ekki einn
eins og saksóknari hefði sagt berum orðum.
Blaðamanns að tryggja samhengið
Jón H. Snorrason, saksóknari efnahags-
brotadeildar ríkislögreglustjóra, sagði að
blaðamenn fjölluðu um mál eins og þeir vildu,
viðmælendur réðu því ekki hvernig framsetn-
ing blaðamannsins væri. Ekkert líkt þessum
ummælum hafi komið fram í öðrum fjölmiðl-
um, sem þó hafi fjallað ýtarlega um málið, og
bendi það til þess að þetta hafi ekki verið við-
horf Haraldar. Á blaðamannafundinum hafi
bæði verið spurt um Baugsmálið og meðferð
mála almennt, og það sé blaðamannsins að
setja ummæli viðmælenda í rétt samhengi.
Verjendur fimmmenninganna sögðu aðra
ástæðuna fyrir því að úrskurða ætti rannsókn-
ina ólögmæta þá að yfirmenn ríkislögreglu-
stjóra hefðu þegar lýst sig vanhæfa til að fara
með málið. Kristín Edwald, verjandi Kristínar
Jóhannesdóttur, benti á að bæði Haraldur
Johannessen og Jón H. Snorrason hefðu sagt
sig frá Baugsmálinu eftir að Hæstiréttur ákvað
að vísa 32 af 40 upphaflegum ákæruliðum í
málinu frá dómi. Sömu ástæður gildi nú og þá,
ekkert hafi breyst. Þeir hljóti því að vera van-
hæfir til að fjalla um þetta mál, á grundvelli
yfirlýsinga þeirra sjálfra í fjölmiðlum.
Þessu mótmælti Jón H. Snorrason og sagði
hann ljóst að málið hefði verið sent til ríkissak-
sóknara þar sem vafi hefði leikið á því hvort
gefa ætti út endurákæru, ekki vegna vanhæfis
yfirmanna ríkislögreglustjóra. Ef um vanhæfi
hefði verið að ræða hefðu yfirmenn ríkislög-
reglustjóra einnig verið vanhæfir til að fjalla
um þá átta ákæruliði sem sendir voru aftur í
héraðsdóm, sem þeir hefðu ekki verið.
Kristín gerði einnig alvarlega athugasemd
við að Jón H. Snorrason, saksóknari í málinu,
gerði gys að Jóhannesi Jónssyni í samtali við
Blaðið hinn 14. nóvember sl. Þar sagði Jón H.
m.a.: „[…] hér fær enginn sérmeðferð, hvort
sem hann er snauður eða ríkur og hvort sem
hann afgreiðir kjötfars eða ekki. Svona er
þetta bara.“ Með ummælum af þessu tagi sé
grafið undan því trausti sem sakborningar eigi
að hafa á ríkislögreglustjóra.
Jón H. Snorrason sagði á móti að það væri
alvarlegt mál væru verjendur að saka Jóhann-
es um að hæðast að héraðsdómi. Hann sjálfur
hefði einungis verið að vitna til ummæla Jó-
hannesar fyrir héraðsdómi þar sem hann sagð-
ist ekki hafa séð um gerð ársreikninga sem
stjórnarmaður í Baugi, sín sérgrein væri að
selja kjötfars. Hann mótmæli því alfarið að
hann hafi verið að gera gys að Jóhannesi.
Jón H. sagði að í þessu viðtali við blaðamann
Blaðsins hefði hann einungis verið að gefa í
skyn að honum þætti spurningin vitlaus og því
svarað með þessum hætti.
Jakob Möller, verjandi Tryggva Jónssonar,
fjallaði að lokum um tvær ástæður til viðbótar
sem leiða ættu af sér að úrskurða ætti rann-
sókn á meintum skattalagabrotum ólöglega.
Annars vegar hafi málsmeðferðin tekið of lang-
an tíma, en hins vegar hafi gögn sem starfs-
menn ríkislögreglustjóra hafi aflað með húsleit
í Lúxemborg verið misnotuð.
Benti Jakob á að ekki yrði betur séð en að
rannsókn á meintum skattalagabrotum hefði
legið niðri í um tvö ár. Það væri í það minnsta
sá tími sem leið frá því skattrannsóknarstjóri
sendi efnahagsbrotadeild ríkislögreglustjóra
málið þar til tekin var skýrsla af sakborning-
um.
Gögn hverfi ekki úr huga
Jón H. Snorrason sagði þetta misskilning,
rannsókn lægi ekki niðri þó sakborningar
hefðu ekki orðið varir við hana. Einungis um
1% af þeim tíma sem fari í rannsókn umfangs-
mikilla efnahagsbrota fari í yfirheyrslur yfir
sakborningum. Ekki sé óeðlilegt að taka rúmt
ár í rannsóknir áður en skýrslutökur hefjist.
Hvað varðar gögnin frá Lúxemborg sagði
Jakob að þó ljóst væri að ekki ætti að nota
gögnin við rannsókn á meintum skattalaga-
brotum væri ómögulegt fyrir þá starfsmenn
ríkislögreglustjóra sem séð hefðu umrædd
gögn frá Lúxemborg að taka afstöðu til máls-
ins með þau gögn í huga, þó ekki mætti byggja
á þeim. Þannig hafi þau alltaf áhrif á rannsak-
endur, vitneskjan um það sem þar standi
„hverfi ekki úr huga þessara manna“.
Jón H. sagði fráleitt að blanda gögnum frá
Lúxemborg við meðferð skattamála sem nú
væri verið að fjalla um. Gögnin sem þar hafi
verið aflað verði ekki notuð við rannsókn á
skattamálum, enda slíkt með öllu óheimilt sam-
kvæmt lögum.
Fjallað um kröfu um að skattrannsókn yfir einstaklingum tengdum Baugi verði úrskurðuð ólögmæt
Verjendur segja
brotið á rétti
sakborninga
Með öllu tilhæfulaus kröfugerð sem dómarinn
hlýtur að skoða með það í huga, sagði saksóknari
Í HNOTSKURN
»Baugsmálið svokallaða hefur núskipst í þrjá aðskilda hluta.
» Í fyrsta lagi bíða 8 ákæruliðir semeftir standa af upphaflegri ákæru
meðferðar Hæstaréttar.
» Í öðru lagi verður fjallað um endur-ákæru vegna ákæruliða sem vísað
var frá í héraðsdómi á næstunni.
»Að lokum eru meint skattalagabrottil rannsóknar, en engin ákæra hef-
ur verið gefin út vegna þeirra.
Morgunblaðið/Ásdís
Málflutningur undirbúinn Tveir verjenda í Baugsmálinu, þau Jakob Möller og Þórunn Guð-
mundsdóttir, stungu saman nefjum áður en málflutningur fyrir héraðsdómi hófst í gær.
ÚTSALA - ÚTSALA
30-80% verðlækkun
Nú er hægt að gera góð kaup
Leðurjakki 14.900 4.990
Túníka 5.500 1.100
Íþróttagalli 5.500 2.900
Rúskinnspils 8.900 4.900
Síðúlpa 9.900 5.990
Allar buxur og peysur
á 50% afslætti
Opnunartími fyrir jól
Virka daga frá kl. 10.00 -18.00
Laugardaga frá kl. 10.00-16.00
www.friendtex.is
Síðumúla 13
108 Reykjavík
Sími 568 2870
Opið frá 10–18
Dæmi um verð: Áður Nú