Morgunblaðið - 12.12.2006, Blaðsíða 22

daglegt líf
22 ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Nóatúni 4 · Sími 520 3000
www.sminor.is
Ryksugur frá Siemens í 100 ár
Afmælisryksugan
Ryksuga VS 08G2422
Mjög öflug: 2400 W.
Jólaverð: 26.900 kr. stgr.
Ryksuga VS 01E1800
Létt og lipur. 1800 W.
Jólaverð: 8.900 kr. stgr.
A
T
A
R
N
A
/
S
T
ÍN
A
M
.
/
F
ÍT
Eftir Jóhönnu Ingvarsdóttur
join@mbl.is
Þ
etta var skemmtileg upp-
lifun og mikil lífsreynsla.
Okkur var einfaldlega
skaffaður fiskur og feng-
um frjálsar hendur í
hvaða búning við settum hann,“ sagði
Hinrik Carl Ellertsson, nemi á mat-
reiðslubraut Menntaskólans í Kópa-
vogi, sem var ásamt þremur öðrum
nemum á matreiðslubrautinni feng-
inn til að fara til New York í liðnum
mánuði til að elda og kynna fisk í
mötuneytum stórfyrirtækja, í eldhúsi
Sameinuðu þjóðanna og hjá sendi-
herra fastanefndar Íslands hjá Sam-
einuðu þjóðunum, Hjálmari W.
Hannessyni og konu hans Önnu
Birgisdóttur.
Fjórmenningarnir dvöldu í stór-
borginni í rúma viku, en allir stefna
þeir á sveinspróf nú fyrir jólin. Auk
Hinriks tóku þeir Guðjón Kristjáns-
son, Jóhannes Haraldur Proppé og
Ívar Þórðarson þátt í þessu sam-
vinnuverkefni fisksölufyrirtækisins
Icelandic, Ferðamálaráðs og
Menntaskólans í Kópavogi. „Við eld-
uðum fisk í stórfyrirtækjum og bönk-
um í hádeginu og sáum auk þess um
þrjá kvöldverði fyrir íslensku sendi-
herrahjónin. Við fengum auk þess
tækifæri til að heimsækja Hyde
Park, stærsta matreiðsluskóla
Bandaríkjanna, sem er staðsettur
rétt fyrir utan New York,“ segir Hin-
rik, en með fjórmenningunum í för
allan tímann var matreiðslumeist-
arinn Hilmar B. Jónsson, sem er einn
helsti kynningarfulltrúi fyrir Ice-
landic.
Viljum auka fiskneysluna
„Við vorum að elda alls konar fisk,
allt frá þorski upp í maihi maihi, sem
er havaískur fiskur og svipar kannski
helst til túnfisks. Þennan fisk höfðum
við hvorki séð eða smakkað áður, en
það tókst bara þokkalega til. Það rík-
ir mikil hamingja með þetta framtak
enda hefur verið ákveðið að halda
samstarfi þessara aðila við.“
Markmiðið með svona átaki er það
auðvitað að fá Bandaríkjamenn til að
borða meiri fisk með því að matbúa
hann á réttan hátt, að sögn Hinriks,
sem bætir við að fínir bandarískir
veitingastaðir beri ekkert endilega
sósu fram með fiski. „Í reynd er fisk-
ur með neikvæðum formerkjum í
huga hins almenna bandaríska neyt-
anda þar sem fiskborð í verslunum
eru hvorki aðlaðandi né neytenda-
væn vegna stækju þegar gengið er
þar framhjá. Það kemur því mörgum
Bandaríkjamanninum á óvart að
heimsækja fiskverksmiðjur og finna
enga lykt þar inni.“
Æðið er vísindamatreiðsla
Matarmenningin vestra, var að
mati fjórmenningana, mjög misgóð,
en segja má að nýjasta „æðið“ í mat-
reiðslu nútímans gangi út á vísinda-
matreiðslu. „Hún gengur út á það að
nota efnafræðileg efni til að búa til
mat með sérstakri áferð, lykt og
bragði. Sem dæmi má nefna að við
smökkuðum ís sem verður að dufti.
Við fengum súpu, sem borin var fram
með túpu og þegar kreist var úr túp-
unni út í súpuna urðu til núðlur. Við
fengum líka spælt egg sem ekki
reyndist spælt egg þegar til kom
heldur kókos- og gulrótarmauk, sem
búið var að stífa upp og leit út eins og
spælt egg. Þessi matreiðsla gengur
út á það að koma gestunum á óvart
þar sem matreiðsla er listform. Flott-
ustu veitingahús í heimi, t.d. The Fat
Duck í Bretlandi og El Bully á
Spáni, eru nú farin að gera
út á vísindamatreiðslu
enda er þessi
matreiðsla
mjög spenn-
andi. Þó maturinn
líti við fyrstu sýn kunn-
uglega út, er bragðið allt
annað þegar til kastanna
kemur,“ segir Hinrik.
Bjuggu til fínustu fiskrétti vestra
Hópurinn Félagarnir fyrir framan Hyde Park, stærsta matreiðsluskóla Bandaríkjanna. Frá vinstri: Hilmar B.
Jónsson, Guðjón Kristjánsson, Jóhannes Haraldur Proppé, Ívar Þórðarson og Hinrik Carl Ellertsson.
Eldhús Sameinuðu þjóð-
anna og Hyde Park mat-
reiðsluskólinn voru meðal
viðkomustaða nokkurra
nema af matreiðslubraut
Menntaskólans í Kópa-
vogi í new York fyrir
skemmstu.
Reuters
Sameinuðu þjóðirnar Það er ekki
amalegt að fá færi á að elda þar.
Kokkaskóli Hyde Park, stærsti matreiðsluskóli Bandaríkjanna, sem er
staðsettur rétt fyrir utan New York, var meðal viðkomustaða.
MINNA salt í mat og aukin ávaxta-
neysla minnkar hættuna á hjarta-
áfalli og fleiri sjúkdómum. Þetta
er niðurstaða finnskra vísinda-
manna sem hafa leitað að orsökum
þess að lífslíkur Finna hafa aukist
um tæplega sex ár á síðustu 30 ár-
um.
Á sjöunda áratugnum voru
hjartaáföll hvergi algengari í
heiminum en í Finnlandi að því er
Aftenposten greinir frá. Nú hafa
vísindamenn við háskólann í Hels-
ingfors reiknað út að síðan hafi
hættan á hjartaáfalli minnkað um
75 – 80 prósent hjá Finnum undir
65 ára aldri. Þá hafa lífslíkur auk-
ist um nærri sex ár þrátt fyrir að
reykingar og áfengisneysla hafi
aukist í Finnlandi á sama tíma.
Blóðþrýstingur lykilatriði
Vísindamennirnir segja lækk-
andi blóðþrýsting vera lykilatriði
en telja að aðeins tíu prósent þró-
unarinnar megi rekja til bættrar
lyfjagjafar. Að þeirra mati hefur
minnkandi saltneysla gert útslagið
samhliða því að Finnar borða
meiri ávexti en áður.
Með því að merkja það skil-
merkilega á matvörum hversu
mikið salt þær innihalda hefur
Finnum tekist að minnka salt-
neyslu úr 14 grömmum daglega í 8
grömm á síðastliðnum 30 árum.
Talið er að 75 prósent saltsins
sem við neytum komi úr tilbúnum
mat sem inniheldur einnig minna
af kalki og steinefnum en heima-
gerður matur. Þessi efni, sem
einnig er að finna í ávöxtum, eru
mikilvæg því þau aðstoða líkam-
ann við að losa sig við umframsalt
í líkamanum. Það hefur aftur já-
kvæð áhrif á blóðþrýsting.
Finnar eru eina þjóðin í heim-
inum sem hefur markvisst minnk-
að saltneyslu sína og því fylgist
Alþjóða heilbrigðisstofnunin
(WHO) gaumgæfilega með gangi
mála þar í landi.
Morgunblaðið/Golli
Hollusta Minni saltneysla hefur
aukið lífslíkur Finna um sex ár
þrátt fyrir aukna áfengisneyslu.
Lengjum lífið með minna salti
Blandaðir sjávarréttir
Fjórmenningarnir frá Íslandi
buðu meðal annars upp á
blandaða sjávarrétti
með lime, kórían-
der og engifer
á núðlubeði
og voru
svo vin-
samlegir að
gefa Daglegu lífi
uppskrift ef menn vilja
prófa sig áfram heima.
Uppskriftin er fyrir fjóra.
200 g pillaðar risarækjur
200 g pillaður smáhumar
200 g þorskur
200 g íslenskar rækjur
50 g engifer, rifið
1 rauður chili, fínt saxaður
2 hvítlauksgeirar, fínt saxaðir
2 lime, skorin í tvennt
1 búnt kóríander, gróft saxað
1 pakki eggjanúðlur
1 dós kókoshnetumjólk
2 stk sítrónugrös, léttmarin með
pönnu
steikingarolía
salt og pipar
Hreinsið allan skelfiskinn og
skolið í köldu vatni. Leggið núðl-
urnar í sjóðandi vatn í þrjár mín.
til að mýkja þær. Steikið chili,
engifer og hvítlauk í um það bil 30
sekúndur á forhitaðri pönnu. Bæt-
ið þá kókosmjólkinni, sítrónugrasi
og lime út í og sjóðið niður um
helming. Smakkið til með salti og
pipar.
Steikjið risarækjurnar og humr-
ana í olíu á mjög heitri pönnu í um
það bil tvær mínútur og bætið út í
sósuna ásamt þorskinum, íslensku
rækjunum og kóríander. Munið að
veiða sítrónugrasið og lime upp úr
sósunni áður en rétturinn er bor-
inn fram.
Holl ráð
 Hætt er við að skelfiskurinn
verði seigur ef hann er eldaður of
lengi. Ekki steikja eða sjóða skel-
fisk í meira en nokkrar mínútur.
 Skelfiskur er frábær pinnamat-
ur. Léttsteikið skelfiskinn, þræðið
á pinna og berið fram með t.d.
sweet chili sauce.
 Hægt er að laga gott skel-
fisksoð með því að sjóða skelina af
skelfiskum í 30 mínútur í vatni og
gott er að nota krydd, t.d. vín,
hvítlauk eða rista skelina í potti
fyrst með karrídufti. Þá má nota
soðið í súpur eða sósur.