Morgunblaðið - 08.12.2007, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
HINIR árlegu jólatónleikar
Graduale Nobili fara fram í
kvöld kl. 22 í Langholtskirkju.
Stjórnandi er Jón Stefánsson
og að venju verða flutt tvö verk
fyrir kvennakór og hörpu:
„Dancing Day“ eftir John
Rutter og „Ceremony of
Carols“ eftir Benjamin Britten
en þeir Britten og Rutter eru
af mörgum taldir á meðal
fremstu tónskálda 20. aldar.
Graduale Nobili-kórinn var stofnaður haustið
2000 og er skipaður 24 stúlkum, völdum úr hópi
þeirra sem sungið hafa með Gradualekór Lang-
holtskirkju.
Tónlist
Jólatónleikar
við kertaljós
Nobili-
stelpurnar.
HIMNAMÓÐIRIN bjarta
kallast aðventutónleikar sem
haldnir verða á morgun í Lang-
holtskirkju. Þar munu koma
fram þau systkinin Nanna
María og Aron Axel Cortes.
Flutt verða íslensk og erlend
Maríukvæði og jólalög frá ýms-
um löndum, auk þess verður
frumflutt nýtt verk, Magnific-
at, eftir stjórnanda kórsins.
Organisti er Steingrímur Þór-
hallsson. Stjórnandi tónleikanna er Magnús
Ragnarsson. Tónleikarnir verða einnig þann 12.
des. og hefjast þeir báðir kl. 20. Miðar fást hjá
www.midi.is, kórfélögum og við innganginn.
Tónlist
Söngsveitin
Fílharmónía
Himnamóðirin
bjarta.
LANDNÁMSSÝNINGIN í
Aðalstræti býður til upplestrar
við langeld í dag kl. 15 . Rithöf-
undarnir sem lesa úr nýút-
komnum bókum sínum eru Jón
Kalman sem les úr bók sinni
Himnaríki og helvíti, Kristín
Svava Tómasdóttir sem les úr
ljóðabók sinni Blótgælur og
Þórdís Björnsdóttir sem les úr
bók sinni Saga af bláu sumri.
Einnig les Karl Emil Gunn-
arsson upp úr þýðingu sinni á Yacoubian-
byggingin eftir Alaa Al Aswany.
Allir eru velkomnir og upplesturinn hefst eins
og áður sagði kl.15.
Bókmenntir
Upplestur við lang-
eld í Aðalstræti
Langeldur á Land-
námssýningunni.
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
SMEKKLEYSA hefur á undan-
förnum árum verið í fararbroddi í
útgáfu klassískrar tónlistar í flutn-
ingi íslenskra tónlistarmanna, sam-
tímatónlistar, þjóðlegrar tónlistar,
djass og annarrar íslenskrar tónlist-
ar. Að sögn Ásmundar Jónssonar
framkvæmdastjóra er útgáfa
Smekkleysu stærri í ár en und-
anfarin ár, eða um 25 plötur alls, á
móti 18 í fyrra og 16 í hittifyrra.
Nýtt blóð í Njúton
„Í klassíkinni erum við með sjö
titla í eigin útgáfu. Fyrr á árinu
komu tveir út; Melódía, með söng-
hópnum Carminu undir stjórn Árna
Heimis Ingólfssonar, og viðhafn-
arútgáfa á verkum Árna Björns-
sonar. Nú í haust koma út Dagbók-
arbrot með Þórunni Ósk
Marinósdóttur víóluleikara og Stein-
unni Birnu Ragnarsdóttur píanó-
leikara, með samnefndu verki sem
Hafliði samdi fyrir Þórunni. Hafliði
valdi sjálfur að hafa Lachrymae eftir
Britten með á plötunni. Plata með
Njúton er sérstök og gaman að kom-
ast í samband við þann hóp. Þau eru
með verk eftir önnur tónskáld en
mest hafa verið gefin út á síðustu ár-
um. Þetta er nýtt blóð. Í gær kom út
plata með Bryndísi Höllu Gylfadótt-
ur og Steinunni Birnu; klassískt pró-
gramm með verkum eftir Debussy,
Brahms, Chopin og Schubert, en
einnig með Myndum á þili eftir Jón
Nordal. Sjötta platan kemur svo út í
næstu viku, en á henni leikur Una
Sveinbjarnardóttir fiðluleikari. Hún
leikur klassísk verk og barokk, en
líka verk eftir Jón Nordal og tvö
verk eftir sjálfa sig. Að síðustu er
það svo plata Rutar Ingólfsdóttur,
þar sem hún leikur fyrstu íslensku
fiðlusónöturnar með Richard Simm
píanóleikara. Þetta eru frumherjar í
íslenskri tónlist, Sveinbjörn Svein-
björnsson, Karl O. Runólfsson,
Fjölnir Stefánsson og Jón Nordal.
Þessi plata er ekki í útgáfuröð
Kammersveitar Reykjavíkur, sem
við höfum verið að gefa út á síðustu
árum, en Rut er með tvær plötur í
þeirri röð í farvatninu, til útgáfu á
næsta ári.“
Smekkleysa er dreifingaraðili
sænsku útgáfunnar BIS á Íslandi. Á
þeirra vegum koma út tvær plötur
með íslensku efni, að sögn Ásmund-
ar; önnur með Flautukonsertum og
bassakonsert eftir Hauk Tómasson,
en hin með Eddu I eftir Jón Leifs.
Smekkleysa dreifir líka plötum
Naxosútgáfunnar, og þar eru einnig
tveir íslenskir titlar; annars vegar
sett í kassa, þar sem Sinfóníu-
hljómsveit Íslands leikur allar sin-
fóníus Síbelíusar undir stjórn Petris
Sakaris, og hins vegar plata þar sem
Nína Margrét Grímsdóttir, Auður
Hafsteinsdóttir, Sigurður Bjarki
Gunnarsson og Sigurgeir Agnarsson
leika verk eftir Sveinbjörn Svein-
björnsson. „Þetta er það sem við
gefum út sjálf.“
Auk eigin útgáfu á Smekkleysa
samstarf við einstaklinga um dreif-
ingu og kynningu. „Við dreifum
fimm plötum með djassi, eða sem
hafa skírskotun í djassinn. Þar nefni
ég fyrst Cycles, plötu Einars Schev-
ing, þar sem hann fær til liðs við sig
Eyþór Gunnarsson, Óskar Guð-
jónsson og Skúla Sverrisson. Þetta
er músík eftir Einar hljóðrituð í
New York, en unnin í Ósló. Þá eru
systkinin Ingibjörg, Óskar og Ómar
Guðjónsbörn með plötu, þar sem
Ingibjörg syngur íslensk lög með
bræðrum sínum. Svo er það Tómas
R. Einarsson með endurblandaða
Kúbutónlist, Romm-tomm-tomm,
þar sem ýmsir plötusnúðar vinna
með tónlist af Kúbuplötum hans.
Þessi plata gengur vel. Við gefum
líka út Fnyk, stórsveitarplötu Sam-
úels Jóns Samúelssonar og Jagúar-
plötu, sem er svolítið meira poppuð.
Þá dreifum við líka plötu með Þjóð-
lagasveitinni á Akranesi, en hún
heitir Milli tveggja heima.“
Breytt neysla en platan lifir
Ásmundur segir aukna útgáfu nú
að hluta ráðast af því að fyrirtækið
sé yfirleitt með mörg járn í eldinum,
og að sumar plötur séu mörg ár í
vinnslu. „Ef við horfum á síðustu
fjögur ár erum við að jafnaði með 15
til 20 plötur í vinnslu á ári. Það hafa
orðið breytingar á dreifingu vegna
breyttrar neyslu, og þess hvernig
fólk verður sér úti um tónlist. Það
lýsir sér í breyttu smásöluumhverfi.
En fólk vill hlusta á tónlist, og mín
tilfinning er sú að fólk vilji áfram
hafa aðgang að plötum og plötu-
verslunum.“
Smekkleysa er stærsti útgefandi klassískrar tónlistar og dreifir einnig plötum í sjálfstæðri útgáfu
Fólk vill hlusta á tónlist
Morgunblaðið/Golli
Smekklegt Smekkleysa sinnir íslenskri tónlist af myndarskap.
ÞÝSKA tónskáldið Karlheinz
Stockhausen lést á miðvikudag-
inn á heimili sínu í Kuerten í
Þýskalandi. Stockhausen var 79
ára að aldri.
Hann er talinn frumkvöðull
raftónlistarinnar og eitt mik-
ilvægasta tónskáld 20. ald-
arinnar. Hann samdi um 352 tón-
verk, allt frá sinfóníuverkum til
raftónlistarverka. Hann er samt
best þekktur fyrir fram-
úrstefnulega raftónlist sína.
Árið 1953 samdi hann verkið
„Electronic Study“ sem var
fyrsta raftónverkið og árið eftir
sendi hann frá sér „Electronic
Study II“ sem var fyrsta raf-
tónlistarverkið sem var gefið út.
Stockhausen hafði áhrif á
marga tónlistarmenn og meðal
þeirra sem hafa nefnt hann sem
áhrifavald eru Björk Guðmunds-
dóttir, Miles Davis og Frank
Zappa. Stockhausen kemur líka
fyrir á plötuumslagi Bítlaplöt-
unnar Sergeant Pepper en Paul
McCartney var einn af helstu
aðdáendum hans.
Stockhausen fæddist í
Moedrath, litlum bæ nálægt Köln,
22. ágúst 1928. Hann lærði í Tón-
listarskólanum í Köln og í Há-
skólanum í Köln frá 1947 til
1951. Árið 1952 fór hann til Par-
ísar þar sem hann vann undir
stjórn tónskáldanna Olivier
Messiaën og Darius Milhaud.
Stockhausen, sem giftist tvisv-
ar og eignaðist sex börn, verður
jarðsettur í litlum skógar-
kirkjugarði nálægt Kuerten.
Karlheinz
Stockhausen
látinn
Eitt mikilvægasta tón-
skáld 20. aldarinnar
Frumkvöðull Hafði áhrif á marga.
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
ÞEIR Sunnlendingar sem
ala með sér listmál-
aradrauma fá tækifæri til
að spreyta sig í dag, í Lista-
safni Árnesinga í Hvera-
gerði. Þar sendur nú yfir
sýning á safneigninni, en
kjölfestan í henni er vegleg
listaverkagjöf Bjarnveigar
Bjarnadóttur og sona henn-
ar til safnsins á árunum
1963–86. Þar er um að ræða
74 verk sem spanna tæp-
lega 90 ára tímabil, og eru
eftir alla helstu listmálara
þjóðarinnar. Verkin á sýn-
ingunni nú eru langflest úr gjöf
Bjarnveigar.
En sýningin ber yfirskriftina
Stefnumót við safneign, listir, leikur,
lærdómur, og þar kemur að þeirri ný-
breytni, að gestum er boðið að vera
gerendur auk þess að njóta verkanna.
Að sögn safnstjórans, Ingu
Jónsdóttur, verður þeim boðið að
taka sér liti í hönd og gera tilraunir á
pappír, undir leiðsögn myndlist-
arkennara. Í dag, milli kl. 14 og 16
verður Margrét Zophaníasdóttir með
leiðsögn fyrir gesti, en hún er fjöl-
menntaður myndlistarmaður.
„Þetta verður ekki formleg
kennsla, en fólk fær að grípa í
liti og blað. Oft er auðveldara
að nálgast útlistun þegar fólk
fær að prófa sjálft. Nálgunin
verður öðru vísi.“
Inga segir að sumir séu
hræddir við að prófa, en hafi
gaman af því að koma og
skoða; enn aðrir séu ólmir í að
fá að snerta.
„Í bakherbergi í vinnustofu
safnsins verðum við svo með
aðra sýningu, vatnslitamyndir
barna af leikskólanum. Leik-
skólinn og foreldrar voru með
þemavinnu sem fólst í því að
kynna börnum starfsvettvang
myndlistamanna og safn. Þau fóru í
heimsókn á vinnustofu myndlist-
armanns hér í Hveragerði. Í fram-
haldinu heimsóttu þau safnið og það
varð úr að þau fengu að hengja eigin
myndir upp hér.“ Safnið er við Aust-
urmörk 21 og opið frá kl. 12–18.
Listasafn Árnesinga sýnir 60 verk úr safneigninni
Listir, leikur, lærdómur
Gefandinn Bjarnveig Bjarnadóttir í blýantsteikn-
ingum eftir Ásgrím Jónsson frá árunum 1948 og 49.
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
„ÞETTA verður hefð-
bundið, maður á að vera
íhaldssamur á aðvent-
unni,“ segir Einar Jó-
hannesson klarinettu-
leikari, en í dag kl. 17
leika Blásarakvintett
Reykjavíkur og félagar
Kvöldlokkur á jólaföstu í
Fríkirkjunni í Reykja-
vík.
„Við byrjum á Beet-
hoven oktett, einu af
verkunum sem hann samdi í Bonn
áður en hann fluttist til Vínarborgar,
rúmlega tvítugur. Þá erum við með
oktett eftir Schubert. Hann hefur
verið gefinn út sem fjögurra þátta
verk, en af því það er ekki fullvíst að
Schubert hafi samið nema tvo þeirra,
spilum við bara þá; menúett og fin-
ale. Þá kemur ein af um 20 partítum
eftir Krommer. Ég
fann hana í London
um daginn. Þar er
einn trompet með, og
gaman að hafa hann
með. Við erum með
útsetningu af Ave ver-
um corpus, eftir Moz-
art sem Sigurður I.
Snorrason gerði, og
það er komin hefð á
að við spilum hana á
þessum tónleikum,“
segir Einar. Krommer
er síst þekkta tón-
skáldið í þessum hópi,
en blásaratónlist hans er þó undur-
falleg. Spurning er hvort Krommer
sé vanmetið tónskáld. „Það getur
verið að tónlist hans sé oftar flutt í
Slóvakíu, þar sem hann fæddist.
Hann var síðasta keisaralega hirð-
tónskáld Habsborgara. En hann náði
sér á flug í blásaratónlistinni og hún
heyrist oft.“
Kvöldlokkur
í jólarökkri
Kvöldlokkumenn