Morgunblaðið - 08.12.2007, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 2007 25
SÉ fyrir mér höfuð Orfeusar að-
skilið frá búk á leið niður á syngj-
andi söngva um sína Evridísi í Ha-
desarheimum þegar stígið er inn í
Blysfarir, ljóðasögu eftir Sig-
urbjörgu Þrastardóttur. Kannski
hefur hverfulleikinn og endurtekn-
ingarmáttur hans slík áhrif að með
hverjum slætti hjartans fæðist ný
nútíma goðsaga, ný Kristjana F og
Detlef. Aðdráttarafl klisjunnar er
magnað ef að er gáð. Ljóðmælandi
dregur lesanda með í minning-
arferð, blysför. Lýst er sambandi
tveggja einstaklinga og staðsetn-
ingin er kofi, Þýskaland, lest, laut,
landslag – en fyrst og fremst þessi
staður orða. Í upphafi ljóðasög-
unnar er nótt og hún býður honum
hjálp sína. Orðin eru steinrunnin,
kaldranaleg, jafnvel tilgerðarleg og
líkt og ljóðmælandi sé ekki viss um
að ætlunin sé að stinga í samband.
Lesandi er tældur með í för á
lúmskan hátt. Það er ekki fyrr en
skyndilega í miðri sögu að klakinn
fer að bráðna af orðunum og á bak
við reynist hold og blóð sem renn-
ur, gamalt og nýtt: „eins og / opn-
ist á þér vinstri upp-
handleggurinn
/grannur en kjötmikill/
og út brjótist bláar
fegurðir / og haglél /
og út streymi
skammtafræðireglur /
um innri meiningu
allra hluta / eins og
titri tvær geirvörtur /
þegar ég bít þig í hinn
/ handlegginn / grann-
an en blóðmikinn / í
leit að miklu stærri
spurningum / að taka
með mér heim“ (88).
Þetta er fjórða ljóða-
bók Sigurbjargar og
hér finnur hún sinn
slagkraft, sinn söng, – kannski sinn
fagurfræðilega dreka. En í gegnum
ljóðin birtist reglulega hvítur dreki
sem er í senn fallegur,
hættulegur og sorg-
legur, brúar samband
skáldskapar og dauða:
„nei, / drekinn er ekki
dauðinn heldur slitr-
urnar / úr lífinu eins
og það hefði getað
orðið, segir hann / ef
hvað, spyr ég af gang-
stéttinni / ef þú veist,
segir hann með störu
en einhver hefur tekið
/ hljóðið af“ (90). Í
lokin er ljóðmælandi
einn eftir, hið nauð-
synlega hvarf hefur
átt sér stað og eftir
situr svört fylgja sem
nærir minningar og innri átök.
Kannski hefur hann sem hún skrif-
ar um, horfið aftur niður til Hades-
arheima líkt og Evridís þegar Or-
feus lítur rétt sem snöggvast á
hana á leið þeirra upp. Hún veit að
hann mun leysast upp áður en sag-
an er úti, og það er í gegnum ljóðin
eitthvað glóandi að molna. Orðin
og líkaminn. Áhugaleysi lesanda í
upphafi breytist svo um munar í
gegnum orðaskóg og í lokin nær
ljóðasagan hátindi í pönksálmi þar
sem kallað er: komdu samt. Ljóðin
minna að sumu leyti á ljóðin í Öll
fallegu orðin eftir Lindu Vilhjálms-
dóttur hvað varðar form, takt og
tilfinningu, og það er ekki leiðum
að líkjast. Blysfarir er skáldskapur
sem kemur lesanda að óvörum,
stekkur á hann út úr myrku
skúmaskoti. Eftir stendur sterk
skáldskaparreynsla.
Að fæða sína goðsögu
BÆKUR
Ljóð
Blysfarir eftir Sigurbjörgu Þrastardóttur.
JPV, 2007, 147 bls.
Blysfarir
Soffía Bjarnadóttir
Sigurbjörg
Þrastardóttir
STUNDUM eru ljóðabækur eins
og fjölskyldualbúm. Við flettum
ljóði eftir ljóði og myndirnar
kveikja minningar. Þannig er í það
minnsta upplifun mín af lestri bók-
ar Bjarna Gunnarssonar, Blóm
handa pabba. Hún fjallar meira og
minna um samband sonar og föður
og síðan sonar og sonarsonar.
Þetta er hversdagsraunsæi þar
sem tekist er á við ýmis þau
vandamál og verkefni sem fylgja
fjölskyldulífi.
Það sem einkennir þessa bók
umfram allt annað er lipur texti.
Mér finnst bókin vera fremur
átakalítil og það er létt yfir henni í
heildina. Hún er ljúf aflestrar.
Skáldið hefur ágætt vald á mynd-
máli og vandað er til textans í
flestu. Á hinn bóginn ristir skáld-
skapurinn kannski ekki neitt sér-
staklega djúpt. Hér er ekki verið
að glíma við hin meiri háttar mál,
hvorki í veraldlegum skilningi né
andlegum, heldur að gæða hvers-
dagsleikann lit í ljóði. Töluvert er
ort á þennan máta hér á landi frá
því að Jón úr Vör birti Þorpið og
svo sem gott eitt um það að segja.
Þótt slík verk sæti engum stórtíð-
indum má hafa ánægju af því að
rifja upp gamlar myndir úr
myndaalbúmum:
Önnur ljósmynd
sýnir prúðbúin ungmenni
á dansleik suður með sjó
Hljómar leika fyrir dansi
Þótt gráleit myndin
reyni að ljúga til um aldur
þá leynir sér ekki
barnsleg eftirvænting gestanna
Þau horfa öll upp á við
líkt og gervitungl fljúgi um salinn
eða Rúnar fari gandreið
á bassanum
Blóm handa pabba er hugljúft
verk og kallar fram minningar og
vangaveltur um samband fólks í
fjölskyldum en er átakalítið og tíð-
indi flest minni háttar.
Fjölskyldu-
albúm
BÆKUR
Ljóð
Eftir Bjarna Gunnarsson.
Uppheimar 2007.
Blóm handa pabba
Skafti Þ. Halldórsson
Vitatorg
Kolaportið
Bergstaðir
Ráðhús Reykjavíkur
Vesturgata 7
Traðarkot Stjörnuport
Bílastæðasjóður
ÞÚ ÁTT BÍLSKÚR
Í BÆNUM
Njóttu þess að koma í hlýjan bílinn
í bílastæðahúsum borgarinnar.
Bílastæðahúsin á Laugavegi og
Hverfisgötu eru opin 2 klst. lengur
en verslanir í desember.
Á „Löngum fimmtudögum“ er opið til
kl. 23. Frá 14. til 23. desember er opið
til miðnættis og til kl. 13 á aðfangadag.
Frítt í bílastæðahúsin
á laugardögum!
Aðeins 80 kr. fyrsti klukkutíminn,
síðan 50 kr. eftir það hver klukkutími.
NÝTT
Notaðu
Stjörnuport og Traðarkot, stæði á besta stað í miðbænum!
P
IP
A
R
• S
ÍA
• 7
2
2
1
1
Hárgreiðslustofan