Samvinnan - 01.08.1973, Blaðsíða 21

af Alþjóðaólympíunefndinni.
Þar kemur kannski í ljós mesta
óréttlætið. Allir vita um fyrir-
komulagið í Austur-Evrópu og
Ameríku, en það er eins og
þegjandi samkomulag að gera
ekkert i málinu, aðeins ef hægt
er að hengja smástjörnurnar
sem eru aö drýgja vasapening-
ana sína. Eins er vitað, að allir
beztu íþróttamenn heims taka
mikla peninga fyrir að keppa
á íþróttamótum. Þannig er vit-
að að beztu kastarar heims í
frjálsíþróttum fara ekki til
keppni erlendis nema fá sem
svarar 10 þúsund kr. fyrir hvert
kast í keppninni. Beztu lang-
hlauparar taka eitt til tvö þús-
und kr. islenzkar fyrir hvern
hring á hlaupabrautinni, og
spretthlaupararnir tugi þús-
unda fyrir sprettinn. Þetta eru
greiðslur sem fara undir borð-
ið, sem kallað er, og enginn
getur sannað neitt.
Við þetta er kannski ekki
heldur neitt að athuga. Líf
þessa fólks er mun manneskju-
legra en líf atvinnuknatt-
spyrnumannanna, sem við
ræddum um hér að framan.
Og hvort sem okkur líkar betur
eða verr, þá er atvinnumennska
í íþróttum, i einhverri mynd,
æ meira að ryðja sér til rúms.
Svokölluð „hálfatvinnu-
mennska“, þar sem menn vinna
hálfan daginn en æfa hinn
helminginn, er einnig þekkt
fyrirbæri og tiðkast m.a. hjá
knattspymumönnum og skíða-
mönnum á Norðurlöndum.
Þetta er einnig þannig falið, að
Alþjóðaólympíunefndin getur
ekki bannað þessu fólki að-
gang að Ólympiuleikunum, og
það hlýtur því að vera bara
tímaspursmál, hvenær Ól-
ympíuleikamir verða opnaðir
atvinnumönnum opinberlega.
Þegar svo er komið að allir at-
vinnumenn mega keppa þar,
nema þeir sem eru opinberlega
skráðir sem slíkir, þá getur
vart verið langt í land með að
þeir verði opnaðir öllum.
Til er ein tegund atvinnu-
mennsku enn, sem stunduð er i
íþróttum, sú sem beztu golf-
leikarar heims stunda, en má
segja að sé einskonar fjár-
hættuspil og ekki til að lifa
af fyrir aðra en þá allra beztu.
Þessi tegund atvinnumennsku
fer þannig fram, að verðlaun
á mótum eru svimandi há á
okkar mælikvarða. Þau skipta
kannski hundruðum þúsunda
eða jafnvel milljónum króna.
Þessir menn eru ekki á samn-
ingi hjá neinum nema kannski
umboðsmönnum, en þeir taka
þátt i mótunum, og þeir beztu
vinna sér inn stórfé, hinir lak-
ari lítið sem ekkert.
Stjörnudýrkunin
Nú hin siðari ár hafa ein-
stakir frjálsíþróttamenn og
skautahlauparar gerzt atvinnu-
menn hjá einhverjum peninga-
furstum sem sjá um kappmót
milli þessara manna. Hafa
margir frægustu iþróttamenn í
þessum greinum undirritað
samning við þessa menn og
skuldbundið sdg til að taka
þátt i vissum fjölda móta ár-
lega. Nær allir, sem þetta hafa
gert, hafa hlotið frægð sína á
Ólympíuleikum, en eru orðnir
það gamlir, að þeir vita að
eftir 4 ár eiga þeir vart mögu-
leika á sigri á Ólympíuleikun-
um og reyna þvi að afla sér
fjár meðan frægðin endist
þeim. Hvort þessi tegund at-
vinnumennsku á sér langa líf-
daga eða ekki, skal engu spáð
um, en byrjunin, þ. e. a. s. að-
sóknin að þeim mótum sem
fram hafa farið, hefur ekki
verið það góð, að hún spái góðu
fyrir framtíðina.
Að lokum er vert að minna
á eitt atriði sem á ekki hvað
minnstan þátt í þvi hve auð-
velt er fyrir knattspyrnulið að
fá til sín unga pilta í nútíma-
þrælahaldið, en þetta atriði er
stjörnudýrkunin. Auðvitað eru
það fjölmiðlar sem þar eiga
stærstan hlut að máli. Það
munu allir sammála um að
stjörnudýrkun, hvort heldur er
i atvinnu- eða áhugamennsku,
er forsenda þess að ungt fólk
byrji að stunda iþróttir.
Stjörnudýrkun er nefnilega
einnig til og það ekki lítil í
áhugamennskunni, eins og við
þekkjum afar vel hér á íslandi.
Þó er stjörnudýrkunin í áhuga-
mennskunni aðeins svipur hjá
sjón á móti því sem er hjá at-
vinnumönnunum, þar sem
menn eru gerðir að eins kon-
ar hálfguðum meðan þeir eru
á toppnum hvað getu snertir.
Hvað er þá eðlilegra en að
böm og unglinga dreymi um
að komast i sæti hálfguðsins,
ef í þokkabót fást fyrir það
meiri peningar en þau geta
nokkum tíma látið sig dreyma
um með öðru móti? Að minnsta
kosti er ekkert eðlilegra i heimi
kapítalismans, þar sem allt
snýst um peninga og sá er
mestur talinn er flestar á krón-
urnar.
Sigurdór Sigurdórsson
Atvinnumennska í knattspyrnuheimi Evrópu er sannkallað nútímaþrœlahald.
' m SSlHÍiKi
mmH
weamtm
mm

21