Samvinnan - 01.08.1973, Blaðsíða 49

notaða undir yfirskini nútímaskáldskap-
ar og fagurfræði sem er bragðdauft
heimabrugg og hvergi gjaldgengt.
Flóttamannabúðir ráðvilltra skálda
íslenzk náttúra er orðin að flótta-
mannabúðum ráðvilltra skálda sem bera
ekki gæfu til annars en vera grunaðir
um simpla veruleikafölsun og hálflygi-
legt gutl. Eða: Hugljúf náttúruskáld með
penar tilfinningar sem eru svo óttalega
óskyldar heimsbyggðinni. Það kemur út
á eitt.
En náttúran stendur fyrir sínu, og það
verður ekki með þvi yfirlætislega innan-
tóma tilkalli sem náttúrulýsingarskáldin
gera að sínu máli.
Náttúran mun standa af sér þrautfúl-
ar og úldnar náttúrulýsingar skáldanna,
dúllið og doffið, hálfsannindin, gúmmí-
kallaspekina, kjarkleysið og andlausa sér-
hlífnina.
Náttúran sjálf er söm og áður frammi
fyrir augum manns, þó að eitt og eitt
skáld, kannski bróðurpartur af einni kyn-
slóð skálda, slysist til að menga náttúr-
una með áferðarsléttu veruleikafalsi og
glysgjörnu andleysi.
Náttúra landsins bíður einungis nýrra
viðhorfa.
Það er hlutskipti skálds að láta heim-
inn nauðga sér, en það er hlutverk skálds
að skýra frá þvi. Og skáldið þjónar engu
nema hræsninni i nútímanum, þegar það
neitar að viðurkenna skynjun sína. ♦
Árni Larsson:
Minningargrein um Sigurhans Ó.
Bragga, hina sönnu ímynd allra nátt-
úrulýsandi þjóðskáldakandídata
á íslandi.
hlustaðu vel og lengi
á Sigurhans Ó. Bragga, þjóðskáldakandídat
þegar hann er að blása upp
flatlýs sósjalrealismans
svo hann geti hvílt höfuð sitt á þeim
lokað augunum
svo hann sjái ekki blómin ulla á hann
lækina spræna á hann
tiýágreinarnar rassskella hann
hlustaðu þá vel og lengi
á smákallavælið
þegar hann er að teikna Jónas Hallgrímsson
upp um fjöll og firnindi
og krummi krúnkar úti
og segist ekki hafa lyst á stöðluðu heilabúi
hans
og sjá
sæludalurinn lokar skauti sínu
af viðbjóði
Hekla inngangur helvítis
herpist saman af fyrirlitningu
og bunulækurinn snýr við
og forðar sér upp á hálendið
þegar varir hans nálgast
Sylvia Plath:
FRÚ LAZARUS
Mér hefur tekizt það aftur.
Á tíu ára fresti
tekst mér það —
Ég er gangandi undur, húð mín
lýsir sem nazistaglampi
og fótur minn hægri
er bréfavigt.
Andlitið slétt og gallalaust
gyðingalín.
Lyftu dulunni af
ó fjandmaður minn.
Er ég skelfileg?
Nefið, augun, allar tennurnar
og andardrátturinn súr,
allt hverfur á einum degi.
Brátt brátt mun holdið
sem byrgt var gröfinni í
búa með mér á ný.
Og ég verð broshýr kona.
Ég er bara þrítug
og eins og kötturinn á ég mér níu líf.
Þetta er hið þriðja.
Allt þetta drasl sem þarf
að útrýma á áratugs fresti.
Þessar milliónir þráða.
Múgurinn bryður hnetur
og treðst að til að sjá
vafið utan af höndum mínum og fótum —
fatafellan mikla.
Herrar minir og frúr
þetta eru hendur mínar
og hné.
Ég er að sönnu aðeins skinn og bein
en engu að síður sama konan og fyrr.
i fyrsta skiptið var ég tíu ára,
það var slys.
f annað skiptið ætlaði ég
að endast, snúa aldrei meir til baka.
Ég lokaði mér
rétt eins og skel.
Þeir urðu að kalla og hrópa
og krafsa af mér slímuga orma eins og perlur.
Það er líka list að deyja
og eins og allt annað
ferst mér það óvenjuvel úr hendi.
Ég geri það djöfullega
svo fyrir því finnist.
Það má segja ég hafi köllun.
Það er svo auðvelt að gera það inniluktur.
Auðvelt að gera það og haggast ekki.
En það er endurkoman
á leiksviðið í skínandi dagsbirtu
til sama staðar, sama andlits, sama
skerandi gleðióps:
„Kraftaverk!"
Það er reiðarslagið.
Það kostar inn
að fá að skoða örin mín, það kostar
að fá að hlusta á hjarta mitt —
það slær.
Og ég tek gjald, okurgjald
fyrir orð eða snertingu
eða ofurlítið blóð
eða lokk úr hári, snifsi úr fötum.
Svona nú, herra Doktor,
svona nú, herra Óvinur.
Ég er ykkar verk,
ykkar verðmæta djásn,
brúða úr skíra gulli
sem bráðnar í öskur.
Ég renn og ég brenn.
Ég vanmet ekki umhyggju ykkar, góðu menn.
Aska, aska —
það má skara í og hræra.
Hold, bein, ekkert þar —
Sápustykki,
giftingarhringur,
gullfylling.
Herra Guð og herra Lúsífer
hræðist þér.
Hræðist þér
því upp úr öskunni rís ég
með rauða hárið mitt oft
og ríf í mig menn eins og loft.
Sverrir Hólmarsson þýddi
49