Skírnir - 01.01.1930, Page 71
SkírnirJ
Alþingi árið 955.
65
hvert ár, en við engin skrif eða ártöl var þá að styðjast,
ef sumarauka-árið hefði gleymzt. En hjá þessari reglu varð
eigi komizt, ef misseristalið átti eigi að raskast, og það ber
vott um mikið traust á áreiðanleik lögsögumannanna, að
menn hafa eigi verið hræddir við, að viðurlagningin færi í
handaskolum. En það var verk lögsögumannsins að segja
á Alþingi, hvenær skyldi við sumar leggja.
íslendingabók Ara fróða er ekki stór. Hann gat þess
vegna ekki drepið nema á helztu atriðin úr sögu þjóðlífs
Islendinga, og þá er ætíð álitamál, hvers eigi að geta
og hverju að sleppa. Úr íslendingasögunum þekkjum vér
marga viðburði, sem gerðust fyrir tíð Ara fróða, höfð-
ingjadeilur, vígaferli og annað, sem margur seinni tíma
sagnaritari hefði orðið margorðari um en Ari. Hann lætur
þeirra flestra að engu getið. Hinsvegar er hann svo lang-
orður um fund sumaraukans, að auðsætt er, að hann telur
hann með stórviðburðum í sögu landsmanna. Ég hygg þó,
að þeir hefðu orðið færri sagnaritararnir, sem litið hefðu á
það mál sömu augum og hann. En hann hefir haft glögg-
an skilning á því, hvers virði það er að hafa tímatalið rétt.
Nú hafa allir almanakið við höndina og haga athöfnum
sínum oft og einatt eftir því, án þess að gera sér grein
íyrir því, að þekkingin á tímatali er þýðingarmikið atriði í
búskap þeirra. Og stundum gleyma þeir því alveg og láta
blíðviðri á góu og einmánuði ginna sig til að setja niður
kartöflur, þrátt fyrir almanökin. Slíkt blessast sjaldan. Þá
hafði Þorkell heitinn á Svaðastöðum annað búskaparlag.
Ætið hætti hann að hýsa folöldin sín á sumardaginn fyrsta,
hvernig sem veðráttan var. Á gamals aldri varð hann eitt
sinn, eftir því sem faðir minn sagði, sjálfur að láta folöld-
in út, — aðrir voru tregir til þess, því að stórhríð var á
norðan og skepnum varla vært úti. Þetta eru reyndar öfgar
í hina áttina, en samt búnaðist honum vel. Hann var faðir
Jóns, sem nafnkunnur var fyrir auðlegð sína, og þeirra
Svaðastaðasystkina.
Það var eigi aðeins þýðingarmikið fyrir þjóðfélagið, að
timatalið væri í góðu lagi, heldur var það metnaðarmál, að
5