Skírnir - 01.01.1930, Síða 79
Skírnir)
Alþingi árið 1000.
73
þingum, sem lög veittu mönnum rétt til eða skylduðu
menn til. Kristnir menn, sem eigi hafa talið sér fært að
vinna heiðna eiða, hafa því eigi getað gegnt þingstörfum,
hvorki störfum goða, aðilja saka, votta, kviðmanna né dóm-
enda. Og auðvitað var trúuðum heiðnum mönnum það
jafn viðkvæmt mál, að menn færi með þessi efni með við-
eigandi lotningu, og trúuðum kristnum mönnum var það
og er, að menn ynni rétt kristna eiða og fremdi rétt kristn-
ar helgiathafnir.
í hverri þingsókn (vorþingi) landsins skyldi vera 3
höfuðhof. Hverju goðorði fylgdi því eitt slíkt hof. Það var
venjulega á heimili goðorðsmannsins. Og ef goðorð var i
sameign, þá á heimili einhvers sameigendanna. Hofin hafa
víst venjulega staðið mann fram af manni á þeim bæjum,
þar sem þau voru upphaflega reist. Það var skylda og
réttur goðans að standa fyrir hofhaldi og blótum. Hann
átti að halda við hofi og kosta blótveizlur. En hoftolla
skyldi þingmenn hans gjaida upp í þann kostnað, sem
hofhaldið hafði í för með sér. Ekkert er nú um hoftolla
þessa kunnugt, hversu háir þeir voru, hvernig og hvenær
þá skyldi gjalda o. s. frv.
Nokkurra manna er getið, sem kallaðir voru goðar, en
virðast þó ekki hafa átt eða haft hlutdeild í neinu hinna
lögmæltu goðorða. Og þessir menn virðast hafa haft þing-
menn með sama hætti sem hinir lögmæltu goðorðsmenn.
Slíkur goði virðist Arnkell Þórólfsson hafa verið á Snæ-
fellsnesi. Og ekki er ólíklegt, að sama sé um Grímkel goða
Bjarnarson á Ölfusvatni í Grafningi og ef til vill Einar
Stafhylting og Arngrim goða í Norðtungu í Þverárhlið. Og
vera má, að slíkum aukagoðum hafi fjölgað nokkuð síðar
á 10. öld. Ekki er óliklegt, að Hjalti Skeggjason væri t. d.
einn þeirra. Þegar fimmtardómur er settur, rétt eftir árið
1000, þá eru auðsjáanlega allmargir slíkir goðar til á land-
inu, því að eina tylft dómenda áttu þeir að nefna í hann.
Saga Njálu um upptöku nýju goðorðanna er vitanlega al-
gerlega marklaus. En hitt er ógert, að sýna fram á það,
hvernig goðar þessir sé til orðnir. Björn M. Ólsen hefir