Skírnir - 01.01.1930, Page 106
100
Alþingi áriö 1000.
[Skirnir
kaupskap milli íslands og Noregs og jafnvel að konungur
Noregs myndi fara herferð til íslands til þess að þröngva
landsmönnum til kristni og til þess að ganga sér á hönd,
þá var hitt þó miklu friðvænlegra, að íniðla málum og
veita hinum heiðnu mönnum nokkurar ívilnanir, hálfgildings
trúfrelsi, þrátt fyrir skírnarheit þeirra. Það verður seint of
rnikið úr því ágætisverki gert, er þeir Hallur af Síðu og
Þorgeir Ljósvetningagoði komu í framkvæmd á Alþingi ár-
ið 1000, er þeir fengu kristna trú lögtekna að nafni til
mánudaginn 24. júní, á Jónsmessu skirara. Menn vissu þá
eigi, að Ólafur Tryggvason myndi falla við Svoldur sama
ár, og var kristnitakan þvi óhjákvæmileg að þeirra vitund
til að losna við fjandskap hans og harðræði. Og hún var
nauðsynleg til þess að losna við yfirvofandi innanlands
styrjöld. Þessu hvorutveggja afstýrðu þessir ágætismenn
og aðrir góðir menn, sem með þeim hafa unnið. Hallur af
Síðu hefir jafnan fengið hið lofsamlegasta eftirmæli, sem
verðugt er. En Þorgeir Ljósvetningagoði hefir orðið útund-
an. Hann hefir ekki fengið þá viðurkenningu, sem hann á
skilið. Sagnamenn vorir sumir til forna, aðrir en Ari, segja,
að heiðnir menn hafi þókzt sviknir af honum og að hann
hafi þegið (óheiðarlega) fé fyrir að vinna skyldustarf. Um
hið síðarnefnda hefir hér verið talað og sýnt, að sú sögu-
sögn muni vera röng. Hið fyrrnefnda er lika fjarstæða.
Eins og áður hefir verið sýnt fram á, hlýtur Þorgeir að
hafa samið við höfðingja hinna heiðnu trúbræðra sinna um
málalokin daginn áður en hann talaði fyrir tillögum sínum
og kynnti þær mönnum að lögbergi. Þeim gat því eigi
komið á óvart efni tillagnanna. Höfðingjarnir hafa líka bor-
ið málið undir þingmenn sína, að minnsta kosti þá þeirra,
er mestir voru virðingamenn, svo að flestir hafa vitað,
hvað til stóð. Verður því ekki betur séð en að framkoma
Þorgeirs á Alþingi 1000 hafi verið bæði viturleg og góð-
mannleg, og hann eigi sízt minna lof fyrir hana skilið en
Hallur fyrir sína framkomu.
Samkvæmt lögum hins forna lýðríkis, setti lögrétta
landinu Iög. Ari fróði og aðrir heimildarmenn vorir gefa í
ðmfcf»6Fafafntð
d