Skírnir - 01.01.1930, Side 126
120
Alþingi árið 1262.
[Skírnir
hans. Víg Snorra er eitthvert herfilegasta níðingsvíg, sem
gerzt hefir á landi þessu, og setur þann blett á Gizur, sem
seint verður af honum þveginn.
Einn sona Sighvats Sturlusonar, en bróðir Sturlu, er á
Örlygsstöðum féll, var Þórður kakali. Hann var í Noregi,
er Örlygsstaðafundur varð 1238, og enn 1241, er Gizur lét
drepa Snorra. Þórður var einn glæsilegastur maður þeirra,
er þá voru uppi, karlmenni í mannraunum, vel viti borinn
og drengskaparmaður meiri en þá var títt. Enn þá var
hefndarhugur í mönnum slíkur sem verið hafði á söguöld
og hefndarskyldan slík sem þá. Það hefði mátt undur heita,
ef engin eftirmál hefði orðið um víg þau öll, er orðið höfðu
í ætt Sturlunga á Örlygsstöðum. Þórður kakali var mað-
urinn, sem var eins og kjörinn til að kalla til ríkis frænda
sinna. Hann kemur út 1242 í Eyjafirði, kemst huldu höfði
út úr ríki Kolbeins unga og suður um land, lendir í margs-
konar hrakningum unz hann kemur í Vestfjörðu. Þar safn-
ast honum liðstyrkur mikill. Þá er Gizur erlendis, en Kol-
beinn sér um ríki hans. Kolbeinn dregur lið móti Þórði og
heyja þeir einu reglulegu sjóorustuna, sem háð hefir hér
verið, á Húnaflóa á Jónsmessu skírara 1244. Þar sigraði
eiginlega hvorugur. Kolbeinn er sá maður, sem mest líkist
hershöfðingjum og herstjórnendum nútímans. Hann brennir
upp og spillir matvælum óvinasveita sinna, svo að þau
skuli eigi koma féndum sínum að haldi. Kolbeinn missti
heilsuna um þessar mundir, og vildi nú sættast við Þórð.
Það varð árið eftir Flóabardaga. En sættin var rneð þeim
hætti, að Hákon konungur skyldi gera um mál þeirra. Eftir
1240 varð það siður islenzkra höfðingja, að leggja deilu-
mál sín undir konungs dóm. En Kolbeinn lézt áður en sá
dómur kæmi. Eftir dauða Kolbeins tók Þórður við manna-
forráði föður síns í Eyjafirði, og gerðist nú atkvæðamestur
maður á landinu um stund.
Gizur Þorvaldsson kom út siðla sumars 1244. En eigi
áttust þeir Þórður þá við vopnaskifti, þótt nærri lægi. Lauk
málum þeirra þá með þeim hætti, að þeir skyldi báðir utan
fara og leggja mál sín í dóm Hákonar konungs. Utan fóru