Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 156
150
Alþingi árið 1281.
[Skírnir
gengið til lögréttu og lét þar hver uppi það, sem ritað
hafði. Loðinn leppur var þar til andsvara af konungdóms-
ins hálfu.
Eins og þá var komið afstöðu konungsvalds og kirkju,
hlýtur Loðinn að hafa búizt við andstöðu gegn bókinni frá
kirkjuvaldsins hálfu. Hitt er óvíst, að hann hafi vænt mót-
stöðu frá bændum og mjög er ósennilegt, að hann hafi
búizt við, að jafnvel handgengnir menn konungs mundu
ganga á móti vilja hans. En nú voru allir þessir þrír flokk-
ar orðnir berir að andstöðu gegn bókinni. Undirtektirnar á
Alþingi urðu því allt aðrar en undirtektir þær, er lögbæk-
ur konungs höfðu fengið á lögþingunum norsku. Þar sýnist
hvergi hafa verið um neina mótspyrnu að ræða, nema
mótspyrnu erkibiskups og klerkdómsins á Frostuþingi 1269.
íslendingar sýndust þannig ætla að verða ólíkt óþjálli við-
skiftis fyrir konungsvaldið en Norðmenn höfðu reynzt.
Reyndi nú á lagni Loðins að koma máli konungs fram, og
þó að frásögnin um það, sem gerðist á þinginu, því miður
sé alltof ófullkomin, þá má þó fylgjast að nokkru leyti
með því, hverjum brögðum hann beitti.
Hann tók fyrst það ráð að tala eins og sá, sem vald-
ið hafði. Hann varð »mjök heitr« segir í frásögninni. Lét
hann svo um mælt, að óhæfilegt væri »at búkarlar gerðu
sik svá digra, at þeir hugðu at skipa lögum í landi, þeim,
sem konungr einn saman átti at ráða«. Krafðist hann þess,
að almenningur játaði allri bókinni greinarlaust.
Það er eftirtektavert, að eftir því sem þessari fyrstu
ræðu Loðins er lýst, þá er svo að sjá, sem hann hafi beint
henni aðallega gegn leikmönnunum. Hefir hann hugsað sér
að yfirstíga fyrst mótspyrnu þeirra. Til þess grípur hann
fyrst það ráð, að fara að þeim með hörku og frekju. Hann
heldur því fram, að þeir eigi ekki að gera sig svo digra,
að Iáta sér detta í hug, að þeir eigi að ráða, hver séu lög
í landinu. Konungur eigi einn að ráða því. Hann reynir að
mikla fyrir þeim vald konungsins og ægja þeim með því.
Það er óþarfi að geta þess, að Loðinn fór hér miklu lengra
en lög stóðu til, og að skoðun sú, er hann hélt fram um