Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 157
Skírnir]
Alþingi árið 1281.
151
vald konungs, átti ekki við nein rök að styðjast. íslend-
ingar höfðu aldrei veitt konungi neitt einræði í löggjafar-
málum sínum. Alþingi var enn fullkomlega réttur aðili lög-
gjafarvalds landsins og hafði konungur sjálfur viðurkennt
það með því að leggja bókina undir samþykki þingsins.
Þingmenn gugnuðu eigi fyrir þessum stóryrðum Loð-
ins. Svöruðu hverjir fyrir sig og neituðu að samþykkja
bókina greinarlaust. Kváðust þeir ekki vilja »tapa svá frelsi
landsins«. Loðinn sá, að sér mundi ekkert verða ágengt
með því að fara þessa leið og sveigði því strax undan.
Lét hann nú svo um mælt, að þeir skyldi fyrst samþykkja
bókina, en biðja síðan konung og ráð hans miskunnar um
þá hluti, er nauðsyn þætti til standa. Hefir hann sjálfsagt
um leið gefið þeim í skyn, að konungur myndi taka vel
málaleitun þeirra og lagfæra þau atriði, er landsmönnum
þætti helzt varhugaverð í bókinni. Til þess að gefa þess-
um orðum sínum enn frekari áherzlu, lét hann lesa kon-
ungsbréf það, »er honum bauð þat at láta lögleiða bókina«.
Kvað hann þá, sem öðruvisi gerðu, mundu sæta reiði kon-
ungs. Bréf það, er Loðinn lét lesa, er nú glatað. Hefir það
verið erindisbréf hans til farar þessarar og annað bréf en
bréf konungs til landsmanna, er bókinni fylgdi.
Það er bersýnilegt, að Loðinn hefir fært saman seglin
1 þessari annari ræðu sinni. Hann ber ekki lengur á móti
því, að landsmenn eigi sjálfir atkvæði um bókina, en hann
gefur þeim það ráð, að hyggilegast muni fyrir þá að sam-
þykkja hana óbreytta, en fá svo leiðréttingar eftir á á því,
sem miður þætti fara.
Næstur talaði Árni biskup Þorláksson. Gegn konungs-
bréfinu, er Loðinn hafði látið lesa upp, lýsti hann því yfir,
að hann hefði bréf Jóns erkibiskups, er bannaði að lög-
leiða marga þá hluti, sem í bókinni stóðu. Síðan lét hann
lesa upp skipun þá, sem samþykkt hafði verið á biskupa-
þinginu í Björgvin sumarið 1280.x) Skipun þessa höfðu
biskuparnir samið sem einskonar undirbúning undir deilur
1) Dipl. Isl. II., bls. 79.