Skírnir - 01.01.1930, Side 191
Skírnir]
Alþingi árið 1541.
185
látið skrifa bréf upp á mig og dómkirkjunnar skaða, svo
eg og hún hefir þar af fengið fullnaðar kostnað, sem góð-
um mönnum er vitanlegt, og fyrir þær fleiri sakir, sem eg
uiá þar með lögum til þín tala«. 1) — Hallaði nú að vori
og dró til mikilla tíðinda.
Kristján konungur III. hafði orðið svo æfur yfir því,.
að íslendingar vildu ekki umsvifalaust samþykkja kirkju-
skipun hans á þinginu 1540 og út af fleiri greinum, að það
var efst í honum að senda hingað her til þess að kúga
landsmenn til hlýðni. En þá kom íslendingum óvænt hjálp..
Hamborgarbúar, sem ráku mikla verzlun hér, risu upp gegn
þessum fyrirætlunum konungs, og lét konungur þá undan, en
kvaðst í þess stað mundu senda hingað menn til þess að
korna málum sínum fram án ófriðar.2) Er auðséð, að hon-
uni hefir þótt mikils við þurfa, því að til þessarar farar
valdi hann einhvern harðsnúnasta hershöfðingja sinn, Kristó-
fer Hvítfeld, riddara af Steinvíkurhólmi. Hafði hann áður
brotið Norðmenn til hlýðni við Kristján III. Með honum
komu þeir Kláus frá Merwitz, sem hér hafði verið hirð-
stjóri og komizt í fullan fjandskap við góða menn, og
Pétur Andrésson, lögnraður í Túnsbergi. Eru bréf Hvítfelds
ut gefin 18. apríl og eru efnislítil, því að aðalerindin voru
oiunnleg.3) Til Gizurar hafði hann og bréf, einnig harðla
ómerkilegt.4) Segir konungur í því bréfi, að hann hafi auk
Þess, sem hann telur upp, falið Hvítfeldi nokkur erindi og
sýslanir, og inuni hann sjálfur skýra honum frá því. í þess-
aH dauðmeinlausu setning var í raun og veru allur til-
gangur ferðarinnar fólginn.
Hvítfeldur mun hafa komið hingað um 20. maí. Hitt-
Ust þeir Gizur mjög skömmu eftir komu hans, í Kópavogi
maí, og voru þar lögð á ráðin. Er ekki unnt í þessari
1) DI. X., 613.
2) DI. X., 603.
3) DI. X., 605.
4) DI. X., 607.