Skírnir - 01.01.1930, Page 226
220
Alþingi árið 1685.
[Skírnir
og Jakobi Sprenger, ótakmarkað vald til dómsrannsóknar
í galdramálum um mikinn hluta Þýzkalands.
Þeir félagar sömdu á árunum 1485—6 hið nafnfræga
rit Galdranornahamarinn (Malleus maleficarum), sem síðan
varð höfuðhandbók og leiðarvísir dómara í galdramálum í
Norðurálfu um langan aldur. Þetta rit kom út þrettán sinn-
um á árunum 1487—1520 og siðan sextán sinnum á árun-
um 1574—1669.
Kristján IV. Danakonungur, sem sjálfur var ærið trú-
aður á galdra og vildi útrýma galdramönnum úr ríkjum
sínum, gaf út alllangt bréf, er varðar galdur og gaidra-
menn, 12. október 1617. Það var lesið upp í sambandi
við galdramál á Alþingi árið 1630.])
í þessu lagaboði er kvartað undan því, að menn fáist
við ýmis konar galdur og mælt svo fyrir, að ef aðalsmenn
verði uppvísir að galdrameðferð eítir birtingu þessa bréfs,
skuli þeir tafarlaust kærðir og hljóta síðan þá refsingu,
sem konungur og ríkisráð dæmi þeinr. En ótignir menn
skyldi fyrir sömu afbrot hafa fyrirgert aleigu sinni og vera
útlægir úr ríkjum Danakonungs. Þeir menn, sem væri r
vitorði með galdramönnum og nytfærði sér ráð þeirra,
skyldi, ef þeir væri aðalsmenn, gjalda þúsund ríkisdali til
næsta sjúkrahúss, en ótignir menn skyldi fyrir sömu sakir
taka opinbera aflausn og greiða eins háar fésektir og þeir
gæti. Fyrir annað sams konar brot skyldi jafnt æðri menn
sem lægri vera jafnsekir sjálfum galdramönnunum.
Samkvæmt þessu lagaboði Kristjáns konungs IV. skyldi
galdramönnum, sem talið var, að hefði haft samfélag við
djöfulinn, refsað samkvæmt dönskum lögum, er varðaði
galdur og galdramenn. En þeir, sem leitaði til galdramanna
í því skyni, að láta þá framkvæma eitthvað fyrir sig með
göldrum, skyldi vægðarlaust liflátnir. Að lokum var öllum
embættismönnum boðið að sjá um, að fyrirmælum þessa
bréfs væri hlýtt og hótað refsingu, ef út af því væri brugð-
1) Sbr. Alþingisbækur íslands V., bis. 188—9.