Skírnir - 01.01.1930, Page 304
:298
Þjóðfundurinn árið 1851.
[Skirnir
Stjórnin lagði aðeins þrjú frumvörp fyrir þjóðfundinn:
Um stjórnarskipunarmálið, kosningar til Alþingis og verzl-
unarmálið. Frumvarpið um stjórnarskipunarmálið hét ein-
kennilegu nafni; það nefndist »frumvarp til laga um stöðu
íslands í fyrirkomulagi ríkisins og um ríkisþingskosningar
á íslandi«. Það byrjaði á þessa leið:
1. gr.
Grundvallarlög Danmerkurríkis frá 5. júní 1849, sem
tengd eru við lög þessi, skulu vera gild á íslandi. Þó skal
þess gætt, sem hér á eftir segir um, hversu grundvallar-
Iaganna 2. gr. verði heimfærð til íslands.
2. gr.
í málefnum þeim, sem eingöngu snerta ísland út af
fyrir sig, skal konungur og ríkisþingið eigi hafa á hendi
löggjafarvaldið, heldur skal konungur hafa það á hendi
.samkvæmt grundvallarlaganna 18.-21. gr., með þeirri til-
hlutun af Alþingis hálfu, sem því er nú veitt eða eftir-
leiðis kann að verða veitt.
Til málefna þessara skal telja:
1. Dómaskipun og meðferð mála að því leyti sem
ekki snertir hæstarétt.
2. Viðskifti manna á milli að því leyti, sem þau eigi
skulu hafa lagagildi fyrir utan ísland.
3. Afbrot og hegningar, nema brot séu drýgð gegn
ríkisstjórninni eða gegn friði þjóðfélagsins.
4. Kirkjumálefni á íslandi sjálfu innan þeirra takmarka,
sem sett kunna að verða fyrir löggjöíina um þau
með kirkjuskipunarlögunum, eins og þau skulu
löguð í hinum einstöku greinum fyrir ísland eftir
að Alþingi hefir látið í ljósi álit sitt um þau.
5. Málefni þau, er snerta menntun og uppfræðingu,
að fráskildri hinni lærðu skólamenntun.
6. Sveitamálefni, fátækrastjórn og ráðstafanir þær inn-
anlands, er miða til almenningsheilla, t. a. m. póst-
göngur í landinu, vegir, heilbrigðisstjórn og fyrir-