Skírnir - 01.01.1930, Page 308
302 Þjóðfundurinn árið 1851. [Skírnir
blær yfir fyrstu þingunum en Alþingi nú á dögum. Þó
skarst heldur í odda, þegar Pétur Pétursson lektor tók aó
mæla með frumvarpinu. Þá kallaði Guttormur Vigfússon
stúdent upp: »Ég held, að hinn háttv. 5. konungkjörni
þingmaður hafi gleymt þvi, að hann er íslendingur (Jón
Sigurðsson: heyrið!), því enginn sannur íslendingur mundi
mæla þannig eins og hann gerði nú, þegar um vor helg-
ustu réttindi er að skifta.«') Þessi hnýfilyrði vöktu mikið
umtal, enda var þess konar sjaldgæft á þeim dögum. Eink-
um er framkoma Jóns Sigurðssonar ólík því, sem hann átti
vanda til, því hann var manna orðprúðastur. En sýnilegt
er, að hann hefir verið reiður.
Níu manna nefnd var skipuð til að athuga málið.
Réð Jón Sigurðsson þar öllu, því Þórður Sveinbjörnsson
stóð þar einn á móti, og hann var heldur ekki ánægður
með stjórnarfrumvarpið. Nefndin samdi frumvarp að stjórn-
arlögum (þ. e. stjórnarskrá) fyrir ísland, og þau voru í öll-
um verulegum atriðum samhljóða því, sem áður hafði
komið fram í ritgerðum Jóns Sigurðssonar, ítarlegustu
sýslunefndaálitunum og svo loks á Þingvallafundinum þá
um sumarið. Þórður Sveinbjörnsson kom fram með sér-
stakt álit og lagði til, að stjórnarfrumvarpið yrði samþykkt
með allmiklum breytingum. Fyrsta greinin í frumvarpinu,
eins og það kom frá honum, var á þá leið, að grundvallar-
lög Danmerkurríkis frá 5. júní 1849 skyldu vera í gildi á
íslandi að svo miklu leyti, sem því má þar við koma. Má
það teljast merkilegt, að nokkur íslendingur skyldi koma
fram með slíka tillögu.
Nefndin lauk störfum sínum 4. ágúst og þremur dög-
um siðar komu frumvörpin og nefndarálitin i hendur þing-
manna. En þau komu aldrei til umræðu eins og kunnugt
er. En áður en skýrt verður frá hinum sviplegu endalok-
um þjóðfundarins, verður að segja nokkuð frá hinu stór-
málinu, er hann hafði til meðferðar, verzlunarmálinu. Ann-
ara mála er ekki þörf að geta, enda ekki hægt rúmsins vegna-
1) Þjóðf.t., bls. 165.