Skírnir - 01.01.1930, Side 358
:352
Alþingi árið 1918.
[Skirnir
mætti síðar verða um. Því svöruðu dönsku nefndarmenn-
irnir svo, að þeir vildi ekki setja sig upp á móti þessari
tilraun, en létust vondaufir um samkomuiag á grundvelli
frumvarps íslenzku fulltrúanna. Það varð nú að ráði að
kjósa undirnefnd. Af hálfu dönsku fulltrúanna gengu Hage
og Arup í undirnefndina, en Bjarni Jónsson og Einar Arn-
órsson af hálfu íslenzku nefndarmannanna.
Nú settist undirnefndin á rökstóla. Voru nú tekin bæði
frumvörpin og athuguð nákvæmlega. Undirnefndin starfaði
frá því á þriðjudaginn 9. júlí til fimmtudagskvelds ll.júlí.
Leiddu störf undirnefndarinnar til þess, að Hage og Arup
sömdu nú nýtt frumvarp slíkt, er þeir töldu sig geta mælt
með við umbjóðendur sína. Er ekki efamál, að Hage hefir
bæði borið sig saman við hina 2 dönsku nefndarmennina,
I. C. Christensen og Borgbjerg, enda var I. C. Christensen
í rauninni sá maðurinn í nefndinni, er mestu gat ráðið, því
að hann var fulltrúi voldugs þingflokks, sem alveg gat
stöðvað málið, og sjálfur hinn mikilhæfasti og áhrifaríkasti
maður i sínum flokki. Auk þess var það ætlan manna, að
Hage muni hafa símleiðis símað ýms atriði málsins til ráðu-
neytisforseta Dana (Zahle), er svo hafi ráðfært sig við
mikilsmegandi stjórnmálamenn í 3 flokkuin þingsins. í undir-
nefndinni varð nú samkomulag um fyrirsögnina, að ákvæð-
in skyldi kallast lög (dansk-íslenzk sambandslög) og orða-
lag 1. gr., nema það, að bæði löndin skyldi vera kölluð í
danska textanum »frie og suuerœne Stater« í stað »frie og
selvstændige Stater«, sem Danirnir vildu enn þá hafa. Að
öðru leyti gengu dönsku nefndarmennirnir um allt, er máli
skiftir, að tillögum íslenzku nefndarmannanna um orðalag
1.—5. gr., eins og þær voru í frumvarpi þeirra. Þeir hurfu
nú frá kröfu sinni um sameiginlegan þegnrétt. Þar á móti
héldu þeir fast í jafnréttisákvæðin, en samþykktu breytt
orðalag, er sýndi glöggt, að hvort land hafði sína ríkis-
borgara. En íslenzku undirnefndarmennirnir vildu þó ekki
binda sig um jafnréttisákvæðin í 1. og 3. málsgr. frum-
varpsins (1. og 3. málsgr. 6. gr. sambandslaganna). Um
utanríkismálin var ekki lengur ágreiningur um aðalatriði,