Eimreiðin - 01.01.1974, Page 18

ÉIMREIÐlN
frambjóðandi Þjóðlega flokksins, sem er íhaldssamur, en þing-
menn lians voru andvígir Allende frá upphafi. Loks fékk þriðji
frambjóðandinn 28% atkvæða, en hann bauð sig fram fyrir
Kristilega lýðræðisflokkinn, Margir þingmanna hans tóku fyrst
vinsamlega afstöðu til Allendes i von um, að hann færi heldur
hægara í framkvæmd Marxisma sins, svo að úr yrði umbóta-
stefna, sem kæmi heim við hugmyndir þeirra og yrði i sam-
ræmi við ákvæði stjórnarskrárinnar.
Við þjóðþingskosningar þær, sem fram fóru á miðju kjör-
límabili Allendes i marz 1973, jók Einingarbandalag alþýðu
atkvæðamagn silt í 44%, (þótt mjög væri efazt um „lögmæti“
þcss, því að andstæðingar þess báru því á brýn veruleg kosn-
ingasvik). En andstæðingar forsetans höfðu eftir sem áður mik-
inn meirihluta í þjóðþinginu og jafnframt hafði Kristilegi lýð-
ræðisflokkurinn snúizt til algerrar andstöðu við liann ásamt
Þjóðlega flokknum. Sú staðreynd sýnir greinilega, að því fór
fjarri, að Allende hefði verið fulltrúi „þjóðarvilja“, því að
hann studdist aðeins við stóran minnihluta. Aðeins ef til „þjóð-
arinnar“ teljasl þeir einir, sem kusu Allende, en aðrir -— meiri-
hlutinn — telst „ekki þjóð“, er hægt að halda þessari fullyrð-
ingu til streitu. En það er einmitt þetta, sem fólgið er í goð-
sögninni um „samsæri rótgróinnar ráðastéttar“.
Ilafi verið til „ráðastétt“ í Chile, hefur hún verið skipuð af
stjórnmálamönnunum og kerfinu umhverfis þá, sem einkum
var rnyndað af hinum fámenna efri hluta efnaðra miðstétta
landsins. Allende sjálfur. margir ráðherra lians og helztu stuðn-
ingsmenn voru ekki síður hluti þessa hóps en stjórnmálaand-
stæðingar þeirra. En það var kaldhæðni, að þetta var hópur,
sem varð oft fyrir minni skakkaföllum af sósíalisma Allendes
en aðrir, af því að aðilar hans í háðum herbúðum átlu næga
fjármuni eða fasteignir til að hagnýta sér svarta markaðinn
heima fyrir eða fara í þægilega útlegð, ef ástandið varð oi'
erfitt — að minnsta kosti til að lifa (eins og Allende sjálfur,
unz yfir lauk) við bærilega þægilegar aðstæður. En það fólk,
sem átti mestan þátt i að steypa Allende, var yfirleitt ekki úr
þessum bópi. Ef undanskildir eru nokkrir foringjar í flotan-
um, álti lierinn vfirleitt ekki aðild að neinum stjórnmálahópi
innan kerfisins. og jafnvel eftir að Allende tók yfirmenn hinna
ýmsu greina hersins í stjórn sína, blönduðu þeir lítt geði við
þá tiltölulega fámennu hópa í Santiago, sem voru vanir að ráða
gangi þjóðmála, og voru enda furðu lítt þekktir meðal þeii'ra.
Það hefur líka komið í Ijós eftir valdaránið, að herforingjar
Chile — eins og starfsbræður þeirra hvarvetna — höfðu að lík-
18