Eimreiðin - 01.01.1974, Blaðsíða 46

EIMREIÐIN
sinn, telux- landeigandinn það óðara valda óróa, vera fyrstu
teikn uppreisnar, — jafnvel kommúnisma. í slikum tilvikum
hikar hann ekki við að reka verkamanninn af landareigninni,
lætur jafnvel jafna kofann, íverustað fjölskyldu hans, við jörðu.
Hinn kristni gósseigandi gerir sér alls enga grein fyrir því,
að á þennan hátt traðkar hann á þeim mannréttindum, sem
Jóhannes páfi 23. minnti kirkju vora á: réttinn til lifs, sem
samboðið sé sjálfsvii-ðingu vorri, og þá sérstaklega réttinn til
vinnu, réttinn til frelsis í menningarmálum og til menntunar,
réttinn til þess að stofna félög og safnast saman, réttinn til þess
að tigna guð eftir sannfæringu sinni.
Ef verkamaðurinn er órétti beittur af landeiganda, sem ját-
ar trú á guð sem drottin vorn og föður, — ef verkamaðurinn
sér kirkju þá, sem ætið boðar bræðralag allra manna, skipa
sér i sveit með kúgurum hans, — hvernig getur hann öðlazt
sálarró og þann frið innra með sér, sem nauðsynlegur er til
þess að geta tignað guð og lofsungið í bænum?
Spyrjið þá félaga í friðarsveitunum, sem komið hafa frá
störfum i rómönsku Ameríku, Afriku og Asiu, og segið síðan
til um, hvort ég ýki, er ég segi lifskjör almennings á þessum
slóðum óviðunandi. Varla er unnt að nefna þennan skynlausa
múg nafninu þjóð. Biðjið sjálfboðaliða yðar að lýsa hreysum
hans, mataræði, sjúkdómum, fáfræði og þrælkun.
Svo ómannlegt líf heí'ur alvarleg áhrif. Maðurinn tekur að
líta á sjálfan sig sem þræl, óæðri veru, er hann stendur frammi
fyrir hinum volduga landeiganda. Hið innra með honum sprett-
ur vanmetakennd, og trú hans verður eingöngu örvilnuð for-
lagatrú. I augum hans er guð sá, sem leyfir og hefur velþóknun
á, að sumir eigi allt, en aðrir ekkert.
Gósseigendur álíta að sjálfsögðu, að þeir geri nú þegar meira
fyrir verkamennina en þeir séu i raun og veru færir um. Þeir
biða einhvers konar „þróunar“, tæknivæðingar, sem geri þeim
kleift að bæta kjör verkamannanna. En reynslan hefur sýnt,
að tæknivæðing í vanþróuðum löndum gerir hina ríku enn rík-
ari og hina fátæku enn fátækari — að undanskildum minni-
hluta þeim, sem fær atvinnu.
Til eru þó æskumenn, sem treysta því alls ekki, að unnt sé
að telja ráðamenn á að tryggja verkamönnum mannsæmandi
kjör. Þeir fullyrða, að gósseigendur muni aldrei leyfa raun-
verulegar framfarir á meðal þessa fólks, t. a. m. með þvi að
vekja frumkvæði þess, með þvi að mennta foringja á meðal
þess, með því að kenna því að vinna saman, með því að efla