Sveitarstjórnarmál - 01.09.1995, Blaðsíða 30

VERKASKIPTI RÍKIS OG SVEITARFÉLAGA
ræða töluvert flókið og sérhæft verkefni eins og ég hef
áður sagt. Einnig kemur til túlkun kjarasamninga af
hálfu vinnuveitanda í ágreiningsmálum, sem hefur verið
hlutverk launaskrifstofu fjármálaráðuneytisins. Kenn-
arasamband Islands hefur heila skrifstofu í því verkefni
ásamt annarri hagsmunagæslu. Verði kjarasamninga-
gerðin af hálfu sveitarfélaganna öll á einni hendi, eins
og XV. landsþing sambandsins lagði til, verður ekki hjá
því komist að halda utan um það verk á einum stað með
tilheyrandi starfsemi.
Við mat á kostnaði vegna yfirfærslunnar verður að
reikna með þeim kostnaði er leiðir af kjarasamninga-
gerðinni og túlkun samninganna. Líklegast er að það
komi í hlut sambandsins að taka að sér það verkefni.
Vegna sérstöðu þeirrar samningagerðar og einnig vegna
þess að hún á sér stað fyrir öll sveitarfélög tel ég eðlileg-
ast að komið verði á fót sérstakri launanefnd með full-
trúum sveitarfélaganna er hefði það verkefni ásamt
starfsmönnum sambandsins að annast kjarasamninga-
gerð við kennara og skólastjómendur.
Varðandi launaútreikning, sem nú fer fram í launa-
deild fjármálaráðuneytisins, færist hann væntanlega til
hvers einstaks sveitarfélags. Eftir sem áður er mjög mik-
ilvægt að haldið sé utan um launaþáttinn með sam-
hæfðri launaliðaskrá. Nú eru kennaralaun færð á yfir
100 kvóta í launaútreikningnum. Þessi sundurliðun og
upplýsingar um hvem launaþátt um sig em mjög mikils-
verðar í tengslum við kjarasamninga við kennara vegna
kostnaðarmats á breytingum á einstökum launaliðum
þeirra og nauðsynlegt fyrir þá er annast kjarasamninga-
gerðina að hafa sambærilegar upplýsingar frá öllum
sveitarfélögum um kostnað við einstaka launaþætti.
Af eðlilegum ástæðum býst ég við að kostnaðarvitund
einstakra sveitarstjóma varðandi launagreiðslur til kenn-
ara sé mjög lítil. Því tel ég nauðsynlegt að sveitarfélögin
byggi upp á sameiginlegum miðlægum vettvangi þekk-
ingu varðandi túlkun laga og kjarasamninga, sem allar
sveitarstjómir geti haft aðgang að.
Hlutverk sambandsins
Þau grunnskólaverkefni sem ríkið hefur haft með
höndum færast að mínu mati til þriggja aðila: til sveitar-
félaga, til fræðsluskrifstofa sveitarfélaganna og á sam-
eiginlegan vettvang allra sveitarfélaga. A þessum sam-
eiginlega vettvangi þarf að vinna að hagsmunagæslu
fyrir öll sveitarfélögin sem heild, reka Námsleyfasjóð
samkvæmt grunnskólalögum, annast kjarasamningagerð
sbr. samþykkt XV. landsþings sambandsins og halda
gagnagrunn um námsmatskeifi kennara vegna stigamats
og röðunar í launaflokka. Fyrir sveitarfélögin er að mínu
áliti hagkvæmast að koma þessum sameiginlegu verk-
efnum fyrir hjá Sambandi íslenskra sveitarfélaga.
í framhaldi þessara hugleiðinga, sem ég vil kalla svo,
tel ég að hlutverk sambandsins geti falist í eftirfarandi
verkefnum:
Almenn hagsmunagæsla
Utreikningar og mat á kostnaði v/yfirtöku alls grunn-
skólakostnaðar
Aðstoð við fulltrúa sambandsins í nefndum
Fylgjast með breytingum á lögum og setningu reglu-
gerða. (Passa ríkisvaldið.)
Ráðgjöf og tengsl við sveitarfélög og fræðsluskrifstof-
ur
Uppbygging gagnagrunns um rekstur grunnskóla
Hagsmunagæsla fyrir sveitarfélög varðandi skólamál
almennt
Námsleyfasjóður
Umsýsla varðandi starfsemi sjóðsins
Námsmatskerfi kennara
Viðhald gagnagrunns um námsmatskerfi og stigamat
vegna röðunar í launaflokka
Kjarasamningageró o.fl.
Gerð kjarasamninga við kennara og skólastjómendur
Starfræksla sérstakrar launanefndar vegna samninga
við kennara
Túlkun kjarasamninga frá sjónarhóli vinnuveitanda
Óhjákvæmilegt er að bæta við starfsfólki til að vinna
að öllum þessunt framantöldu verkefnum. Þeir starfs-
menn myndu jafnframt vinna í nánum tengslum við aðra
starfsmenn sambandsins, svo sem starfsmann launa-
nefndar, og sinna annarri hagsmunagæslu fyrir sveitarfé-
lögin eftir því sem þörf er á hverju sinni þótt störf þeirra
beindust einkum að málefnum grunnskólans.
Til þess að víkja ekki frá þeirri mörkuðu stefnu sveit-
arfélaganna að halda starfsemi sambandsins í sem
minnstu umfangi og miðað við þær hugmyndir, sem ég
hef hér reifað, tel ég að komast mætti af með að ráða þrjá
starfsmenn til sambandsins til að sinna fyrrgreindum
verkefnum vegna yfirfærslu alls grunnskólakostnaðar til
sveitarfélaga.
Ef það er vilji sveitarfélaganna í landinu að Samband
íslenskra sveitarfélaga gegni ofangreindu hlutverki og
sinni þessum tilteknu verkefnum og beri auk þess þung-
ann af hagsmunagæslu fyrir sveitarfélögin varðandi yfir-
töku alls grunnskólakostnaðar tel ég nauðsynlegt að efla
sambandið fjárhagslega.
Ólíklegt er að unnt verði að breyta tekjuöflun sam-
bandsins nema í tengslum við breytingu á tekjustofna-
lögum jafnhliða verkefnayfirfærslunni á næsta ári.
Vegna hinna miklu hagsmuna sem í húfi eru fyrir sveit-
arfélögin tel ég þó brýnt að ekki dragist rnjög lengi að
a.m.k. einn starfsmaður komi til starfa hjá sambandinu
til að sinna málefnum grunnskólans sérstaklega.
Þessum hugmyndum þurfa sveitarstjórnarmenn að
velta fyrir sér og væntanlega verða þær teknar til sér-
stakrar umfjöllunar í þeim starfshópum sem koma til
með að vinna áfram að verkefnayfirfærslunni og samn-
ingagerð við ríkisvaldið.
1 56