Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2004, Blaðsíða 8

Valgerður Katrín Jónsdóttir
Alþjóöadagur hjúkrunarfræöinga, 12. maí 2004
Fátækt og heilsufar
Alþjóðadagur hjúkrunarfræðinga, 12. maí, verður á þessu
ári helgaður baráttunni gegn fátækt. Fátækt er eitt af
helstu vandamálum mannkynsins en talið er að 1,2 millj-
aröar manna búi við sára fátækt og hafi minna en einn
bandaríkjadal til ráðstöfunar daglega og skorti þar með
nauðsynjar, svo sem mat, vatn, klæði, húsnæði og aðgang
aö heilbrigðisþjónustu. 2,8 milljarðar til viðbótar eru tald-
ir lifa á minna en tveimur dölum á dag.
Eins og fram kemur í fréttatilkynningu frá Alþjóðasamtökum
hjúkrunarfræðinga, ICN, er slæmt heilsufar fylgisystir fátækt-
arinnar og þeir 1,2 milljarðar, sem búa við sára fátækt, þjást af
mörgum alvarlegustu sjúkdómum sem herja á mannkynið, svo
sem ýmsum kvillum sem stafa af næringarskorti. Ogn fátækt-
arinnar felst í þeim vítahring að hinir fátæku hafa ekki aðgang
að heilbrigðiskerfinu, menntun sem getur aukið tekjur þeirra
eða öðru sem getur breytt stöðunni. An góðrar heilsu minnka
möguleikarnir á að flýja fátæktina.
Gott heilsufar er undirstaða fjárhagslegrar og félagslegrar
framþróunar. Þegar fólk á ekki fyrir brýnustu
lífsnauðsynjum verður það móttækilegt fyrir alls
kyns sjúkdómum og dánartíðnin hækkar. Góð
heilsa er undirstaða almennrar vellíðanar og hef-
ur áhrif á einstaklinginn á allan hátt. Miklu
skiptir varðandi framlag til fjölskyidu og samfé-
lags hvort viðkomandi er fullur orku eða orkulít-
ill, þreyttur eða stöðugt með verki. ICN leggur
áherslu á að vekja hjúkrunarfræðinga til aukinn-
ar vitundar um samspil heilsufars og fátæktar í
þeim tilgangi að bæta heilsu og draga úr fátækt.
Hvað er fátækt?
En hvað er fátækt? Til að skilja hvað hugtakið
merkir þarf fyrst að skilgreina það.
Fátækt hefur verið skilgreind af Sameinuðu
þjóðunum sem það ástand manneskju að búa við
langvinnan eða stöðugan skort úrræða, öryggis
og krafts sem er nauðsynlegur til að njóta á full-
Tímarit hjúkrunarfræöinga 2. tbl. 80. árg. 2004