Morgunblaðið - 08.03.1985, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. MARZ 1985
23
DVERGRÍKI í DEIGLUNNI
Jón Óttar Ragnarsson
NÝTT — NÝTT
Bjór án refja
Stúkumenn heyja nú örvænt-
ingarfulla baráttu fyrir málstað
sínum og beita nú öllum brögðum,
hika jafnvel ekki við að ráðast
freklega og ómaklega að frétta-
manni sjónvarps.
Á sama tíma skrifar Stórstúka
íslands Útvarpsráði dónalegt bréf
og heimtar ekki aðeins nýjan sjón-
varpsþátt, heldur tiltekinn frétta-
mann og tiltekna andmælendur.
Sem betur fer vísaði ráðið þess-
ari ósvífnu kröfu umsvifalaust á
bug, enda langlundargeð þjóðar-
innar gagnvart yfirgangi einnar-
kröfuhópa senn á þrotum.
Jóhannesar þáttur
Bergsveinssonar
Innlegg Jóhannesar Bergsveins-
sonar læknis stingur því óneitan-
lega í stúf við skrif þessa ofstæk-
isfulla hóps. Grein hans einkenn-
ist af hófsemi og mannúð.
Því miður gerir hann sig sekan
um nær óafsakanlega vanþekk-
ingu þegar hann byggir málflutn-
ing sinn einkum á því að áfengis-
neyslan hafi aukist síðustu ára-
tugina.
Staðreyndin er ekki aðeins sú að
neyslan hefur staðið að mestu í
stað síðastliðinn áratug, heldur er
þetta einmitt sá tími sem neyslu-
venjurnar breyttust til muna.
Um þverbak keyrir þó þegar
hann reynir að blása út þá stað-
reynd að neyslan hafi aukist á síð-
asta ári úr 3,23 lítrum af vínanda
á mann upp í 3,30 lítra á mann.
Síðasta vígið
Staðreyndin er nefnilega sú að
einmitt þessar tölur slá síðasta
vopnið úr höndum stúkumanna.
Þær sýna svart á hvítu að helsta
röksemd þeirra í bjórmálinu er
hrunin.
Meginröksemd þeirra hefur
ávallt verið sú að ný form áfengis
(vín, bjór) mundu umsvifalaust
leggjast við þá heildarneyslu vín-
anda sem fyrir er í landinu.
Staðreyndirnar liggja nú fyrir.
Á tímabilinu 1973—84 jókst
neysla á vínum úr 13% í 35%, eða
um 22%. Árið 1984 bættist svo við
ómælt magn af bjórlíki.
Þrátt fyrir þessa gífurlegu til-
færslu á áfengisvenjum í landinu
varð heildaraukningin á neyslu
vínanda á íslandi á þessu tímabili
innan við 10%.
Þrátt fyrir allt það nýjabrum
sem fylgir nýjum áfengissiðum og
þrátt fyrir afar ónákvæma verð-
stýringu hins opinbera jókst
neyslan um innan við 10% á þess-
um 11 árum.
Þegar haft er í huga að við erum
að tala um aukningu úr u.þ.b. 3
lítrum í 3,3 lítra á mann á meðan
aðrar Evrópuþjóðir eru með 4—25
lítra á mann, má átta sig betur á
þessum tölum.
Þar við bætist að áður en ís-
lendingar fóru að neyta vína og
bjórlíkis var aukningin ár frá ári
miklu örari en nú og áfengisneysla
er nær alls staðar að aukast.
En þrátt fyrir að Islendingar
eru með lægstu meðalneyslu
áfengis á Vesturlöndum er tíðni
áfengissýki jafnhá hér og í grann-
löndunum.
Lokaord
Það er kaldhæðnislegt að ein-
mitt þær tölur sem Jóhannes
Bergsveinsson ætlaði að nota máli
sínu til stuðnings, staðfesta að
málstaður hans er hruninn.
Eftir situr sú staðreynd að enda
þótt íslendingar drekki minnsta
magn vínanda á Vesturlöndum er
tíðni drykkjusýki meðal þeirra
svipuð og meðal grannþjóðanna.
Það sem máli skiptir er nefni-
lega ekki einhver smávægileg
aukning í heildarneyslu vínanda,
heldur fyrirbyggjandi aðgerðir
gegn drykkjusýki í landinu.
Besta fyrirbyggjandi aðgerð
sem ég þekki er einfaldlega sú að
beina neyslunni frá sterku drykkj-
unum yfir á þá veiku. Hvað sem
Jóhannes og stúkumennirnir
segja, er sú tilraun í fullum gangi
og bendir allt til þess að hún gangi
þar að auki vel.
minnir helst á útflutning skreiðar.
íslendingar hafa aldrei kunnað að
meta þá fæðu frekar en hugvit til
rannsókna og þróunar. Þess vegna
virðist best að losa sig við þetta
allt út úr landinu. Þetta er því
miður alröng stefna eina ferðina
enn. Sem fyrr segir erum við sjálf-
ir þróunarríki á sviði vísinda og
rannsókna og veitir ekkert af að
nota allt okkar hugvit í eigin þágu.
Að öðrum kosti sitjum við eftir og
verðum fyrr en varir eftirbátar
svonefndra þróunarríkja.
Nú skyldi enginn halda að rann-
sóknir séu stundaðar rannsókn-
anna sjálfra vegna. Það eru mark-
miðin sem öllu máli skipta, þ.e.
stefnan að þróun auðlinda og efna
til aukins verðmætis og hagkvæm-
ari framleiðslu. Okkur er því nær
að líta í eigin barm þótt ekki sé
nema til morgundagsins. Við erum
enn á því stigi að meta allt eftir
magni. Það er e.t.v. eðlilegt meðal
gullgrafara og veiðimanna en vilj-
um við teljast siðmenntuð þjóð á
hraðbraut vísinda og tækni verð-
um við að temja okkur aðrar
matsaðferðir. Til glöggvunar skal
þess getið að unnt er að tugþús-
undfalda nettóverðmæti hráefnis
með þróun þess í efnaiðnaði. Oft
og tíðum eru mörg stig í slíkri
þróun og má leita þess þreps í
þróunarstiganum sem best hentar
aðstæðum og hagkvæmast sýnist.
Okkur ber því skylda til að huga
að aukinni verðmætasköpun sjáv-
arafla og landbúnaðarafurða í
stað þess að ganga sífellt nær auð-
lindinni.
Ekki má skilja orð mín að ofan
svo að ekki skuli hugað að útflutn-
ingi þekkingar. Þekking er ein-
faldlega allt annað en hugvit. Við
búum yfir mikilli þekkingu og
reynslu á sviði nýtingar jarð-
varma og fiskveiða. Þar erum við
aflögufærir og ber að nota sér það.
Nú er ört vaxandi skilningur á
verðmæti þessara auðlinda víða í
heiminum og er nauðsynlegt að
hlúa að útflutningi þeirrar þekk-
ingar, sem við höfum að þessu
leyti umfram sumar þróaðar þjóð-
ir. Samkeppni er minni á þessu
sviði en mörgum öðrum. Vegna
smæðar og fátæktar verðum við
að leita uppi skörð í framleiðslu-
heiminum og fylla í þau. En út-
flutningur þekkingar er ekkert
einfalt mál frekar en annar út-
flutningur. Sölutækni skiptir þar
sköpum, en hana höfum við varla
þekkt nema af afspurn. Það kom á
daginn nýlega við úttekt danskra
markaðsfræðinga á útflutningi
ullarafurða. Sölutækni getum við
vel lært af Dönum en þeir eru
meðal slyngustu sölumanna i
heimi. Vert væri að huga ögn að
þessu áður en teknar verða ein-
hverjar kollsteypur, en sú íþrótt
virðist falla landanum jafn vel og
handknattleikur. Sennilega liggur
þó ólíkt meiri þjálfun, rannsóknir
og undirbúningur á bak við árang-
ur íslenskra handknattleiksmanna
en flest annað sem gert er hér.
Finnur Jónsson er framkræmda-
stjóri hjá Hönnun hf. og formaður
Félags ráðgjafarverkfræðinga.
HÁRHÖLL S.H.S. og SNYRTISTOFA ÖNNU BERGMAN
Sími14447 Sími 22353
Laugavegur 82, inngangur frá Barónsstíg, 2. hæö.
Nýjustu línur frá London og Kaupmannahöfn.
Veislumatur
úr íslenskum kartöOum
íslenskar kartöflur eru veislumatur. Bakaðar, fylltar, blandaðar,
steiktar, heitar eða kaldar, - möguleikarnir eru ótæmandi,
matreiðslan auðveld og þú kemur gestum þínum skemmtilega á
óvart með ljúffengu og spennandi hráefni.
Veislukartöflur _
• 500 g kartöflur • 125 g hvítlaukssmurostur • 1 dl rjómi • salt_
Skrælið kartöflurnar og skerið þær í þunnar sneiðar,_
Smyrjið eldfast mót, raðið kartöflusneiðunum í mótið og saltið milli laga.
Hrærið saman hvítlauksosti og rjóma, hellið því yfir kartöflurnar. Hafið lok á
mótinu, steikt neðst í ofni við 200°C í 45 mín. Síðustu 10 mín. er lokið tekið
af mótinu svo rétturinn brúnist lítið eitt.__
Borið fram með steiktum kjötréttum.
Islenskar kartöflur eru auöugar af C-vítamlni,
einkum ef þeirra er neytt meö hýðinu. Þær
innihalda elnnig B, og B2 vitamfn, nfasln, kalk,
járn, eggjahvítuefni og tref)aefni.
I 100 grömmum af fslenskum kartöflum eru
aöeins 78 hitaeiningar. Til viðmiðunar má nefna
að f 100 g af soðinni ýsu eru 105 he, kotasælu
110, soðnum eggjum 163, kjúklingum 170, nauta-
hakki 268 og i hrökkbrauði 307.
Notaðu íslenskar kartöílur
næst þegar boðið er til veislu

Grœnmetisverslun}
I iandbúnadarins f
Síðumúla 34 - Sími 81600
Metsölublad á hverjum degi!