Morgunblaðið - 08.03.1985, Blaðsíða 38

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. MARZ 1985
38
8. mars:
Andrés P. Matthías-
son Haukadal 90 ára
í litlu vinalegu herbergi á
Hrafnistu í Reykjavík, situr fá-
máll, grannholda, meðalhár öld-
ungur og rýnir í bók við daufa
skammdegisbirtuna. Sjónin er að-
eins farin að gefa sig, en gleraugu
notar hann ekki, það er bara
óþarfi. Þó hann hafi átt nokkur,
þá sá hann fjandakornið ekkert
betur með þeim. Gigtarskömmin
er aftur á móti hlaupin í hann og
gerir honum lífið leitt, en teinrétt-
ur eins og ungur íþróttamaður sit-
ur hann nú þarna í armstólnum
sínum undir glugganum, milli
náttborðsins og sjónvarpsins, sem
erfitt er að læra á. Það er alveg
sama hvernig hann spilar á takk-
ana, það vill bara engin mynd
koma á skjáinn. Líklega væri best
að gefa það einhverjum svo það
angri hann ekki lengur. Annars
má það svo sem vera þarna.
Hann pírir augun svo þau
mynda mjó strik í grófri húðinni,
sem áður fyrr mátti þola marga
salta gusuna, kalda og heita. Kop-
arbrúnt varð hörundið á langri
siglingu undir hvítum seglum suð-
ur við miðbaug.
Þá var gaman að lifa, fikra sig
eins og loftfimleikamaður eftir
ránum, himinhátt yfir dekkinu,
fylgjast með flugfiskunum og há-
körlunum fyrir neðan sig í löðrinu.
Og þegar hann renndi sér stystu
leið úr efstu rám niður á þiljur.
Það lék enginn eftir „Islendingn-
um“ eins og hann var kallaður um
borð í „Sís“.
Hann leggur varlega frá sér
bókina á borðið. Rauður vasaklút-
ur er borinn gætilega að vitunum,
dimmur hljómur berst út í þögn-
ina. Já — það er margs að minnast
frá þessum árum. Hann hellir úr
tóbaksbauknum á handarbakið,
mótar mjóan hrygg úr brúnum
kornunum. Jóhannes bróðursonur
hans skráði víst þær minningar
hérna um árið.
Á örskotsstund er tóbakshrúgan
horfin í báðar nasaholurnar á
þessu myndarlega kónganefi.
Maður hefur þó myndir af skút-
unum hérna hjá sér. Hann lætur
hálfopin augun líða yfir mynda-
röðina á veggnum. Haukur hennar
Huldu systur hans færði honum
þessar myndir einu sinni. Já —
Haukur og Dóra líta stundum inn
til hans.
Bókin er aftur komin milli
sterklegra og sinaberra handanna.
Það var víst í gær sem þau komu
Sigrún systurdóttir og Sigurdór,
aldeilis færandi hendi, koma
reyndar mánaðarlega með vasa-
peningana hans. Já — þau fylltu
kæliskápinn, sem hún Nóa frænka
gaf honum, með allrahanda krás-
um. Það er svo gott að geta snarl-
að á næturnar þegar hann verður
andvaka.
Hann á góða að, ekki vantar
það, en sumir mættu nú láta sjá
sig oftar, blessaðir.
Látum okkur sjá, hvar var hann
kominn í bókinni?
Stór eyrun sýnast ennþá stærri
þar sem hann situr þarna í daufri
dagsbirtunni. Heyrninni fór að
hraka fyrir nokkrum árum, en
tæknin hefur bætt úr því. Heyrn-
artækið setur hann stundum á sig,
svona þegar nánir ættingjar koma
í heimsókn. Það er óþarfi að vera
með það dagsdaglega í eyrunum,
engin er nú prýðin af svona appar-
ati.
Hárið, sem farið er að þynnast,
faldar nú hvítu eins og öldurótið.
Jafnvel ennþá finnur hann fyrir
ólgu í djúprauðu blóðinu, sem vill
þá lita á honum ásjónuna í hvítri
umgjörðinni. Já — ljósa peysan.
Liklega er hann búinn að vera of
lengi í rúllukragapeysunni og sól-
brúnu buxunum.
Inn kemur myndarleg kona með
brauð og kökur á diski, kaffibrúsa.
— Gjörðu svo vel Andrés minn —
hún kyssir hann létt á ennið. —
Til hamingju með afmælið. Hann
lítur á hana fjarrænum augum
þar sem hún hverfur jafn hljóð-
lega út og hún kom inn.
Já — það er gott að vera hér á
Hrafnistu hjá honum Rafni og
mikið eru stúlkurnar góðar við
hann og maturinn maður, eins og
best verður á kosið. Hann var nú
vanur ýmsu á sjónum þau sextíu
ár sem hann stundaði bæði róðra
og siglingar. Já — hann var mis-
jöfnu vanur. Herða skal stálið I
eldi svo það bíti.
Þau voru stormasöm og erfið ár-
in þegar þau Kristjana bjuggu
saman, kreppuár, en mikið var
hún góð kona og heitt elskaði
hann hana Kristjönu.
Hvað var blessuð konan að segja
áðan? Til hamingju með... Er
áttundi marz í dag?
Hann rís hægt á fætur, gengur
að dagatalinu sem hangir yfir
rúminu hans. Hefur hann gleymt
að rífa af? Það ber ekki á öðru.
Honum verður litið á myndina af
þeim Kristjönu saman, sem hang-
ir við hliðina á dagatalinu. Kæra
Kristjana. Hann snertir glerið.
Þau voru ekki mörg árin sem þau
fengu að njótast. Maðurinn með
ljáinn sá fyrir því.
Áttundi marz, það er fæð-
ingardagurinn hans í dag, maður
hefðu nú einhvern tímann lyft
glasi á þessum degi, en það heyrir
fortíðinni til, svo er þetta orðið
svo dýrt. Bara að maður fengi
bjórinn.
Já — það var árið 1895, sem
hann kom í þennan heim, vestur í
Haukadal við Dýrafjörð var það.
Hann tyllir sér aftur á stólinn.
Bókin, sem hann var að lesa, hvílir
á uppbúnu rúminu.
Hún mamma, hún Marsibil
Ólafsdóttir, hún var mikill
kvenskörungur, sterk kona, eign-
aðist fimmtán börn, fjögur létust
reyndar í æsku. Það voru bara
eðlileg afföll í þá daga.
Rauði klúturinn er aftur kom-
inn á loft, nú er hávaðinn enn
meiri en áður. Hún Marsibil, eða
þá hann pabbi, sem var allt í öllu í
sveitinni. Faktor var hann, út-
gerðarmaður, skólafrömuður, sat
á þingi fyrir Vestfirðingana.
Kunni ein sjö eða tíu tungumál.
Hvernig hann talaði við frans-
mennina í Haukadal. Það var
hrein unun á að hlýða.
Mörg er minningin frá bernsku-
dögunum fyrir vestan. Hann fær
sér aftur í nefið.
Níutíu ár, það er langur tími. Er
hann ekki elstur? Jú — hann er
elstur af sínum systkinum, sem
eftir lifa.
Það er orðið honum nokkuð erf-
itt að muna aldursröðina á þess-
um stóra hópi, já — mjög svo erf-
itt, en ellefu komust þau á legg.
En hann gleymir seint þeirri
stundu þegar ísaksen, gamli
skútuskipstjórinn, kvaddi hann
forðum. ísaksen hafði stungið að
honum, svo lítið bar á, fimmpunda
seðli að gjöf, tók óstyrkum hönd-
um sínum um hans, segjandi að
hann hafi þær sterkustu hendur
sem Guð hafi skapað. Klappaði
svo á handarbök hans að skilnaði.
Já — gamli góði ísaksen.
Hann seilist í Morgunblaðið
sem liggur samanbrotið á borðinu.
Stúlkan hafði vfst komið með það
áðan. Hann breiðir úr blaðinu,
flettir því og — já, 8. marz, hér
stendur það svart á hvítu, það ber
ekki á öðru.
Heill þér níræðum.
Frændi
Bridge
Arnór Ragnarsson
Bridgefélag
Hafnarfjarðar
Sl. mánudag hófst 22 para
barómetertvímenningur og er
staða efstu para þessi:
Hörður Þórarinsson —
Magnús Jóhannsson 65
Dröfn Guðmundsdóttir —
Erla Sigurjónsdóttir 48
Hulda Hjálmtýsdóttir —
Þórarinn Andrewsson 36
Bjarnar Ingimundarson —
Þröstur Sveinsson 33
Kristján Hauksson —
Ingvar Ingvarsson 32
Meðalárangur 0.
Næsta spilakvöld verður á
mánudaginn kemur kl. 19.30 í
íþróttahúsinu við Strandgötu.
Barómeterkeppnin stendur í 4
kvöld.
Bridgefélag
Reykjavíkur
Nú er keppnin í aðaltvímenn-
ingskeppni BR orðin verulega
spennandi. Hjalta og Jóni Bald-
urssyni dugðu ekki tæp 90 stig í
plús til að halda efsta sætinu,
því Aðalsteinn og Valur gerðu
enn betur. Ekki er þó munurinn
mikill. Reyndar eru nokkur pör
til viðbótar innan seilingar við
efsta sætið. Staða efstu para eft-
ir 35 umferðir af 41 er þessi:
Aðalsteinn Jörgensen —
Valur Sigurðsson 445
Hjalti Elíasson —
Jón Baldursson 444
Símon Símonarson —
Jón Ásbjörnsson 410
Stefán Pálsson —
Rúnar Magnússon 404
Ólafur Lárusson —
Oddur Hjaltason 384
Einar Jónsson —
Hjálmtýr R. Baldursson 374
Ásmundur Pálsson —
Sigurður Sverrisson 371
Stefán Guðjohnsen — -
Þórir Sigurðsson 326
Síðustu umferðirnar verða
spilaðar sunnudaginn 10. marz
og hefst spilamennskan kl. 13.30.
Næsta miðvikudag hefst svo
Board-a-match-sveitakeppni,
sem er öllum opin. Þátttaka til-
kynnist keppnisstjóra eða for-
manni.
Sigurður B. Þorsteinsson
Bridgefélag
kvenna
Eftir 3 umferðir í Butler-
tvímenningi er staða efstu para
þessi:
Aldís Schram —
Soffia Theódórsdóttir 119
Guðrún Jörgensen —
Erla Guðmunsdóttir 114
Ása Jóhannsdóttir —
Kristín Þórðardóttir 111
Guðrún Bergsdóttir —
Vigdís Guðjónsdóttir 110
Guðrún Halldórsson —
Guðmunda 108
Véný Viðarsdóttir —
Dúa Ólafsdóttir 107
Ingunn Hoffmann —
Olafía Jónsdóttir 106
Gunnþórunn Erlingsdóttir —
Ingunn Bernburg 103
Júlíana íseborg —
Margrét Margeirsdóttir 102
Keppninni verður framhaldið
næsta mánudag.
Afmælishátíð félagsins verður
haldin nk. laugardag 9. marz að
Hótel Esju 2. hæð og hefst með
borðhaldi kl. 12.00. Húsið opnað
kl. 10.30.
Þá verður spilamennska og
eitthvað fleira. Félagar eru
hvattir til að fjölmenna.
Bridgedeild
Rangæingafélagsins
Eftir 9 umferðir í sveita-
keppninni er staðan þessi:
Lilja Halldórsdóttir 192
Gunnar Helgason 179
Gunnar Alexandersson 174
Sigurleifur Guðjónsson 169
Næsta umferð verður spiluð
13. marz í Síðumúla 25.
Friðrik Wendel og Daníel Richter í húsnæði hinnar nýju verslunar við Hringbrautina.
Reykjavík:
Litahúsið — ný málningarvöruverslun
VERSLUNIN Litahúsið var opnuð
á Hringbraut 119 í Reykjavík í lok
janúar. Verslunin er sérverslun
með allar framleiðsluvörur fyrir-
tækisins International fyrir hús og
skip, auk verkfæra er tilheyra
málningarvinnu.
Eigandi Litahússins er fyrir-
tækið Daníel Þorsteinsson og
Co. og verslunarstjóri er Friðrik
Wendel. Að sögn eigenda versl-
unarinnar er boðið upp á ýmsar
nýjungar á sviði málningarvara
i henni. Má þar nefna plast-
málningu, sem inniheldur herði
sem gerir sérstaka blöndun
herðis við málninguna óþarfa.
Einnig eru á boðstólum lakk og
micron botnmálning fyrir
plastbáta.
Margeir skýnr skákir sínar
SKÁKSKÓLINN gengst fyrir fyrir-
lestri og umræðum um afmælismót
Skáksambands fslands í ráðstefnu-
sal Hótels Loftleiða föstudaginn 8.
mars kl. 20.00. Margeir Pétursson,
alþjóðameistari mun flytja fyrirlest-
urinn, en hann tefldi margar æsi-
spennandi og athyglisverðar skákir
á mótinu. Margeir mun fara yfir
byrjanir og sýna úrslitaaugnablik
viðkomandi skáka. Þá mun hann
svara fyrirspurnum og ræða uppá-
stungur áheyrenda.
Er þess að vænta að margir af
þekktustu skákmönnum landsins
og aðrir sem fylgdust með mótinu
mæti, og freisti þess að gagnrýna
taflmennsku Margeirs og annarra
þátttakanda. Aðgangur er ókeypis
fyrir klúbbfélaga Skákskólans, en
100 kr. fyrir aðra.
Hér er um nýjung að ræða í
starfsemi Skákskólans, en slíkir
fyrirlestrar og skákskýringar-
fundir eru töluvert tíðkaðir er-
lendis. Markmið skólans er það að
nemendur og aðrir megi draga
sem mestan lærdóm af mótinu og
um leið að menn geti fengið svör
við þeim mörgu spurningum sem
vöknuðu á meðan skákirnar voru
tefldar.
Sérstakir gestir Skákskólans
verða skákáhugamaðurinn Albert
Guðmundsson, Friðrik ólafsson,
stórmeistari og skrifstofustjóri
Alþingis, skákjöfurinn Jóhann
Þórir Jónsson ritstjóri tímaritsins
Skákar og forseti Skáksambands-
ins Þorteinn Þorsteinsson.
Frétutilkjrnning.