Morgunblaðið - 01.10.1986, Blaðsíða 1

56 SIÐUR
STOFNAÐ 1913
220. tbl. 72. árg. MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 1986 Prentsmiðja Morgunblaðsins
Óvæntur fundur leiðtoga Bandaríkjanna og Sovétríkjanna:
Gorbachev bauð tvær borg-
ir - Reagan valdi Reykjavík
Mikhail Gorbachev, leið-
togi Sovétríkjanna,
ásamt Wojciech Jaruz-
elski, leiðtoga pólska
kommúnistaflokksins.
Var myndin tekin á fundi
þeirra í Moskvu í gær en
þangað kom Jaruzelski á
leið heim úr opinberri
heimsókn í Kína. Tass-
fréttastofan sovéska
varð fyrst til að segja frá
væntanlegum leiðtoga-
fundi í Reykjavík.
TASS fréttastofan sovéska skýrði frá því skömmu fyrir klukkan 14
í gær, að Mikhail Gorbachev, aðalritari sovéska kommúnistaflokks-
ins, off Ronald Reagan, Bandaríkjaforseti, ætluðu að hittast á fundi
í Reykjavík 11. og 12. október. Morgunblaðinu barst þessi frétt frá
Associated Press fréttastofunni klukkan 13.54 í gær en skömmu
áður hafði verið boðað tíl áriðandi blaðamannafundar með forsætis-
ráðherra og utanríkisráðherra i Stjórnarráðshúsinu klukkan 14.30.
Um tvö leytið gekk Ronald Reagan inn á blaðamannafund i Wash-
ington, þar sem George Shultz, utanrikisráðherra Bandarikjanna,
skýrði frá lyktum Daniloff-málsins svonefnda. I fáum orðum skýrði
Reagan frá ákvörðuninni um Reykjavikur-fundinn. Tilgangur hans
er að undirbúa fund þjóðarleiðtoganna í Washington siðar á árinu.
Samkvæmt áreiðanlegum heimildum Morgunblaðsins í Washington
lagði Gorbachev til að fundur sinn með Reagan yrði haldinn i
Reykjavík eða annarri borg i Evrópu og valdi Reagan Reykjavik.
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, sagði, að vegna
fundarins yrði að vinna gífurlegt
undirbúningsstarf hér á landi næstu
daga. Komst hann þannig að orði,
að líkja mætti þessu við „hemaðar-
ástand" næstu tvær vikur. Talið er,
að samtals verði um 400 manns í
fylgdarliði leiðtoganna auk meira
en 1.000 blaðamanna. Leiðtogamir
hefðu orðið ásáttir um að Reykjavík
væri æskilegur fundarstaður og
ríkisstjómin hefði samþykkt að
gera þeim kleift að hittast hér á
landi og væri mikilvægt að bregðast
ekki því trausti, sem íslendingum
væri sýnt með þessu. Matthías Á.
Mathiesen, utanríkisráðherra, sagði
það mikilvægt fyrir land og þjóð,
að efnt væri til fundarins hér.
Á fundi Reagans og Gorbachevs
í Genf í nóvember síðastliðnum var
ákveðið, að þeir myndu hittast í
Washington í ár og Moskvu á næsta
ári. Er ætlun leiðtoganna að ná
samkomulagi um takmörkun
vígbúnaðar, ræða svæðisbundin
deilumál og mannréttindamál. Und-
anfama daga hafa utanríkisráð-
herrar landanna ræðst við í
Bandaríkjunum um samskipti
þeirra og hefur athyglin einkum
beinst að handtöku Nicholas Danil-
off, bandarísks blaðamanns, í
Moskvu en hann var látinn laus á
mánudag. Var þá ljóst, að alvar-
legri hindmn fyrir fundi leiðtog-
anna hefði verið rutt úr vegi.
Skömmu eftir að skýrt hafði verið
frá Reykjavíkur-fundinum í gær var
sagt frá því, að sovéska andófs-
manninnum Yuri Orlov hefði verið
leyft að fara til Vesturlanda. Þá
var greint frá því, að Gennadiy
Zakharov, sovéskum starfsmanni
hjá Sameinuðu þjóðunum, sem
handtekinn var í Bandaríkjunum
sakaður um njósnir hafi verið leyft
að snúa til Sovétríkjanna auk þess
sem skotið yrði á frest að reka 25
sovéska starfsmenn hjá Sameinuðu
þjóðunum í New York á brott frá
Bandaríkjunum.
bandaríski sendiherrann, komið til
fundar við sig og lagt fram sams-
konar fyrirspum. Forsætisráðherra
og utanríkisráðherra komu sér sam-
an um að svara tilmælunum
jákvætt. Um miðnætti á mánudags-
kvöld var forsætisráðherra sagt frá
því, að ákvörðun um fundarstaðinn
hefði verið tekin í Washington og
Moskvu og skýrt yrði frá henni
opinberlega klukkan 14 að íslensk-
um tíma á þriðjudag. Forsætisráð-
herra sagði, að fundurinn myndi
ekki breyta ákvörðuninni um að
setja Alþingi hinn 10. október.
Eins og fram kemur í samtali
við sovéska sendiherrann hér í blað-
inu f dag nefndi Gorbachev ísland
sem fundarstað. Samkvæmt áreið-
anlegum heimildum Morgunblaðs-
ins í Washington tilgreindi
Gorbachev í orðsendingu til Reag-
ans Reykjavfk og aðra borg í
Evrópu og valdi Bandaríkjaforseti
Reykjavík.
Ríkisstjómin fól nefnd embættis-
manna að vinna að undirbúningi
og skipulagningu vegna fundarins.
Verður meðal annars hert á eftirliti
með þeim mönnum, sem koma til
landsins. Forsætisráðherra sagðist
hafa rætt við forráðamenn Hótel
Sögu um að hótelið yrði fundarstað-
ur leiðtoganna en fleiri staðir gætu
komið til álita, til dæmis Kjarvals-
staðir, þar sem þeir Georges
Pompidou, Frakklandsforseti, og
Richard Nixon, Bandaríkjaforseti,
hittust 1973.
Sjá forystugrein á miðopnu,
ísland í brennidepli, og fréttir
á bls. 2,4,5,52,53 og baksfðu.
Reykjavík valin
Steingrímur Hermannsson sagði,
að Evgeni Kosarev, sovéski sendi-
herrann, hefði gengið á sinn fund
klukkan 9 á mánudagsmorgun og
spurst fyrir um afstöðu ríkisstjóm-
arinnar til þess að fundur leiðtog-
anna yrði haldinn f Reykjavík.
Skömmu sfðar hefði Nicholas Ruwe,
Söguleg yfirlýsing
Ronald Reagan, Bandaríkjaforseti, skýrir fréttamönnum frá því, að hann og Mikhail
Gorbachev, leiðtogi Sovétríkjanna, hafi ákveðið að hittast í Reykjavík á íslandi dagana 11.
og 12. október nk. Sagði hann frá þessu á fréttamannafundi í Hvíta húsinu þar sem verið
var að ræða um lyktir Daniloff-málsins og kom yfirlýsingin öllum á óvart.
t*f» aiíd I
fhe prc