Morgunblaðið - 01.10.1986, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 1986
31
Rannsóknir á tannheilsu barna:
„Sveitabörnin best sett, en börn
í sjávarþorpum verst stödd“
- segir Sigfús Þór Elíasson, prófessor við Tannlæknadeild HÍ
Það er eins gott að tennumar séu í lagi.
„Bömin í sveitaskólunum koma
best út úr könnuninni á meðan
böra í sjávarþorpum koma verst
út, sérstaklega eldri börnin,“
sagði Sigfús Þór Elíasson, pró-
fessor við Tannlæknadeild
Háskóla íslands, í samtali við
Morgunblaðið um niðurstöður
rannsóknar, sem hann hefur
unnið að undanfarið ár um tann-
heilsu skólabarna í landinu.
Sigfús mun flytja erindi um eigin
rannsóknir á ársþingi Tann-
læknafélags íslands í dag sem
sett verður að Hótel Sögu kl.
17.15.
Sigfús tók 2.578 manna úrtak,
6, 12 og 15 ára bama víðsvegar
að af landinu til að fá sem breið-
asta mynd af ástandinu. Alls
flokkaði hann staðina niður í 17
svæði: Reykjavík, Seltjamames,
Hafnarfjörður, Kópavogur, Garða-
bær, Akranes, Selfoss, sveitimar í
Borgarfirði og Mýmm, Stykkis-
hólmur, Akureyri og nærliggjandi
sveitir, Húsavík og nágrenni og
Egilsstaðir. Sjávarþorpin á Snæ-
fellsnesi, Gmndarfjörður, Ólafsvík,
Hellissandur og Rif flokkuðust sem
eitt svæði og fjórir firðir fyrir aust-
an land flokkuðust sem annað svæði
þ.e. Eskifjörður, Reyðarfjörður,
Fáskrúðsljörður og Stöðvarfjörður.
Þá vom sveitaskólar í Ámes- og
Rangárvallasýslu taldir sem eitt
svæði.
Sigfús sagði að ástæðan fyrir því
að hann tók úrtak 6 ára bama
væri sú að bamatennur væm þá
enn fýrir hendi og 6 ára jaxlar
komnir. í ljós kom að 4,9 bama-
tennur væm að meðaltali skemmd-
ar eða viðgerðar í hveiju 6 ára
bami og af þeim 822 bömum, sem
skoðuð vom, var 131 bam eða
16,9% með allar bamatennur heil-
ar. Að meðaltali vom 0,9 fullorðins-
tennur í 6 ára bömum skemmdar
eða viðgerðar, eða tæplega ein full-
orðinstönn í hverju bami, og í öllum
tilvikum var um 6 ára jaxla að
ræða sem þá höfðu verið til staðar
í bömunum aðeins í nokkra mán-
uði. Til samanburðar við hin
Norðurlöndin, þá er þar u.þ.b. 40%
sama aldursflokks ekki með neina
tönn skemmda, en það er einmitt
eitt af markmiðum Alþjóðaheil-
brigðisstofnunarinnar að 50% af 5-6
ára bömum sé með enga tönn
skemmda, að sögn Sigfúsar.
Tólf ára krakkamir hafa fengið
flestar fullorðinstennumar, augn-
tennur og framjaxlar hafa verið til
staðar í eitt til tvö ár, 12 ára jaxlar
að koma eða nýkomnir og em 12
ára böm oft á tíðum notuð sem
viðmiðunarhópur til að meta ástand
tanna. Fjöldi skemmdra, tapaðra
og viðgerða fullorðinstanna í þeim
em samkvæmt rannsókninni 6,6 að
meðaltali og af 899 manna úrtaki
tólf ára bama vom 3,6% eða aðeins
32 böm með allar tennur heilar.
í 15 ára bömum vom að meðal-
tali 11,1 tönn skemmd, töpuð eða
viðgerð, en af 857 manna úrtaki
þeirra var aðeins 1% eða 9 böm
með allar heilar tennur, þar af þrír
strákar úr sveitaskólum á Suðurl-
andi.
„Dreifbýlið, þ.e. sveitaskólamir,
stóðu yfir höfuð best að vígi og
Utankjörstaða
kosning
ATKVÆÐASEÐILL
í prófkjöri Sjálfstæðismanna 18. október 1986.
Jón Magnússon, lögmaður, Malarási 3
María E. Ingvadóttir, viðskiptafræðingur, Vallarbraut 20
Ragnhildur Helgadóttir, ráðherra, Stigahlíð 73
Rúnar Guðbjartsson, flugstjóri, Selvogsgr _ .
Sólveig Pétursdóttir, lögfræðingur, P:
Vilhjálmur Egilsson, hagfræðinp' 51
Albert Guðmundsson, ráðh' ji 68
Ásgeir Hannes Eiríkss'- A aður, Klapparbergi 16
Bessí Jóhannsdó^ -.astjóri, Hvassaleiti 93
Birgir ísl. ▼ .gismaður, Fjölnisvegi 15
Esther Guöi # ,-friarkaðsstjóri, Kjalarlandi 5
Eyjólfur Konra^unsson, alþingismaður, Brekkugerði 24
Friðrik Sophusson, alþingismaður, Skógargerði 6
Geir H. Haarde, hagfræðingur, Hraunbæ 78
Guðmundur H. Garðarsson, viðskiptafræðingur, Stigahlíð 87
ATHUGIÐ: Kjósa skal fæst 8 frambjóöendur og flest 12. Skal það gert meö
því aö setja tölustaf fyrir framan nöfn frambjóöenda í þeirri röö sem óskað
er að þeir skipi endanlegan framboöslista. Þannig aö talan 1 skal sett fyrir
framan nafn þess frambjóöanda sem óskaö er aö skipi fyrsta sæti framboðs-
listans, talan 2 fyrir framan nafn þess frambjóðanda sem óskaö er aö skipi
annaö sæti framboöslistans, talan 3 fyrir framan nafn þess sem óskaö er aö
skipi þriöja sæti framboöslistans o. s. frv.
FÆST 8 - FLEST 12 I TÖLURÖÐ
Utankjörstaðakosning vegna prófkjörs um skipan
framboðslista Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík við
næstu Alþingiskosningar fer fram virka daga í Sjálf-
stæðishúsinu Valhöll, Háaleitisbraut 1, frá kl. 9.00
til 17.00 og á laugardögum frá kl. 10.00 til 12.00.
Utankjörstaðákosningunni lýkur föstudaginn 17.
október nk.
Utankjörstaðakosningin er þeim ætluð sem fjarver-
andi verða úr borginni prófkjörsdaginn 18. október
nk., eða geta ekki kosið þá af öðrum ástæðum.
Atkvæðisrétt eiga:
Allir félagsbundnir sjálfstæðismenn í Reykjavík sem
þar eru búsettir og náð hafa 16 ára aldri prófkjörs-
daginn og þeir stuðningsmenn Sjálfstæðisflokksins,
sem eiga munu kosningarétt í Reykjavík við alþingis-
kosningarnar og undirritað hafa beiðni í sjálfstæðis-
félag í Reykjavík fyrir lok kjörfundar.
Ráðlegging til
kjósenda:
Klippið út meðfylgjandi sýnishorn af atkvæðaseðli
og merkið það eins og þér hyggist fylla út kjörseðil-
inn. Hafið úrklippuna með á kjörstað og stuðlið
þannig að greiðari kosningu.
Yfirkjörstjórn Sjálfstæðisflokksins I Reykjavík
sjávarþorpin verst. Þessi munur
kemur berlega í ljós þegar eldri
bömin eru athuguð. Hvað þau varð-
ar, grunar mig að krakkar í sjávar-
þorpum hafi meiri möguleika á að
afla sér tekna og eyða þeim í „fé-
lagsheimilum" staðanna - sem eru
sjoppumar. Annars staðar, þar sem
ekki er eins mikið um atvinnutæki- •
færi fyrir unglinga, t.d. á Seltjam-
amesi, Suðurlandssveit, Garðabæ,
Egilsstöðum, höfuðborgarsvæðinu
nánast öllu og Selfossi, er ástandið
heldur betra. Úti á landi em þetta
mjólkurframleiðsluþorpin, sem
koma hvað best út. Ég hef enga
sönnun á þessu ennþá - þetta er
aðeins mín tilgáta." Sigfús sagði
að Akranes hefði komið mjög illa
út miðað við aðra staði og einnig
Hafnarfjörður miðað við önnur
bæjarfélög á höfuðborgarsvæðinu.
Sigfús sagði að vissulega færi
tannáta minnkandi hér á landi, en
við værum u.þ.b. tíu árum á eftir
nágrannaþjóðunum hvað þetta
varðaði. „Við verðum að minnka
sykumeyslu bamanna og vinna
betur að fræðslu almennings um
þessi mál - það em dæmi þess að
sjoppur séu við hliðina á skólainn-
gangi gmnnskóla, bæði á höfuð-
borgarsvæðinu og úti á landi. Þessi
svokallaða sjoppumenning þekkist
ekki nema hér á landi, heilsubylt-
ingin hefur ekki náð hingað betur
en hún gerir og æskilegt væri að
boðið yrði upp á skólamáltíðir a.m.
k. í gmnnskólunum."
Eins og fyrr sagði em 6,6 tennur
að meðaltali skemmdar í 12 ára
bömum hér á landi, en til saman-
burðar vom 3,4 tennur 12 ára bama
í Danmörku skemmdar í fyrra, 2,9
tennur 12 ára bama í Finnlandi
1984, 3,5 á meðal sænskra bama
sama áldursflokks árið 1982, 3,1 f
breskum 12 ára bömum 1983 og
2,6 tennur árið 1980 í bandarískum
12 ára bömum, samkvæmt upplýs-
ingum frá Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnuninni.
Loðfóðruð barnastígvél með
rennilás. Litur hvítt. Stærðir:
20-24
Loðfóðruð barnakuldastíg-
vél. Litir rautt, blátt. Stærðir:
24-33.
Loðfóðruð barnastígvél með
frönskum rennilás. Litur
bleikt, blátt. Stærðir: 20—27.
VELTUSUNDI 2,
21212