Morgunblaðið - 12.11.1986, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. NÓVEMBER 1986
19
RAFORKA -
aukum markaðiim
eftirArnþór
Þórðarson
Nokkuð hefur verið rætt um að
auka þurfí raforkunotkunina og
nýta þannig sem best vinnslugetu
raforkukerfisins á hverjum tíma.
Ekki þarf að fara mörgum orðum
um það hversu óhagkvæmt það er
að hafa lagt í dýra fjárfestingu í
virkjunarmannvirkjum til þess aö
vinna raforku sem ekki er hægt að
selja.
Að mati orkuspámefndar er búist
við að árleg raforkunotkun lands-
manna aukist um 80 GWh næstu
árin og er þá ekki reiknað með
nýrri stóriðju. Vonir manna um
aukna stóriðju hér á landi eru nú
nánast að engu orðnar og ekki líkur
á að úr rætist í bráð. Svo virðist
sem einasti stóriðjumöguleiki okkar
í nánustu framtíð sé Kísilmálm-
vinnsla sú sem fyrirhuguð er á
Reyðarfirði. Raforkunotkun hennar
verður 350 GWh á ári.
Á liðnum árum hefur töluvert
kapp verið lagt á það hér á landi
að skipta úr olíunotkun yfír í raf-
orkunotkun við hitun húsa og það
talið hagkvæmt að nota þannig inn-
lenda orku í stað dýrrar innfluttrar
olíu. Nú er svo komið að aðeins 4%
af orku til húshitunar kemur úr
olíu og brýnt að stíga hér skrefíð
til fulls og leggja af olíunotkun til
húshitunar þar sem raforka getur
komið í staðinn.
Ágæti þessarar stefnu er nú sem
stendur nokkuð dregið í efa þar sem
lágt olíuverð veldur því að á vissum
stöðum er nú hagkvæmara að nota
olíu til húshitunar. Þrátt fyrir hið
mikla verðfall á olíu sem orðið hef-
ur á þessu ári óttast flestir að brátt
sæki í sama farið. Vísbendingar eru
reyndar í þá átt þar sem heims-
markaðsverð á olíu er þegar tekið
að hækka aftur. Áður en langt um
líður má því búast við að rafhitun
verði aftur orðin hagkvæm. Vert
er að geta þess að nú árar vel hjá
Landsvirkjun og boðuð hefur verið
mikil raunlækkun á raforkuverði
(3% á ári) næstu árin af aðstæður
haldast óbreyttar. Reynist þetta
rétt batnar samkeppnisstaða raf-
orku mjög á næstu árum miðað við
olíu.
Eins og áður er getið er svigrúm
til aukinnar raforkusölu til hús-
hitunar orðið lítið. Um leið og þetta
svigrúm er fullnýtt þarf að vinna
að aukinni raforkusölu á öðrum
sviðum.
Veruleg olíunotkun er í iðnaði
og fískvinnslu og árið 1984 var
notkunin um 90 þúsund tonn af
gasolíu og svartolíu. Hér var um
að ræða 18% af öllu innfluttu elds-
neyti. Stór hluti þessa fer til físki-
mjölsverksmiðja og annarrar
starfsemi þar sem notkun raforku
verður ekki við komið með þekktri
framleiðslutækni. Samt sem áður
má ætla að í stað verulegs hluta
þeirrar olíu sem notuð er í þessum
atvinnugreinum megi nota raforku.
Er hér átt við þá olíu sem notuð er
til hitunar á vatni og til gufufram-
leiðslu. Sums staðar í iðnaði og
fískvinnslu eru hús hituð með olíu.
Ýmsir iðnaðarferlar krefjast gufu.
Þótt það þekkist að nota rafmagn
til gufuframleiðslu er algengast að
gufan sé framleidd í olíukyntum
kötlum. Þessa gufu má auðveldlega
framleiða með rafmagni og óhætt
er að fullyrða að stjómendur fyrir-
tækja vilja gjaman nota raforku í
stað innfluttrar olíu ef hagkvæmt
þykir.
Hér er það sem svigrúm er til
að auka enn raforkunotkun í stað
olíu.
Mikilvægt er að kanna stærð
þessa markaðar og athuga aðrar
aðstæður til þess að hægt sé að
koma þessu við. Eitt af því sem
þarf að athuga er hvort rafveitur,
með Landsvirkjun í broddi fylking-
ar, verði ekki að bjóða umframork-
una á lægra verði en því sem birtist
í gjaldskrám rafveitnanna. Ágæt
Arnþór Þórðarson
Ágæt viðleitni í þessa
átt er sumartaxti sá
sem Raf magnsveita
Reykjavíkur og RARIK
hafa nú boðið síðastlið-
in þrjú sumur. En betur
má ef duga skal því að
á svæði Rafmagnsveitu
Reykjavíkur hefur að-
eins eitt fyrirtæki séð
sér hag í því að kaupa
rafmagn á þessum
taxta.
viðleitni í þessa átt er sumartaxti
sá sem Rafmagnsveita Reykjavíkur
og RARIK hafa nú boðið síðastliðin
þrjú sumur. En betur má ef duga
skal því að á svæði Rafmagnsveitu
Reykjavíkur hefur aðeins eitt fyrir-
tæki séð sér hag í því að kaupa
rafmagn á þessum taxta. I því til-
viki er um venjulega raforkunotkun
að ræða og ekki verið að leggja af
olíunotkun.
Hjá fyrirtæki sem hygðist fram-
leiða gufu með rafmagni væri
hugsanlega um það að ræða að
rafketill yrði settur upp við hlið olíu-
ketils sem fyrir væri. Möguleiki
væri þannig á að selja ótryggða
raforku þannig að þegar rafveitunni
hentaði mætti loka fyrir rafmagnið
og framleiða gufuna í olíukatlinum
á meðan. Þess eru nú þegar dæmi
að rafveitur selji raforku með svip-
uðum hætti og hér var lýst og er
þá um að ræða sérstaka samninga
milli rafveitu og einstakra notenda.
í gjaldskrám er notendum ekki boð-
ið upp á slíkt.
Líta má á raforku sem hveija
aðra markaðsvöru. Til þess að
stækka markaðinn þarf seljandinn
að glæða áhuga fleiri kaupenda og
gera vöruna þannig úr garði að hún
höfði til sem flestra.
Ef takast á að auka raforkunotk-
un í iðnaði og fískvinnslu að
einhveiju marki og draga þannig
úr olíunotkun er mikilvægt að raf-
veitur taki af skarið og bjóði nýja
taxta og íjölbreyttari afhendingar-
skilmála svo að fyrirtæki sjái sér
hag í að nota rafmagn í ríkari
mæli en nú er.
Höfundur er rafmagnsverkfræð-
ingur og starfar /yá Félagi ísl.
iðnrekenda.
Jk
Islenzkt
ævintýri
ÚT ER komið hjá Máli og menn-
ingu ævintýri með myndum í
litum eftir Þorvald Þorsteinsson.
Ævintýrið heitir Skilaboðaskjóð-
an og eru bæði texti og myndir
eftir Þorvald. Þorvaldur er Ak-
ureyringur, fæddur 1960, og er
þetta fyrsta bókin sem hann
sendir frá sér.
í frétt frá útgefanda segir: „I
skilaboðaskjóðunni segir frá Putta
og Möddumömmu sem búa í Ævin-
týraskóginum — þar sem öll
ævintýrin eru alltaf að gerast —
en ekkert ævintýralegt kemur fyrir
þau. Eina nóttina leggur Putti af
stað inn í skóginn til að leita ævin-
týranna sjálfur úr því þau vilja ekki
koma til hans, og kemst að því að
ævintýrin eru engin bamaleikföng.
Sjálft Nátttröllið hirðir hann í skóg-
Þorvaldur Þorsteinsson
inum og þá þarf að neyta allra
bragða til að bjargast."
Bókin er 32 bls. að stærð, unnin
að öllu leyti í prentsmiðjunni Odda
hf.
Sýknudómur í ratsjármælingamáli:
„Ráðlegg mönnum ekkí
að hafna dómsáttum“
- segir Böðvar Bragason lögreglustjóri
„ÉG myndi ekki ráðleggja mönn-
um að hafna dómsátt og láta
ratsjármælingamál fara fyrir
dómstóla, aðeins vegna þessa
sýknudóms, því þetta er eitt ein-
stakt mál og aðstæður i því þurfa
ekki að eiga við önnur mál,“
sagði Böðvar Bragason lögreglu-
stjóri i samtali við Morgunblaðið
en i blaðinu á sunnudaginn var
greint frá því að leigubilstjóri
var í sakadómi Reykjavikur
sýknaður af ákæru um að hafa
ekið á 102 kílómetra hraða þar
sem ratsjá lögreglu var ekki tal-
in örugg.
Sýknudómurinn var byggður á
skýrslu Haraldar Sigurðssonar yfír-
verkfræðings hjá Pósti og síma.
Leigubílnum var ekið niður Ártúns-
brekku í Reykjavík og var annar
bfll við hliðina. I skýrslu Haraldar
segir að sé bifreiðum ekið samsíða
er ekki hægt að fullyrða frá hvorri
endurkastið kemur. í sýknudómn-
um er einnig tekið fram að mæling-
in hafí verið gerð í halla og ýmis
fleiri atriði í skýrslu Haraldar þykja
rýra nákvæmni mælinganna.
Böðvar sagði að lögreglan hefði
beðið Harald að gera þessa skýrslu
og myndi láta fleiri aðila meta rat-
sjármælingamar, m.a. með tilliti til
þess hver eðlileg skekkjumörk
mælinganna væm, því lögreglan
vildi sjálf að þau tæki sem hún
hefði í höndunum væm sem ömgg-
ust. Skýrsla Haraldar hlyti einnig
að vera forvitnileg fyrir framleið-
anda ratsjánna og hlytu þeir að
taka tillit til hennar.
Böðvar sagði að ekkert hefði
verið ákveðið um það hvort dómnum
yrði áfrýjað til Hæstaréttar.
er meira úrval af húsgögnum en á nokkrum
ððrum stað á Islandi. Það borgar sig vissulega
að lita inn til okkar og gefa sér góðan tlma —
og bera saman verð og gæði
BÍLDSHÖFÐA 20-112 REYKJAVIK - 91 -681199 og 681410