Morgunblaðið - 27.06.1987, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. JÚNÍ 1987
Ályktunin bindur okk-
ur ekki á nokkurn hátt
- segir Halldór Asgrímsson
ÉG ER mjög óánægður með
þessa niðurstöðu og tel að hún
sé komin vegna þess að Banda-
rikjamenn unnu mjög ákveðið að
því að Alþjóða hvalveiðiráðið
tæki slíka afstöðu" sagði Halldór
Asgrímsson sjávarútvegsráð-
herra um samþykkt Alþjóða
hvalveiðiráðsins í gær um að ís-
lendingar afturkalli leyfi til
veiða í vísindaskyni.
Halldór sagði að Bandaríkjamenn
hefðu ekki talið mögulegt að breyta
stofnskrá samtakanna eða sam-
þykktum þess heldur kusu þeir að
flytja ályktunartillögu sem er and-
stæð upphaflegum samþykktum
Alþjóða hvalveiðiráðsins. „Það eru
að sjálfsögðu mikil vonbrigði fyrir
okkur íslendinga að ríki sem við
teljum okkur hafa haft vinsamleg
samskipti við í langan tíma skuli
kjósa að fara slíka leið. Ymis önnur
ríki sem eru nánir bandamenn
Bandaríkjanna í ráðinu og mynda
þar ákveðna blokk ráða því að
mestu leyti hver verða úrslit í Al-
þjóða hvalveiðiráðinu ef að meiri-
hlutasamþykkt þarf til.
En hér er um ályktunartillögu
að ræða sem ekki bindur okkur á
neinn hátt vegna þess að hún á sér
ekki stoð í samþykktum eða stofn-
samningi ráðsins. Á hinn bóginn
er hætt við að Bandaríkjamenn
muni nota þessa ályktun til að beita
okkur þrýstingi eftir öðrum leiðum
og það er hinn alvarlegi hluti máls-
ins“.
Halldór sagði að ljóst væri að
íslendingum hefði ekki tekist að
telja nægilega mörgum ríkjum trú
um hvað íægi að baki samþykkt-
inni. „ÉG held að utanríkisráðu-
neytum þeirra Norðurlanda sem
studdu Bandaríkjamenn í þessu
máli og kenna sig við hlutleysis-
stefnu sé ekki alveg ljóst hver
bakgrunnur tillögunnar er, þ.e.a.s.
iöggjöf í Bandaríkjaunum. Við
bentum rækilega á þetta í okkar
máli, en það er ljóst að í þessum
löndum er slíkur þrýstingur frá svo-
kölluðum umhverfísverndarsinnum
að sá þrýstingur hefur orðið meira
ráðandi“. Sagðist Halldór eiga
þama við Svíþjóð og Finnland, en
Danir sátu hjá vegna ólgu innan
neftidarinnar.
Hann sagði að engin leið væri
að segja til um framhaldið nú. Hann
taldi að þær þjóðir sem þama væru
að verki væm að koma í veg fyrir
að rannsóknir ættu sér stað á hvala-
stofnunum í framtíðinni, þótt þær
viðurkenndu það ekki. Þau náttúm-
vemdarsamtök sem mest áhrif hafa
væm að beijast fyrir því að hvala-
stofnamir verði aldrei framar
nýttir. „Við höfum hins vegar lagt
áherslu á skynsamlega nýtingu
þeirra um alla framtíð þannig að
það sé sem mest jafnvægi í höfun-
um umhverfis ísland. Hér er um
andstæð sjónarmið að ræða sem
ekki hefur tekist að brúa. Ég hafði
vonast eftir því að Alþjóða hvalveið-
iráðið myndi komast að þeirri
niðurstöðu að rétt væri að brúa
þetta bil en niðurstaða þessa fundar
er vitnisburður um að það hefur
ekki tekist" sagði Halldór.
„Við eigum að ráða ráðum okkar
meðal annarra þjóða, sem hafa svip-
aða afstöðu, þ.e.a.s. að þessir
dýraistofnar séu nýtanlegir eins og
aðrir stofnar í hafínu og dýrastofn-
ar á landi og ég mun gera mitt
besta til að leyta samstöðu hjá þess-
um þjóðum".
Halldór sagði að þegar væri
ákveðið að fara í þær rannsóknir
sem hafnar em í sumar. Þær fæl-
ust ekki eingöngu í veiðum dýra,
heldur væm átta skip nýfarin af
stað til rannsókna og fljótlega fæm
þrjár flugvélar einnig af stað í þeim
tilgangi. Ekki væri mögulegt að
stöðva allar þessar rannsóknar, en
þessi staða yrði metin á næstunni
afstaða tekin um framhald málsins.
Halldór sagði að ef niðurstaða
málsins yrðu sú að að mönnum
tækist að koma í veg fyrir áfram-
haldandi vísindarannsóknir þá
hefðu íslendingar ekkert að gera í
Alþjóða hvalveiðiráðinu. „Mér sýn-
ist að það sé að verða niðurstaðan,
en ég tel rétt að taka góðan tíma
til að taka endanlega ákvörðun og
hafa náið samstarf við aðrar þjóðir
um þá ákvörðun. Einnig kemur til
greina að stofna samtök þessara
þjóða. Á óformlegum fundi sem
haldinn var að loknum ársfundinum
var lögð áhersla á að við vildum
vera í samstarfí við ákveðnar þjóðir
um framhald málsins".
Morgunblaðið-Sverrir
Þorsteinn Jónsson (lengst t.h.) undirritar 20 þúsund króna ávísun
til kaupa á eigin myndum. Með honum á myndinn eru Ragnar Aðal-
steinnsson lögmaður, fyrir miðju, og Ornólfur Arnason hluthafi í
------------------- Kvikmyndafélaginu Óðni.
Kvikmyndirnar Atómstöðin og Punkturinn á uppboði:
Slegnar fyrri eigend-
um á 20 þúsund krónur
KVIKMYNDIRNAR Atómstöðin
og Punktur, punktur, komma,
strik voru, eftir kröfu skiptarétt-
ar Reykjavíkur, boðnar upp í
dómssal embættisins í Reykjavík
föstudaginn 26. júní s.l.
Til sölu voru eignir þrotabús
Kvikmyndafélagsins Óðins hf. en
þar á meðal voru kvikmyndimar
Atómstöðin og Punkturinn með öll-
um þeim réttindum sem tilheyra
framleiðendum skv. ál.grein höf-
undalaganna. Ennfremur vom seld
6 sýningareintök af Punktinum, þar
af eitt með enskum texta, og 4 ein-
tök af Atómstöðinni, þar af eitt
með enskum texta og annað með
frönskum texta.
Á uppboðið mættu þrír af fjórum
hluthöfum í Kvikmyndafélaginu
Óðni, þeir Þorsteinn Jónsson, Orn-
ólfur Ámason og Jón Ragnarsson
ásamt Ragnari Aðalsteinssyni lög-
manni. Jónas Gústavsson borgar-
fógeti gerði grein fyrir kröfum á
hendur fyrirtækinu og sagði að eig-
ur þess yrðu allar seldar í einu.
Þorsteinn Jónsson, einn af hluthöf-
unum, bauð 20 þúsund krónur í
eignimar og vom þær slegnar hon-
um án þess að önnur boð kæmu
fram.
Ragnar Aðalsteinsson, lögmaður,
tjáði Morgunblaðinu að Kvik-
myndafélagið Óðinn hf. hefði verið
lýst gjaldþrota 10. febrúar 1986 og
lýstar kröfur á hendur því þá num-
ið 8,4 milljónum íslenskra króna,
48 þúsundum sænskra króna og
673 þúsundum þýskra marka.
Þorsteinn Jónsson, sem var aðal-
leikstjóri beggja myndanna, sagði
að þrátt fyrir þetta áfall myndu
aðstandendur fyrirtækisins ekki
gefast upp og væm nú þegar farn-
ir að huga að nýjum verkefnum.
Hluthafar kvikmyndafélagsins
em ábyrgir fyrir 75% af skuldum
þess persónulega og em fasteignir
í þeirra eigu veðsettar fyrir þeim.
Ársfundi Alþjóða hvalveiðiráðsins lokið
Endurmat íslendinga á
aðild að ráðinu ítrekað
f slandi ráðlagt að afturkalla vísindaveiðileyf i
Frá Guðmundi Sv. Hermannssyni blaðamanni Morfjunblaðsins i Boumemouth:
GUÐMUNDUR Eiríksson form-
aður íslensku sendinefndarinnar
á ársfundi Alþjóða hvalveiði-
ráðsins minnti i Ioka ávarpi sínu
í gær á yfirlýsingu Halldórs Ás-
grimssonar sjávarútvegsráð-
herra á fyrsta degi fundarins um
að ísland myndi endurmeta
áframhaldandi veru sina í ráðinu
í ljósi þess hvort tillaga Banda-
rikjamanna um leyfi til vísinda-
veiða yrði samþykkt. Sú tillaga
var samþykkt á fimmtudag og í
gær var samþykkt tillaga um að
ráðið mæltist til þess við íslensku
ríkissljórnina að afturkalla þau
leyfi sem hún hefur veitt til
vísindaveiða.
Guðmundur Eiríksson sagðist í
ávarpi sínu einnig vilja koma á
framfæri þakklæti íslensku sendi-
nefndarinnar fyrir persónulegt
samband og vináttu sem meðlimir
hennar hefðu fundið fyrir síðustu
Viðskiptaþvingana í
Bandaríkjunum hefur
ekki enn orðið vart
ÍSLENSKU fisksölufyrirtækin í
Bandaríkjunum hafa ekki ennþá
orðið vör við viðskiptaþvinganir
af neinu tagi, en í samtali við
Morgunblaðið vildu þeir Magnús
Gústafsson, framkvæmdastjóri
Coldwater, og Eysteinn Helga-
son, framkvæmdastjóri Icelandic
Seafood, sem minnst um málið
segja og taldi hvorugur rétt að
fjalla nánar um það fyrr en öll
kurl væru komin til grafar.
Friðrik Pálsson, framkvæmda-
stjóri Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna, benti á að enn sem komið
væri hefðu þeir engar aðrar fréttir
en þær sem komið hefðu fram í
íjölmiðlum um þetta alvarlega og
viðkværna mál. Vonaðist hann ein-
ungis til að stjómvöld tryggðu að
viðskiptasamböndum okkar Islend-
inga yrði ekki stefnt í voða.
árin. Einnig sagðist hann vilja koma
á framfæri þakklæti íslensku ríkis-
stjómarinnar til dr. Gambell
framkvæmdastjóra ráðsins og að-
stoðarmanna hans fyrir starf þeirra
í þágu samtakanna. Guðmundur
vildi á eftir ekkert útskýra nánar
hvaða skilning ætti að leggja í þessi
orð hans.
íslenska sendinefndin hitti full-
trúa nokkurra landa óformlega í
gær eftir að ársfundinum lauk en
Halldór Ásgrímsson sagði í ávarpi
sínu á mánudag að ísland myndi
beita sér fyrir stofnun nýrra sam-
taka um stjómun á nýtingu hvala
í því tilfelli að ísland segði sig úr
ráðinu. Síðasti dagur fundarins í
gær hófst með því að samþykkt var
tillaga Bandaríkjamanna um að
þótt ráðið virti sjálfsákvörðunarrétt
þjóða um vísindaáætlanir, sam-
kvæmt stofnsamningi ráðsins, fél-
list það ekki á að vísindaveiðaáætl-
un Kóreumanna uppfyllti skilyrði
þau sem sett eru um sérstök leyfi
til vísindaveiða. Tillagan var sam-
þykkt með 19 atkvæðum gegn 3,
en 9 sátu hjá, þar á meðal ísland.
Ástralía lagði næst fram svipaða
tillögu um vísindaveiðar Íslendinga.
Sú tillaga var upphaflega nær sam-
hljóða tillögunni um Kóreu, en hafði
nú verið breytt í þá átt að segja
að íslendingar uppfylltu ekki full-
komlega skilyrði um leyfi til
vísindaveiða og hefðu ekki gefið
fullnægjandi upplýsingar um gildi
veiðanna. Einnig var lagt til að
ríkisstjóm íslands afturkalli leyfi
til sérstakra vísindaveiða þar til
vísindanefnd ráðsins hefði fengið
nægjanlega skýr svör við spuming-
um og efasemdum sem þar hefðu
vaknað. Einnig var setning í tillög-
unni þar sem íslendingum var
hrósað fyrir rannsóknimar, sem nú
standa yfir á Norður-Atlantshafi.
ísland lagði fram breytingartil-
lögu við tillöguna sem gerði ráð
fyrir að ráðið frestaði að taka af-
stöðu til vísindaáætlunar íslands
fyrr en á næsta ársfundi. Þessi
breytingartillaga var felld með 17
atkvæðum gegn 9, en 5 sátu hjá.
Tillagan sjálf var síðan samþykkt
í tveimur hlutum. Fyrst var kosið
um þann hluta sem miðaði _að því
að ráðið féllist ekki á áætlun íslend-
inga og var sá hluti samþykktur
með 16 atkvæðum gegn sex, en 9
sátu hjá. Afgangurinn af tillögunni
var síðan samþykktur með 19 at-
kvæðum gegn 4, en 8 sátu hjá.
Að þessu loknu fékk vísindaáætl-
un Japana svipaða afgreiðslu og
eftir það benti formaður japönsku
sendinefndarinnar, T. Saito, á að
sjö þeirra landa sem hefðu greitt
atkvæði á móti vísindaáætlununum
ættu ekki fulltrúa í vlsindanefnd
ráðsins og hefðu ekki lagt þar fram
nein gögn. Hann yrði að fræða þjóð
sína um þessi vinnubrögð ráðsins.
Á eftir var haft eftir einum jap-
önsku fulltrúanna að nú yrði mikill
þrýstingur almennings í Japan á
japönsku stjómina að segja sig úr
ráiðinu.
ísland lagði loks fram tillögu um
að lögfræðinganefnd fjallaði um til-
lögu Bandaríkjamanna og skilaði
áliti um lögmæti hennar fyrir næsta
ársfund. Þessi tillaga var felld í
svipuðum hlutföllum og aðrar tillög-
ur. Hins vegar féllst fundarstjórinn,
Ian Stewart, frá Nýja Sjálandi, á
að beina þessu álitamáli til vinnu-
hóps, sem stofnaður var á fundinum
nú til að endurskoða stofnsamning
ráðsins og skila áliti fyrir næsta
ársfund.
Eru að sjálf-
sögðu vonbrigði
7 segir Matthías
A. Mathiesen, ut-
anríkisráðherra
„ÞAÐ eru mér að sjálfsögðu von-
brigði hvernig ársfundur Al-
þjóða hvalveiðiráðsins fór,“
sagði Matthías Á. Mathiesen, ut-
anríkisráðherra, er hann var
inntur álits á samþykkt ráðsins
í gær.
Matthías sagði að niðurstöðu
fundarins, og þau viðbrögð sem þar
komu fram, yrði að meta vandlega.
„Utanríkisráðuneytið og sjávarút-
vegsráðuneytið, sem unnið hafa að
undirbúningi ársfundarins, munu
halda starfí sínu á þessii sviði
áfram," sagði hann. „Þegar búið
er að meta málið og gera tillögur
um framhald þess þá verður það
tekið fyrir af ríkisstjóm íslands."
Utanríkisráðherra sagðist ekki
vilja leiða getum að því hvort sam-
þykktin hefði áhrif á samband
Islands og Bandaríkjanna.