Morgunblaðið - 27.06.1987, Qupperneq 43

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. JÚNÍ 1987
43
Stjörnu-
speki
Umsjón: Gunnlaugur
Guðmundsson
NámskeiÖ
I dag ætla ég að halda áfram
að fjalla um sögu stjömu-
speki. Við erum nú komin
fram á nítjándu öld. í síðustu
laugardagsgrein gat ég þess
að guðspekingar hefðu gengið
manna vaskast fram í því að
enduruppgötva stjömuspeki
og stuðlað að þeirri endur-
reisn sem enn stendur yfir.
Bretland
Nýjustu rannsóknir sýna að
Bretland var líkast til eina
landið í Evrópu þar sem
stjömuspeki var iðkuð á 18.
öld. Fyrstu vísbendinguna um
endurreisn má rekja til manns
að nafni John Worsdale sem
gaf árið 1820 út ritið Stjömu-
fræði og grundvallarhug-
myndir í heimspeki. Tveir
aðrir stjömuspekingar lögðu
einnig sitt af mörkum, eða
Richard Cross Smith, þekktur
sem Raphael (1795—1832) og
Richard James Morrison,
þekktur sem Zadkiel (1795—
1874). Þessir tveir menn
stofnuðu fyrsta breska
stjömuspekisambandið upp úr
1820, gáfu út bækur, alma-
nök og héldu fyrirlestra.
Markmið þeirra var að stuðla
að endurfæðingu stjömu-
speki.
Alan Leo
Frægastur 19. aldar stjömu-
spekinga var án efa Alan Leo
(1860—1917). Hann var
óþreytandi persónuleiki sem
sameinaði viðskiptahæfileika
og auglýsingamennsku og
áhuga á að endurreisa
stjömuspeki. I gegnum tíma-
rit sitt, Nútíma stjömuspeki,
rak hann póstþjónustu. Fólk
sendi biaðinu fæðingartfma
og hann sendi um hæl skrif-
lega túlkun á stjömukorti
viðkomandi.
Guðspeki
Alan Leo gaf út fjölda bóka
og stofnaði þijú félög til
styrktar stjömuspeki. Eitt
þeirra er enn starfandi, eða
Stjömuspekistúka breska
guðspekifélagsins. Það var
Alan Leo sem tengdi andleg
viðhorf og stjömuspeki sam-
an, nokkuð sem var óþekkt
áður á 19. öldinni. Madame
Blavatsky hafði stofnað Guð-
spekifélagið 1875, en kona
Leo var virkur meðlimur í því
félagi og í gegnum hana og
jafnframt áhuga Alans á guð-
speki tengdust þessar tvær
heimspekistefnur. Þó sál-
fræðileg stjömuspeki sé hvað
vinsælust í dag er ekki vafi á
því að guðspekin hefur haft
mikil áhrif á stjömuspeki og
hefur enn.
Frakkland
Verk Alans Leo höfðu síðan
áhrif á uppgang stjömuspeki
í Frakklandi og Þýskalandi. {
Frakklandi hafði áhugi á
stjömuspeki nokkum veginn
dáið út. Dr. Gerard Encausse
(1865-1916) sem skrifaði
undir nafninu Papus var upp-
hafsmaður að endurreisn
fagsins i Frakklandi. Á eftir
honum komu Albert Fauche-
ux (1838—1931), Charles
Nicoullaud (1854—1926)
þekktur sem Formalhaut, og
Paul Choisnard (1867—1920)
þekktur sem Paul Flambert.
Sá síðastnefndi var sá fyrsti
sem reyndi að rannsaka
stjömuspeki útfrá tölfræði-
legum forsendum.
Þýskaland
í Þýskalandi var stjömuspeki
Iengur að festa rætur. Karl
Brandler-Pracht (f. 1864) og
Aquilin Backmund (1876—
1938) þekktur sem Alexander
Bethor voru tveir fyrstu
stjömuspekingamir. hinn
síðamefiidi stofnaði fyrsta
tímaritið, Zodiakus, 1909.
Upp úr 1920 var stjömuspeki
hins vegar orðin vinsæl í
Þýskalandi, vinsælli en i
nokkru öðru landi Evrópu.
GARPUR
/ 'o,NEI.HVAPEIGUM
VIPAPGERA? r
©1986 United Feature Syndicate.lnc.

DYRAGLENS

hreciÐ Q/EVCTL)e EKdYlll' At AD T=t?t\ ■R. I 1 LJOSKA
SMÁFÓLK

Jumm, meiriháttar!
Umsjón: Guðm. Páll
Arnarson
„Framhjáhlaup" er það kallað
þegar sagnhafi stelur slag á
smátromp með því að læðast
fram hjá hæsta trompi vamar-
innar. Oft leiðir þetta til þess
að trompslagur vamarinnar étur
upp slag, sem félagi ætti ella á
hliðarlit.
Norður gefur; allir á hættu.
Norður ♦ ÁD87 VÁKG6
Vestur ♦ D843 ♦ 7 Austur
♦ K95 ♦ 106
♦ 983 II VD10742
♦ G9762 ♦ 10
♦ K5 ♦ D10832
Suður ♦ G432 ♦ 5 ♦ ÁK5 ♦ ÁG964
Vestur Norður Austur Suður
— 1 tígull Pass 2 lauf
Pass 2 hjörtu Pass 2spaðar
Pass 3 spaðar Pass 5 spaðar
Pass Pass 6 spaðar Pass Pass
Útspil vesturs er hjartanía.
Sérðu vinningsleiðina?
Hún er þannig; Drepið á
hjartaás, laufi spilað á ás og
spaðadrottningu svínað. Spaða-
ásinn tekinn, hjartakóngur og
hjarta stungið heim. Síðan er
lauf stungið í blindum, og þá
er staðan þessi;
Norður ♦ 8 V G ♦ D843 ♦ -
Vestur Austur
♦ K ♦ -
♦ - 11! VD10
♦ G9762 ♦ 10
♦ - Suður ♦ G ¥- ♦ ÁK5 ♦ G9 ♦ D108
Nú er tímabært að spila
tíglunum. Þegar tígullengdin
kemur í ljós hjá vestri er flórði
tígullinn stunginn heima og laufi
spilað. Spaðaáttan verður slagur
á framhjáhlaupi og slagir vam-
arinnar á trompkóng og hjarta-
drottningu falla saman.
Umsjón Margeir
Pétursson
Einn af keppinautum Hannes-
ar Hlifars Stefánssonar á
heimsmeistaramóti 16 ára og
yngri í Austurríki er sovézka
undrabamið Gata Kamsky, sem
er tólf ára gamall. Á sovézka
meistaramótinu í þessum aldurs-
flokki hafði hann hvitt og átti
leik í þessari stöðu gegn Verdik-
hanov.
25. Rf6+! - gxf6, 26. Dh6 -
Dxe4, 27. Bd3 - Dg6, 28.
Bxg6 — hxg€ og hvitur hefur
léttunnið tafl, en Kamsky tefldi
framhaldið ekki nægilega ná-
kvæmt og innbyrti ekki vinning-
inn fyrr en í 71. leik. Hann
sigraði á mótinu ásamt Alter-
man.