Morgunblaðið - 09.12.1987, Blaðsíða 74

Morgunblaðið - 09.12.1987, Blaðsíða 74
74 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. DESEMBER 1987 I2'10 © 1984 Umversal Press Syndicate „ gilungurinn varbáinn, 5\jo ég let piq fci h/ö^aMAan karköCLuskammb l Sta&inn." Með morgimkaffinu Segðu kallinum, þegar hann fer að hlæja, að auk þess að hafa bundið kell- inguna sé einkaritarinn það líka ... Draumafræði og vísindasaga Til Velvakanda. Þorleifur Kr. Guðlaugsson, sem einatt skrifar í Velvakanda á nokkuð skemmtilegan hátt, talar um eðli drauma þ. 19. nóv., þannig, að at- hugasemdir við það eiga rétt á sér. — Greinilegt er á skrifi hans, að hann er allmikill draumamaður, talar af reynslu í því efni, en ekki hefur það náð að leiða hann til skilnings á eðli þeirra, eins og sést á eftirfar- andi setningum hans: „Draumar eru stundum yfirgengilegt rugl“ en á öðrum stað: „Draumar eru ekkert ragl, við skiljum þá bara ekki“, og svo hefur hann eftir einhverjum öðr- um: „Útilokað er að sinna ábending- um ómenntaðra aðstandenda“ (skilji nú hver sem betur geturl). En svo kemur hjá honum þessi ágæta setn- ing: „Ef við skildum drauma okkar til hlítar væri mikilvægu skrefi náð í þekkingu", og væri margur hálærð- ur fullsæmdur af þeim orðum. Þetta þýðir með öðrum orðum það, að ef fundin væri vísindaleg skýring á eðli drauma væri miklum áfanga vissulega náð. Það að sönn uppgötvun hafi verið gerð þýðir ekki nærri alltaf að henni hafi verið veitt viðtaka eða viður- Til Velvakanda. Þau eru einkennileg rökin sem ráðhúsdýrkendur færa fram á síðum Morgunblaðsins þessa dagana. í gær ætlar Grétar Eiríksson borgaryfir- völdum þá lágkúru að hugsa aðeins um eigin hag og eigið umhverfi: Þegar borgaryfirvöld verða komin með eigin skrifstofur út í Tjörn, þá fari þau að hugsa um umhverfi henn- ar, fyrr ekki! Og þá er það grein Hildigunnar Hjálmarsdóttur i fyrradag. Hún birt- ir fallega mynd frá Alster-vatni í Hamborg, og segir þar vera ráðhús borgarinnar. Ráðhús Hamborgar er bara alls ekki þar, það stendur við stærsta torgið í borginni, Rathaus- markt. Hins vegar er mjög skemmti- legur og vinsæll veitingastaður við kennd. Oft líða áratugir og aldir áður svo verði. Ætla ég ekki að rekja dæmin um þetta, því að þau eru á hvers manns vörum, bæði gömul og ný, en þess í stað segja frá dálítilli eigin athugun, sem er í raun nokk- urskonar framlag til vísindasögu. Ég kom í fyrra á bókasýningu í borginni Heidelberg, sem lengi var höfuðsetur Pfalzgreifanna við Rín, en þannig var, að Pfalzgreifamir voru á 15., 16. og 17. öld miklir bókasafnarar og lögðu grundvöllinn að safnamenningu Þýzkalands á því sviði. A siðskiptatímanum stóð for- kólfum Rómarkirkjunnar stuggur af slíkri bókaeign þýzkra fursta. „Það verður að svifta Ovini Trúarinnar þessum andans vopnum", finnst skráð eftir þá. Þegar þrjátíuárastríð- ið hófst voru lögð ráðin á um að ræna þessum bókum, og tókst það þegar Tilly vann Heidelberg 1623, enda var þá allt safnið flutt suður í Róm á hestvögnum þeirrar tíðar. En árið 1986 var safnið lánað til Þýzkalands eftir 363 ár, og var geysilegur straumur fólks hvað- anæva að til að skoða. Ekki segi ég að þetta eða annað úr þeirri sögu hafi vakið miklar hræringar í huga Alster-vatnið, næst miðborginni, Alsterpavillon, og gætu borgaryfir- völd hér því margt lært af Hamborg- urum. Hildigunnur fer og rangt með húsameistara íshússins við Fríkirkjuveg 7, það gera að vísu margir aðrir, en hjá byggingafull- trúa er Guðjón Samúelsson skrifaður fyrir teikningunni. En kátlegastar finnast mér hugleiðingar og framtí- ðarsýn Hildigunnar um mömmuna, pabbann og bömin að gefa öndunum brauð í skjóli við Ráðhúsið fyrir norð- angjólunni. Þau verða nefnilega að vera í kafarabúningum! Það verður ekkert pláss fyrir sunnan Ráðhúsið. Það kemur til með að skaga langt út í Tjörn, og sunnan við það verður aðeins fært fuglinum fljúgandi. Þóra Kristjánsdóttir mér, meðan ég sveimaði þama um sali með íjöldanum. En svo kem ég að skáp þar sem ein alglæsilegasta bók safnsins, stjömufræði Apians, var til sýnis, sannkallað stolt bóka- gerðarinnar á þeim tíma, og hafði greinileg ekkert verið til sparað, af hendi þeirra, sem peningunum réðu. „Vom þeir þá svona menningarlegir, einnig þar sem stjömufræðin átti í hlut?“, spurði ég sjálfan mig og var um leið farinn að hugsa um, hvort menningunni hefði farið aftur eða fram. En þá verður mér gengið að öðrum skáp og þar rek ég augun í eina óásjálegustu og fátæklegustu bók sýningarinnar, einnig um stjömufræði, og hver skyldi nú hafa verið höfundur hennar? Nikulás Kó- pemikus, kórsbróðir í Frauenburg. Það var greinilegt, að unnendur lista og vísinda á 16. öld höfðu haft meira álit á stjömufræðingnum Apian en Kópemikusi, sem „varð það til lífs, að hann dó“, skömmu eftir að þessi bók hans kom út. Allir vita nú að Kópemikus hafði rétt fyrir sér um gang reikistjamanna, því að annars hefði ekki verið hægt að fljúga þang- að út. En Apian þekkir nú enginn nema sérfræðingar. — Mér fannst eiginlega mest ástæða til að undr- ast, að Pfalzgreifamir við Rín skyldu vera þó það skynsamir að hafa svo „lítilfjörlega" bók sem þetta litla kver eftir Nikulás Kópemikus: Hvernig himinhnettirnir snúast, í glæsilegu safni sínu. „Menntamennimir hafa ekki bæk- ur föður yðar í hillum sínum," sagði nútíðar-peningafursti með hróðug- um róm, við konu eina, sem meir hafði lagt sig fram um að sinna föð- ur sínum öldruðum en að leita eftir eigin frama, sem hún vissulega átti kost á flestum fremur. — „Þetta er ekki vitnisburður um föður minn, heldur um menntamennina“ svaraði sú stutta að bragði, og er ekki getið fleiri orða þeirra. „Hvað kemur þetta nú við eðli drauma?“, spyr lesandinn. Það skilur sá, sem hefur tengigáfu til að bera. En geta má þess til skýringar, að undirritaður er einn mesti drauma- fræðingur sem nú er uppi, og hefur sá hinn sami skilning til að bera. Þorsteinn Guðjónsson Einkennileg rök Víkverji skrifar HÖGNI HREKKVÍSI „TANNU€>CKIIÍÍÍImM HAMS HÖ6NA VEf?E>UR u rfÐtlR EF HANN KEMUR OFÆlUT í TANMRÉTTlNCi'JUA' * Isamtali, sem birtist í Lesbók Morgunblaðsins á laugardaginn segir Matthew James Driscoll, sem hér hefur búið í nokkur ár, þegar hann er spurður hvers hann saknar frá „stóra heiminum": „Mér líkar mjög vel á Islandi en sakna þess stundum að geta ekki skroppið á krá án þess að eyða fimm þúsundum. Síðan sakna ég útvarps sem spilar klassíska tónlist. Ég hef nefnilega tekið eftir því að þegar maður er búinn að hlusta á þessar poppstöðvar í tíu mínútur, korter, þá á maður á hættu að ganga ber- serksgang, brjóta húsgögnin í stofunni eða eitthvað. Svo sakna ég dagblaðs sem hægt er að lesa. Þegar ég var námsmaður keypti ég stundum Guardian og eftir að hafa lesið það blað að morgni hafði mað- ur safnað nóg í sarpinn fyrir allan daginn og var ansi vel viðræðuhæf- ur við kunningjana allan daginn. Hér kaupir maður öll blöðin og getur ekki byggt á neinu — þau geta verið svolítið þunn, dagblöðin hér. En þetta eru smáatriði og skipta mig ekki miklu máli. Eins og ég segi þá líkar mér mjög vel hér — annars væri ég ekki hér — en leyfi mér að vera gagnrýninn rétt eins og útlendingar." Víkverji er sammála því, að skortur á útvarpi, sem spilar klassíska tónlist, sé bagalegur í okkar útvarpsvædda þjóðfélagi. Þeir sem hafa hugann við slíka útvarpsstöð bundu einhverjar vonir við, að hin nýja stöð Bylgjunnar, sem starfar undir nafninu Ljósvak- inn, myndi fylla þetta gat í tónlist- arlífmu. Víkveiji hefur nokkrum sinnum stillt á þessa stöð í því skyni að hlusta á klassíska tónlist en ávallt orðið fyrir vonbrigðum. í raun er Víkverja um megn að skilgreina hvers konar tónlistarstefnu Ljós- vakinn fylgir. Eitt er víst, að stöðin rís ekki undir því nafni að vera kölluð klassísk tónlistarstöð. Hvetur Víkveiji aðstandendur stöðvarinnar eindregið til þess að stíga skrefíð til fulls og ákveða að helga stöðina klassískri tónlist. Með nútíma tækni getur ekki verið mjög kostnaðar- samt að halda slíkri stöð úti og þakklátir hlustendur myndu ekki vamta annars af henni en að fá að hcyra tónlist við sitt hæfí. XXX egar litið er til hinna tilvitnuðu orða úr Lesbók Morgunblaðs- ins, staldraði Víkveiji að sjálfsögðu við neikvæð ummæli um íslensku dagblöðin. Það er illa að verki stað- ið hjá okkur, sem í þau skrifum, ef menn eru ekki viðræðuhæfir við kunningjana eftir að hafa lesið þau og telja, að þeir geti ekki byggt á neinu eftir þann lestur. Hvað sem öðru líður getur lýsingin á því að dagblöðin séu þunn ekki átt við þau öllu, að minnsta kosti grunar Víkveija, að mörgum sem bera út Morgunblaðið þyki nóg um þykkt- ina þessa dagana. Víkveija er það sífellt undruna- refni, hve margir lesa blöðin illa og vita lítið um, hvað í þeim stendur. Sjálfur þykist hann fylgjast sæmi- lega .vel með en stendur þó oft frammi fyrir því, að eitthvað, sem öðrum þykir merkilegt, hefur farið fram hjá honum. Eftirlaunamaður sagði eitt sinn við Víkveija, að hann hefði ekki áttað sig á efni Morgun- blaðsins, fyrr en hann komst á eftirlaun og fékk tíma til að lesa blaðið spjaldanna á milli. Síðan hefur Víkveiji fremur haft áhyggjur af því, að Morgunblaðið sé heldur of margar blaðsíður fyrir lesandann en fáar, of þykkt frekar en of þunnt.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.