Morgunblaðið - 22.03.1988, Blaðsíða 62

62
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. MARZ 1988
eftirJón Sveinsson
Að segja að landsbyggðin eigi í
vanda er eins og að horfa á bíl með
sprungið dekk og segja: „Það er
ekkert að bflnum en dekkið virðist
eiga í einhveiju basli, það er þess
máL“
Vandi landsbyggðarinnar er ekkert
einangrað fyrirbæri, heldur vandi
þjóðarinnar allrar, því að keðja
verður aldrei sterkari en veikasti
hlekkurinn.
Mismundur á fólki
eftir búsetu
Það er sjálfsagt að mótmæla á
alþjóðavettvangi aðskilnaðarstefnu
hvítra gegn blökkumönnum í Suð-
ur-Afríku. Það ætti einnig að vera
á okkar valdi að sameinast gegn
þeirri aðskilnaðarstefnu sem stjóm-
völd okkar reka gegn þeim sem búa
utan okkar fallegu höfuðborgar.
Við erum ein þjóð en ekki tvær.
Við sem bygggjum dreifbýlið eigum
rétt á því að sitja við sama borð
og aðrir í atvinnumálum, mennta-
málum, vísindum og listum, afþrey-
ingarmálum sem menningarmálum
í þröngum skilningi.
Snemma báru Islendingar gæfu
til að leggja niður þrælahald, en
ekki tók betra við þar sem var hin
efnahagslega og andlega kúgun
sem við íslendingar sættum, sem
konungsþegnar. Hið blinda um-
burðarlyndi okkar fyrir valdi, rétt-
mætu sem óréttmætu, hefur fylgt
þjóðinni inn í lýðveldið ísland. Það
er uggvænlegt þegar uppástungur
heyrast um að safna völdum á enn
færri hendur til dæmis með því að
auka völd forseta. Ætla hefði mátt
að millistríðsárin hefðu meðal lýð-
ræðisþjóða verið notuð til leitar að
hinum „sterka" manni og þær hug-
myndir hefðu því átt að líða undir
lok og lýðræðið væri eftirsóknar-
verðara en nokkru sinni fyrr.
Er helmingur þjóðarinnar
ölmusufólk?
Það er harla lítið sem gefur okk-
ur rétt til búsetu í landi sem við
erum markvist, að þvl er best verð-
ur séð, að leggja í eyði.
Þessari stefnu eða þróun, hvort
sem við kjósum að kalla þetta, verð-
ur ekki snúið við fyrr en löggjafinn
hættir að líta á sig sem ölmusu-
gjafa og helming þjóðarinnar sem
þurfamenn. Byggðarlögin verða
með góðu eða illu að öðlast stjómar-
farslegt og efnahagslegt sjálfstæði,
með héraðsstjómum, héraðsbönk-
um og sjálfstæðum tekjustofnum.
Svo lengi sem landsbyggðin er
valda- og þar með ábyrgðarlaus
lifir hún sig inn í hlutverk þurfa-
lingsins og mænir upp á löggjafann
og ríkisvaldið sem bara þenst út
með vöxtum og vaxtavöxtum í
skrifræði sínu og algjöru ábyrgðar-
leysi þeirra einstaklinga sem þjóð-
félagið mynda.
Tilkoma Þjóðarflokksins
Hugmyndir þessar hefur Þjóðar-
flokkurinn sett fram um leið og
bent hefur verið á tímabæra endur-
skoðun stjómarskrárinnar. Árang-
urinn kom fljótt í ljós sem sýndi sig
í verulegu fylgi og það stöðugu
þrátt fyrir að hljótt hafí verið um
hann eftir kosningar. Enginn var
viljugur til að ráðast beint á stefnu
þessa og hefur hún skotið upp koll-
inum á ólíklegfustu stöðum, svo sem
í Alþýðublaðinu og er þar eignuð
Alþýðuflokknum. „Báknið burt“
hafa ungir sjálfstæðismenn sagt,
en er þeir hafa komist í valdastöður
hafa þeir keppst við að tylla ættingj-
um sínum og „góðum" flokks-
bræðrum utan á báknið með ævi-
ráðningum. í þeim aðförum er hljótt
um lq'örorð þeirra er þeir kalla
frjálsa samkeppni. „Öll dýr em
jöfn en sum dýr em jafnari en önn-
ur,“ sagði svínið Napóleon í bók
George Orwelle „Animal Farm",
sem að öllu jöfnu hefur verið túlkuð
sem beinskeytt gagnrýni á kom-
múnismann, en hann er sagður vera
höfuðóvinur sjálfstæðismanna.
Sjálfstæðisflokkurinn er í dag höf-
uðlaus her. í hverri hugsjón er
skammaryrði.
Eru íslendingar enn á
menningarstigi Sturlunga?
Það er auðvelt að ala upp
embættismenn en hugsjónamenn
eru fæddir hugsjónamenn fremur
en aldir upp sem slíkir menn.
Að axla ábyrgð er ætíð óvinsælt,
því fylgir áhætta en einmitt það að
æxla ábyrgð og vera ekki hræddur
við að gera mistök heldur læra af
þeim hefur ætíð einkennt leiðtoga
hvort sem er í hemaði, viðskiptum
eða stjómmálum. Nítjándualdar-
heimspekingurinn Nietzsche hélt
því fram, að menn fyndu til mátt-
leysis þegar mistök ættu sér stað
og þeir sæktu nýjan kraft í það að
leita að og á endanum sakfella ein-
hvem fyrir gloppuna.
Reyndar hafa fræðimenn bent á
að heimspekileg rit hafí ekki fyrr
en á síðari árum verð þýdd á
íslensku en hjá okkar þingræðis-
og lýðræðisnágrönnum hafi rit
fom-Grikkja verið homsteinn hug-
mynda um stjómarfar.
Talið er að tilsvarandi grundvall-
arrit á íslandi sé Sturlunga og í
málfari stjómmálamanna hefur
borið nokkuð á „pólitískum morðum
og aftökum" og fleiri blóðugum
hugtökum sem styður kenninguna.
Snúa verður baki við
sinnulausum
stjómmálaöflum
Landsbyggðin á rétt að njóta
þeirra gæða sem hún aflar með
þéttbýlinu. Þéttbýlið (Reykjavík) á
ekki að hafa einokun á þeim. Hin
skammsýna hagkvæmni ræður.
Völd, þjónusta, menntun og atvinna
aukast á SV-hominu svo fólk á
ekki annarra kosta völ en að flytja
þangað fyrr eða síðar. Það er hrein
blekking að þetta sé óhjákvæmi-
legþróun. Þetta er markviss stefna
sem snúa verður við og það er
hægt ef vilji er fyrir hendi hjá lands-
byggðarfólki og hugsun komi í stað
trúar, áræði í stað sinnuleysis í
íslenskum stjómmálum.
Menntamál
Nytsemisssjónarmiðið hefur ráð-
ið í íslenskum menntamálum frá
upphafí, það eitt sem beint hagnýtt
gildi hefur nýtur virðingar og er
eftirsótt.
Engin vandamál em þess virði
að fást við nema að við þeim finn-
ist tæknileg lausn. Það andleysi og
sá heilaþvottur sem þessu fylgir og
kemur fram í hugsjónalausum
stjóramálamönnum sem lfta á
hlutverk sitt sem lifíbrauð en ekki
29. JANÚAR 1988 VAR STÓR DAGUR í SÖGU SLYSAVARNA Á ÍSLANDI,
ÞANN DAÖ VARÐ SLYSAVARNAFÉLAG ÍSLANDS 60 ÁRA._
MARKMIÐ FÉLAGSINS ER VERNDUN ~MANNSLÍFA OG MÉÐ SAMSTILLTU ATÁKÍ
GEGN SLYSUM OG AFLEJÐINGUM ÞEIRRA MÁ NÁ VERULEGUM ÁRANGRI f ÞEIRRI
BARÁTTU EN TIL ÞESS ÞARF FÉLAGIÐ ÞINN STUÐNINGr
-----Á----7--J---------VINNINGAR:-
ÍBÚÐARVINNINGUR AÐ VER£)MÆTI 2.000.000,00 KR.
TVEIR TOYOTA LANDCRUIESER 4WD AÐ VERÐMÆTI KR: 1.129.000,00
NÍTJÁN TOYOTA COROLLA BIFREIÐAR AÐ VERÐMÆTI KR. 456.080,00
ÐREGIÐ VERÐUR ÞANN 12. APRÍL 1988 .
< * * ‘v Jfit
, ^

SLYSAVARNAFELAG ISLANDS
HHI