Morgunblaðið - 29.03.1988, Blaðsíða 72

r»«
72
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. MARZ1988
;/ þ»ú er-b 09 hann bróÓir m'inn.
Hann €r meb gbuthx hAndleggi."
stríðni.
TM Reg. U.S. Pat. Off. —all rights reserved
<D 1986 Los Angeles Times Syndicate
HÖGNI HREKKVtSI
5Kf?EVTA FISKMARKAOlNM. "
Að neita um nafnskír
teini vegna hattsins
Hvaða
hljómsveit?
Kæri Velvakandi.
Ég er mjög forvitin að fá að
vita hvaða fræga erlenda stór-
hljómsveit á að spila í Laugardals-
höllinni á Listahátíð íslands 1988.
Ég vona að sú manneskja, sem
veit hvaða hljómsveit þetta er,
skrifi í Velvakanda og birti þar
svar sitt.
Forvitin Reykjavíkurmær
Kæri Velvakandi.
Ég er fullorðin kona og hef
verið öryrki í 4 ár. Maðurinn minn
var að fara á örorkubætur og hef-
ur legið sjúkur í rúminu síðan í
desember. Þar af leiðandi kom það
í minn hlut að ganga frá öllum
hans málum í kringum þetta, og
hóf að ganga milli stofnana þótt
sárlasin sé. Ég mun aldrei gleyma
deginum, viðskiptum mínum við
kerfið og því meira sem ég hugsa
um þau, þeim mun sárari verð ég.
Það byijaði út af fyrir sig ekk-
ert illa, þau á Tryggingastofnun-
inni höfðu skilning á því, að áví-
sunin á örorkubætumar varð að
stílast á mjg vegna rúmlegu
manns míns. Ég var umboðsmaður
hans þama. I bankanum er ég
síðan beðin um skilríki, enda áví-
sunin upp á 80.000 krónur. En
þá koma babb í bátinn. Einu
skilríkin sem ég hafði vom örorku-
og sjúkrasamlagsskírteini, en það
eru víst ekki gjaldgeng skilríki til
að leysa út peninga, enda mynd-
laus. Stúlkan í bankanum sá nú
aumur á mér og leysti ávísunina
út eftir nokkra umhugsun, en ég
hugsaði með mér, nú læturðu taka
af þér passamyndir, ferð upp á
hagstofu og sækir um nafnskír-
teini til þess að fyrirbyggja að
svona komi aftur fyrir. Með það
fór ég og lét mynda mig og borg-
aði fyrir 800 krónur.
Þá komum við að Hagstofunni.
Fyrst fór ég upp á fjórðu hæð, þar
sem Hagstofan er, en var vísað
beinustu leið með nokkrum derr-
ingi niður á þriðju hæð. Þar var
mér tekið eins og ótíndum glæpa-
manni. Einhver stúlka þar sagði
mér að ég gæti ekki fengið
skírteini af því að ég var með
hatt á höfðinu á myndunum! Mér
féllust algerlega hendur og spurði
hana hvort ég ætti virkilega að
þurfa að þramma aftur í mynda-
töku, borga 800 krónur í viðbót
fyrir nýjar myndir út af hattinum?
Éinu svörin sem ég fékk voru:
„Þetta er bara svona." Ég vildi
ekki gefa mig og á endanum var
samþykkt að láta hattinn eig.a sig.
Mér var rétt plagg til að fyíla út,
umsóknarplagg. A það mátti ég
rita nafn mitt þrívegis! Ég var nú
orðin svo þreytt að ég gat það
varla með góðu móti og þriðja
útgáfan var hreint hrafnaspark.
Lokst var mér sagt að sækja
skírteinið „á morgun", en ég svar-
aði um hæl að mér veitti ekkert
af öllum þeim degi til að hvíla
mig á viðskiptunum við báknið.
Þegar út var komið var ég gráti
næst af þreytu og stressi. Og því
sárari eftir því sem ég hugsaði
meira um atvikin. Hvemig væri
nú að einfalda kerfið eitthvað og
brýna fyrir opinberum starfs-
mönnum mörgum hveijum að
temja sér kurteisi við almenning
sem til þeirra þarf að leita?
Lúin kona
Velvakandi hvetur lesendur til
að skrifa þættinum um hvaðeina,
sem hugur þeirra stendur til — eða
hringja milli kl. 10 og 12, mánu-
daga til föstudaga, ef þeir koma
því ekki við að skrifa. Meðal efnis,
sem vel er þegið, éru ábendingar
og orðaskiptingar, fyrirspumir og
frásagnir, auk pistla og stuttra
greina. Bréf þurfa ekki að vera
vélrituð, en nöfn, nafnnúmer og
heimilisföng verða að fylgja öllu
efni til þáttarins, þó að höfundur
óski nafnleyndar.
Yíkverji skrifar
Inótt hefur vorið verið á ferli. /
Og vorið er ekki af baki dottið,
/ því áður en fólk kom á fætur í
morgun / var fyrsta grasið úr mold-
inni sprottið.
Svo kvað Tómas.
XXX
Víkveiji veltir því stundum fyrir
sér, hvort ytri aðstæður,
margvíslegar, hafí áhrif á líkamlega
og andlega líðan okkar, hugsana-
gang, viðhorf og hegðan. Það kann
hinsvegar að vera erfítt að meta
áhrif einstakra umhverfisþátta:
heimilis, vinnustaðar, félagsskapar,
bæjarbrags, árstíðar, veðurfars og
svo framvegis. Máske eru áhrif
þessara umhverfisþátta einstakl-
ingsbundin, þ.e. mismikil á einstak-
ar „manngerðir“. Þar koma erfðir,
eiginleikar — áskapaðir og áunnir,
til dæmis menntun, við sögu.
XXX
Meðan lunginn úr þjóðinni starf-
aði í atvinnugreinum, sem
vóru háðar veðri — landbúnaði og
sjávarútvegi — var tíðarfarið að
sjálfsögðu helzta umræðuefnið hvar
sem tveir eða fleiri hittust. Atvinnu-
hættir hafa gjörbreytzt. En veðrið
heldur velli í hvunndagsumræðu,
jafnvel í heitum pottum sundstaða
í höfuðborginni.
Og maður spyr mann: Er vorið
komið? Einn hefur þegar séð lóu.
Annar hugsar til kríunnar. Hesta-
menn, laxveiðimenn og kylfíngar
eru með stjömur í augum. Og mold-
in og gróðurinn eiga huga þúsunda
fólks. Jafnvel súrsætar kjaftasögur
um náungann, sem fengu vængi í
skammdeginu, hverfa eins óhrein-
indi undan hreinsilög.
xxx
Langleiðina í helmingur þjóðar-
innar fór utan á liðnu ári, ef
marka má farmiðasölu. Stærstur
hluti utanfara lagði leið sína í sól-
hitaðan sand og sjó.
Við eigum flest eftir að skoða
okkar eigið land. Það býður upp á
jafn mikla fegurð og sambærileg
náttúruundur og útlöndin, hóflega
orðað. Sú spurning vaknar, hvort
við séum ekki að sækja vatnið yfir
lækinn? Eyða fjármunum erlendis
sem betur væri eytt hér heima?
Ekki sízt með hliðsjón af 11.000
milljóna króna ráðgerðum við-
skiptahalla við umheiminn 1988.
Erum við máske að skapa störf og
verðmæti erlendis sem betur væru
komin heima? Velja fremur skuld
en eign? Man nú enginn margfræga
lánskjaravísitölu? Eða níðþunga er-
lenda skuldabagga?
En öll mál hafa að minnsta kosti
tvær hliðar. Við höfum fjölda til-
tækra skýringa á sólarferðum:
1) langan og strangan vinnudag,
2) vertíðir til lands og sjávar, með
nokkurra mánaða vinnutörnum,
3) langa og kalda vetur,
4) skammdegi og myrkur helft ársins,
5) flökkueðli með rætur bak
víkingaaldar — og svo mætti lengi
telja. Sum sé áhrif umhverfisþátta,
aðstæðna og erfða!
Svo er heimkoman þess virði, ein
út af fyrir sig, að fara utan.
*
Asama tíma og Islendingar
kaupa upp alla farseðla, héðan
og til heimshoma flestra, sem þeir
koma höndum yfir, flykkjast útlend-
ingar í stríðum straumum hingað.
Fróðir menn segja að þeir, það er
að segja útlendingamir, eyði meim
hér á landi en íslendingar í útlönd-
um. Og þykir langt til jafnað, enda
mjótt á munum.
Þrátt fyrir mikinn metnað þjóðar-
innar, einkum í skák og dægurlög-
um — og bókmenntum á aðven-
tunni — þykir það enn við hæfi að
tapa fyrir umheiminum í þessu
eyðslustríði, enda krepputímar, sem
kunnugt er, og við hæfí að herða
sultarólar dulítið. En allt er bezt í
hófi, ekki sízt hvimleiður sparnað-
urinn.
Aðstreymi útlendinga getur enn
aukizt, að sögn. Utanríkisráðherra
ku standa í makki við PLO-menn,
eða hvað þeir nú heita flökkufugl-
amir, sem spúandi reyk spranga
um veröldina. Það verður ekkert
koppalogn á stormskerinu þegar
þar að kemur.
xxx
á það er vor í lofti, bros í augum
og ,jöfnuður“ í felldum og sam-
þykktum kjarasamningum.
„En sumir halda að það hausti
aftur. / Þá hætta víst telpur og
grös að spretta, / og mennirnir
verða vondir að nýju, / því víxlarn-
ir falla og blöðin detta“.
Tómas taldi vissara að muna eft-
ir haustinu, jafnvel í varma vors,
og áhrifum þess á mennina.
Það þarf sum sé engan að undra
þótt mörlandinn leiti undir suðræna
sól, þó ekki væri nema til þess að
koma skikk á það góða í sálartötr-
inu.