Morgunblaðið - 02.06.1988, Síða 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. JÚNÍ 1988
Af dáðum Davínu
Erlendar baakur
Jóhanna Kristjónsdóttir
Evelyn Anthony: The Defector
Útg. New American Library
Evelyn Anthony: The Avenue of
the Dead
Útg. Arrow Books
Aðalpersónan Davina Graham er
í báðum bókunum, en að öðru leyti
er ekkert bráðnauðsynlegt að lesa
þær í samfellu, þar sem bækumar
Qalla um tvö ólík verkefni sem
Davina er að fást við. Davina er í
brezku leyniþjónustunni og stendur
sig þar með miklum sóma. Það er
látið heita svo að hún sé einkarit-
ari yfirmanns SIS, James White,
en hún fer auðvitað með allt annað
starf og mikla leynd verður að hafa
yfír öllu. Davina er ekki ýkja fögur
og hún nýtur engrar sérstakrar
hylli karlmanna, eins og yngri syst-
ir hennar, sem reyndar stakk af í
gamla daga með eina manninum,
sem hafði sýnt lit á að vilja giftast
henni.
Þegar sagan hefst, sú hin fyrri,
standa mál þannig að Ivan nokkur
Sasanov, hæstsetti rússneski KGB-
maður sem hefur flúið til Vestur-
landa, hefur gefið sig fram við
leyniþjónustuna. Það er nokkum
veginn augljóst, að maðurinn býr
yfír ómetanlegri vitneskju. Vitn-
eskju sem gæti sennilega raskað
algerlega valdahlutföllum í hinum
eldfima heimshluta í Miðaustur-
löndum.
En það er hægara ort en gert
að vinna traust Sasanovs og þeir
sem með honum vinna álíta að ein-
hveijar meiriháttar sálrænar hindr-
anir komi í veg fyrir að hann treysti
sér til að leysa í alvöru frá skjóð-
unni. Því hefur Davina verið kvödd
til. Ekki vegna þess að hún eigi að
fleka hann með þokka sínum, heid-
ur má vænta að hún hafi vitsmuni
og klókindi sem duga.
Sasanov og Davina búa undir
sama þaki svo mánuðum skiptir og
það kemur að þvi, að hann fer að
gefa merki um, að hann gæti hugs-
að sér að tala. Um svipað leyti hefst
ástarsamband milli þeirra, öllum og
umfram allt þeim sjálfum, mjög að
óvörum. Sasanov gerir þá kröfu að
eiginkona hans og dóttir komi til
hans til Vesturlanda, en það er
hægara sagt en gert að ná þeim
út. Það bendir ýmislegt til þess að
svikari sé í þjónustunni, því að
sovézku KGB-mennimir fara að
frétta af málinu, þegar á líður. Það
er reynt að drepa Sasanov og ýms-
um brögðum beitt og verulegrar
ókyrrðar gætir hjá White yfírmanni
og Grant hinum sérstæða aðstoðar-
manni hans. Sem eðlilegt er. Sas-
anov gmnar báða um óheilindi við
sig og efast um að alvarlegar til-
raunir verði gerðar til að ná fjöl-
skyldunni frá Sovétríkjunum.
Davina ákveður að fara sjálf til
Sovétríkjanna og þar með sýnir hún
Sasanov, að full einlægni býr að
baki. Með henni fer hinn þraut-
reyndi Peter Harrington, sem hafði
lent í leiðindafylleríismálum í
Bandarfkjunum og hafði verið
lækkaður I tign. Vinátta hans og
Davinu verður til að hann hættir
að drekka og stendur sig eins og
hetja og hún mælist til að hann
verði stjómandi ferðarinnar.
í Moskvu situr Volkov, illur og
sjúklegur næstæðsti yfirmaður
KGB. Hann er slóttugur og vill
ekki sýna öðmm að hveiju hann
hefur komizt og hefur ekki samráð
við yfírmann sinn, í þeirri von, að
hann slái sér upp á því og fái yfir-
mannsstöðuna. Hann lætur hand-
taka eiginkonu Sasanovs og hafa
gát á dótturinni, enda er sennilegt
að hún standi í sambandi við and-
ófsöflin.
Vegna þess að svikarinn leikur
enn lausum hala, veit KGB allt um
undirbúninginn á flótta Irinu Sas-
anovu. Davina og Peter Harrington
lenda í hinum mestu mannraunum,
en dóttirin kemst undan, Davina
er sett í fangelsi, en síðan er gerð-
ur samningur um hvemig að fram-
sali hennar skuli staðið.
Kona Sasanovs fær sérstaka
vemd hjá KGB, Davina og Sasanov
fá að njótast og það kemst upp,
hver svikarinn er.
Þegar bókin The Avenue of the
} / /
i 1 ¥ 1 Kl'j; ÆM tfí * {
Ertu að f lytja?
Mikilvægt er að tilkynna flutning
tímanlega. Flutningsálestur á réttum
tíma tryggir að þú borgir ekki raf-
magnið íyrir þann sem flytur inn!
Ef þú býrð á orkuveitusvæði Raf-
magnsveitu Reykjavíkur afgreiðir þú
þetta með einu símtali við okkur.
Síminn er 68-62-22.

RAFMAGNSVEITA
REYKJAVÍKUR
SUÐURLANDSBRAUI34 SIMI686222
Dead hefst, eru liðin nokkur ár.
Davina er heima hjá foreldmm
sínum og harmar Sasanov. James
White yfirmaður hennar hafði heit-
ið honum vemd og þau fluttu til
Ástralíu og voru hin hamingju-
sömustu að bíða eftir að bam þeirra
fæddist, þegar armur KGB náði til
Sasanovs. Davina kennir White um
og er ófáanleg til að vinna fyrir
hann framar. En þegar hann höfðar
til þess að hún geti náð sér niðri á
böðlum Sasanovs með því að taka
að sér verkefni í Bandaríkjunum
stenzt hún ekki mátið.
í Washington er hinn virti, brezk-
fæddi Fleming orðinn einn helzti
ráðgjafi forsetans. En nú hefur
mikill vandi komið uppá. Eiginkona
hans Elizabeth, sem var í gamla
daga með Davinu í skóla, er farin
að gera hvert hneykslið af öðru í
fylleríi. Ekki nóg með það, í skelf-
ingu sinni leitar hún á náðir brezka
sendiráðsins í Washington og segir
að eiginmaðurinn vilji sig feiga, af
því að hún hafi komizt að því að
hann er á mála hjá KGB.
Davina hefur að vísu ekki hitt
þessa skólasystur sína lengi, en hún
sér fljótlega að það er eitthvað mik-
ið að. Colin Lomax, mikilsvirtur
SlS-maður, er Davinu til vemdar
og ekki vanþörf á. Því að fljótlega
eftir komu þeirra til Washihgton
fara annarlegir atburðir að gerast.
Fleming virðist í hvívetna ærlegur
maður og traustvekjandi. Hann
hafði orðið fyrir því að missa fyrri
eiginkonu sína f eldsvoða, en þá
hafði hann þegar kynnzt Elizabethu
og jafnaði sig fljótt og vel. En svo
skringilegt sem það er, virðist sem
sú Elizabeth sem hann kynntist
hafi aldeilis haft hamskipti eftir að
þau komu til Washington.
Ekki er að orðlengja að Davina
snöfurkona leysir málið með dyggri
aðstoð Lomax. En það virðist ekki
eiga fyrir henni að liggja að njóta
friðar í einkalífinu, því að Lomax
slasaðist svo alvarlega þegar þau
vom að vinna að málinu, að hann
á bara fáeina mánuði ólifaða.
Evelyn Anthony er að mínum
dómi öldungis frábær afþreyingar-
höfundur. Söguþráðurinn er alltaf
hæfilega flókinn, en þó ekki svo að
það verði neinum ofviða. Hann
stenzt svona mátulega og hraði og
frásagnargleði til fyrirmyndar. Auk
þess virðist þekking hennar á við-
fangsefninu jafnan sannfærandi.
Það má mæla með þessum bók-
um sem góðri sumarleyfíslesningu.
Það er satt bezt að segja vand-
kvæðum bundið að leggja þessar
bækur frá sér fyrr en lokið er.