Morgunblaðið - 14.06.1988, Síða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚNÍ 1988
Seinni umferð frönsku þingkosninganna:
Allt útlit fyrir minni-
hlutastióm sósíalista
París, Reuter.
1988'
□
Sóslalistarog Kommúnlstar
stufinlngsflokkar
Bandalag mlö- ÞJóöernls-
oghægrlmanna fylklngin
Tölurnar sýna
þingsætafjölda
1986

' Tveimur þingsætum er enn óráöstafaö
Morgunblaðió / AM
SVO VIRÐIST sem Frakkar
verði að gera sér minnihluta-
stjórn sósíalista að góðu eftir
að sósíalistum mistókst að fá
meirihluta þingmanna í seinni
umferð þingkosninga, sem fram
fóru á sunnudag. Úrslit kosning-
anna hafa aukið mjög á ringul-
reið í frönskum stjórnmálum og
þótti hún þó talsverð fyrir. Leið-
togar sósíalista gáfu í skyn að
þeir vildu halda um stjórnar-
taumana enn um sinn þó þeir
séu i minnihluta, að minnsta
kosti fyrst um sinn. Talið er að
þeir muni leita eftir óopinberum
stuðningi kommúnista eða
miðjumanna þegar mikið liggur
við.
Menntamálaráðherra sósíalista,
Lionel Jospin, sagði í sjónvarpsvið-
tali að eini meirihlutinn sem unnt
væri að mynda yrði myndaður
hverju sinni af sósíalistum um hin
mikilvægari frumvörp sem stjórnin
legði fyrir þingið.
„Það verður ekkert leynimakk á
bak við tjöldin og það þurfa allir
að sinna þingstörfum af ábyrgð —
menn á vinstri kantinum sem og
þeir sem segjast vera með opið
hugarfar."
Sósíalistar fjölguðu þingmönn-
Reuter
Litríkur náungi, sem kýs að
kalla sig „forseta lýðveldisins
Montmatre" sést hér kjósa á
sunnudag.
um sínum um 62 í 276 á sunnudag
og sviptu hægrimenn þannig þing-
meirihluta. A hinn bóginn tókst
þeim ekki að fá hreinan meirihluta
og í raun virðist ómögulegt að
mynda starfhæfa meirihlutastjóm.
Mitterrand þegjandalegnr
sem sfinx á ný
Mitterrand, sem var endurkjör-
inn forseti til sjö ára í maí síðast-
liðnum, virðist ekki vera neitt að
flýta sér við að tilkynna hvað hann
hyggist fyrir vegna kosningaúrsli-
tanna. Frakklandsforseti gaf ekki
út neina yfirlýsingu um úrslitin
eins og margir höfðu búist við og
við Elysee-höll var engin umsvif
að sjá. Höfðu menn á orði að hann
héldi uppteknum hætti og væri
þögull sem sfinx — en Mitterrand
fékk viðurnefnið sfínxinn áður en
hann tilkynnti um forsetaframboð
sitt nú í vor — þar sem hann vildi
ekkert láta uppi og var þögull sem
hin egypska vættur.
Jean-Pierre Chevenement, varn-
armálaráðherra, sagðist telja að
stjórnin myndi afla frumvörpum
sínum stuðnings jafnóðum og þau
yrðu lögð fram, en slík vinnubrögð
virðast reyndar fara saman við
hugmyndir kommúnista um hugs-
anlegt samstarf við minnihluta-
stjóm sósíalista.
George Marchais, leiðtogi
kommúnista, segir að formlegt
stjómarsamstarf við sósíalista sé
hreint öldungis fráleitt nema Mitt-
errand skipti um stefnu í mörgum
grundvallarmálum, en á hinn bóg-
inn sé ekkert því til fyrirstöðu að
kommúnistar gefí hveiju frum-
varpi gaum fyrir sig og meti það
þannig að verðleikum.
Miðjumenn, sem fengu 50 sæti,
lýstu sumir hveijir yfir áhuga á
að vinna með sósíalistum, en á
sama tíma var ekkert útlit fyrir
að þeir hygðust slíta samfloti sínu
og hægrimanna til þess að taka
upp formitgt samstarf við sósía-
lista.
Samkvæmt skoðanakönnunun,
sem gerð var eftir kosningarnar,
sögðust 65% aðspurðra kjósa sam-
starf sósíalista og miðjumanna.
Mitterrand verður að láta sér nýja
þingið lynda í að minnsta kosti
eitt ár, því samkvæmt stjómar-
skránni má hann ekki ijúfa það
og boða til kosninga fyrr.
Le Pen missir allan þing-
flokkinn utan einn mann
Marseille, Reuter.
HARÐLÍNUMAÐURINN Jean-Marie Le Pen og flokksbræður hans
í Þjóðernisfylkingunni guldu afhroð í seinni umferð frönsku þing-
kosninganna, sem fram fóru á sunnudag. Voru lyktir þær að flokk-
urinn þurrkaðist nær út á þingi — hélt aðeins einu sæti og formað-
urinn sjálfur fór af þingi. Telja stjóramálaskýrendur að þetta
muni skaða flokkinn mjög mikið.
Fyrir aðeisn sjö vikum fékk
JeanMarie Le Pen 4,4 milljón at-
kvæði í fyrri umferð frönsku .for-
setakosninganna og komu hrak-
farir flokks hans því allnokkuð á
óvart — ekki síst fall Le Pens út
af þingi en hann bauð sig fram í
Marseilles, þar sem flokkur hans
hefur löngum notið mests fylgis.
Þjóðemisfylkingin fékk reynd-
ar litlu færri atkvæði en í síðustu
kosningum þegar talið er af
landinu öllu, en það sem muninum
olli er breytt kosningatilhögun.
Áður var kosið hlutfallskosningu,
en nú var kosið í tveimur um-
ferðum, þannig að í seinni um-
ferðinni var kosið milli þeirra sem
fengu a.m.k. 12% atkvæða í fyrri
umferðinni.
Le Pen sagði að úrslitin mætti
rekja til „óréttlátra og ólýðræðis-
legra" kosninga, sem hefðu fælt
atkvæðisbæra frá kjörborðinu.
Kosníngaúrslitin munu hafa
mikil áhrif á Þjóðemisfylkinguna,
því fyrir utan að tapa 31 manni
af þingi missir flokkurinn öll þau
forréttindi, sem þingflokkar hafa,
að ógleymdu Qárhagstapi, en í
Frakklandi njóta þingflokkar mik-
illa ríkisstyrkja.
Le Pen harkaði þó af sér og
sagði flokkinn síst vera að leggj-
ast í dvala. „Þjóðemisfylkingin
er og verður mikilvægt afl í þjóð-
félaginu líkt og í Marsaille og við
árósa Rhone. Fylkingin mun bjóða
fram í komandi kosningum — í
kantónunum, sveitarfélögum, til
Evrópuþingsins og öldungadeild-
arinnar," sagði Le Pen.
Hann lagði ennfremur áherslu
á að ákvörðun flokksins um að
leggja bandalagi mið- og hægri-
manna lið til þess að fella vinstri-
menn í seinni umferðinni hefði
orðið til þess að koma í veg fyrir
að Sósíalistaflokkur Mitterrands
fengi meirihluta.
Þjóðemisfylking Le Pens komst
fyrst á þing 1986, en þá var hlut-
fallskosning í gildi, sem fyrr
sagði. Að þessu sinni komu kosn-
ingareglur stóm flokkununum til
góða, en smærri flokkar eins og
Þjóðemisfylkingin guldu fyrir
enda er fylgi þeirra yfírleitt næsta
dreift.
„Við fengum einn þingmann
kjörinn, sem er fulltrúi 2,2 millj-
óna manna,“ sagði Le Pen þungur
Heutcr
Jean-Maríe Le Pen faðmar Pierre Stirbois, flokksbróður sinn,
að sér eftir að úrslitin í þingkosningunum vora ljós. Le Pen var
býsna brattur þó svo báðir hefðu þeir fallið út af þingi, en Stirbo-
is greinilega síður hlátur í huga.
á brún. Hann kvað flokk sinn eigi að takast á við atvinnuleysi, inn-
að síður eiga afturkvæmt „þegar flutning útlendinga, skattpíningu
rétta stundin rynni upp,“ til þess og glæpi.
Evrópubandalagið gagurýnt
fyrir lítinn áhuga á EFTA
Tampere, Finnlandi, Reuter.
VIÐRÆÐUR hófust í gær milli fulltrúa Fríverslunarsmtakanna,
EFTA, og Evrópubandalagsins (EB) um nánari samvinnu. Taka fjár-
málamenn, verkalýðsleiðtogar og aðrir hagsmunaaðilar frá banda-
lögunum tveim þátt í fundinum. Fulltrúi norska atvinnurekendasam-
bandsins, Gaute Egeberg, sagði að EB virtist á stundum sýna auk-
inni samvinnu við EFTA-löndin næsta lítinn áhuga.
„Við skiljum vel að EB verði að
einbeita sér að því að koma á lagg-
imar sameiginlegum innri markaði
en sá markaður gæti einmitt orðið
mun víðtækari með þátttöku
EFTA-landanna. Okkur EFTA-
mönnum fínnst stundum að við
verðum að falla á kné fyrir ykkur
til að fá að taka þátt í innri mark-
aðnum og þróun mála í Evrópu,"
sagði Egeberg.
Fyrir fjórum ámm gerðu banda-
lögin með sér samkomulag um að
tengjast nánar efnahagslega og
bijóta niður ýmsa múra sem hindra
ármagnsflæði milli bandalaganna.
amanlagt fara 44 % heimsverslun-
arinnar nú fram í löndum bandalag-
anna beggja. Tæpur fjórðungur
útflutnings EB fer til EFTA-land-
anna og meira en helmingur út-
flutnings EFTA fer til EB.
Talsmaður EFTA sagiði í gær að
skoðanir væru skiptar innan sam-
takanna um gagnrýni Egebergs og
ýmsir ræðumenn töldu að hann
hefði verið of harðorður.
Fyrir utan aukna samvinnu verða
ýmis önnur mál til umræðu á fund-
inum m. a. alþjóðlegar viðræður um
verslun og tollamál (GATT-viðræð-
ur) í Uruguay og innri markaður
EB, sem koma á til framkvæmda
árið 1992 og á að gera viðskipti
milli einstakra rikja bandalagsins
jafn auðveld og innanlandsvið-
skipti. Einnig verður rætt um niður-
greiðslur, aukin útboð opinberra
framkvæmda og þátttöku EFTA í
sameiginlegum rannsóknum á sviði
vísinda og tækni.
Að sögn talsmanna EB vonar
Willy de Clercq, sem annast sam-
skipti EB við ríki utan bandalags-
ins, að samkomulag náist um að
skipst verði á upplýsingum varðandi
reglugerðir og staðla í tæknilegum
efnum og sömuleiðis verði innflutn-
ingshömlur á iðnvaming afnumdar.