Morgunblaðið - 14.06.1988, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚNÍ 1988
45
Fjárfestíngar í landbúnaðí
eftir Níels Árna Lund
Að undanfömu hefur orðið tals-
verð umræða um offjárfestingar í
ýmsum atvinnugreinum. Til að
gefa nokkra mynd af stöðu þess-
ara mála í landbúnaði er þessi
grein rituð.
í skýrslu fjármálaráðherra til
Alþingis um ríkisQármál 1987
kemur fram að útgjöld ríkissjóðs
til landbúnaðar og niðurgreiðslna
á landbúnaðarvörum hefur frá ár-
inu 1983 lækkað um 1,6—1,7
milljarð króna, á verðlagi 1987.
Arið 1983 voru útgjöld þessi
sem hlutfall af vergri þjóðarfram-
leiðslu um 2,5% en væru á síðasta
ári komin niður í 1,7%. Lækkunin
nemur um 0,8 á þessu árabili.
Þá hafa fjárfestingar í land-
búnaði, fyrir utan fískeldi, dregist
verulega saman frá árinu 1976
sem hlutfall af heildarfjárfestingu
atvinnuveganna.
Á áratugnum 1970—1980 voru
fjárfestingar í landbúnaði nálægt
15% af heildarfjárfestingu at-
vinnuveganna en féllu niður í 10%
og þar undir á þessum áratug. Sé
fískeldi talið með hefur fjárfest-
ingarhlutfallið numið um 13% sl.
ár.
Þijú dæmi
Sé litið til þriggja fjárfestinga-
þátta, þ.e.æs. ræktunar- og girð-
inga, fjósa og fjárhúsa, kemur í
ljós að samdrátturinn er mjög
mikill eða nálægt 70%.
Árin 1975 til 1980 nam fjárfest-
ing til fyrmefndra viðfangsefna
um 1 milljarði króna á ári. Árið
1987 nam íjárfestingin hins vegar
tæplega 300 milljónum króna sem
er aðeins rúmlega fjórðungur þess
sem var á seinni hluta áttunda
áratugarins.
Svo sem sjá má hafa fjárfesting-
ar á þessum sviðum dregist veru-
lega saman. Sé litið til þess sam-
dráttar sem átt hefiir sér stað í
hefðbundnum landbúnaði má með
rökum halda því fram að nauðsyn-
legt hafí verið að draga þar eitt-
hvað úr fjárfestingum, en hins
vegar hlýtur jafnframt að vera
brýnt að þar eigi sér stað eðlileg
endumýjim, hvort heldur það er f
húsakosti eða öðmm framkvæmd-
um. Sé það ekki gert leiðir það til
mjög kostnaðarsamra fram-
kvæmda á stuttum tíma þegar að
því kemur að ekki er lengur hægt
að notast við það sem fýrir er.
Fjárfesting vinnslustöðva
Á línuritinu um vinnslustöðvar
í landbúnaði sést glöggt hvemig
fjárfesting í vinnslustöðvum land-
búnaðarins hefur þróast. Fjárfest-
ing árið 1987 nam tæplega 400
milljónum króna sem er minna en
60% af fjárfestingu ársins á und-
an, en þá nam hún rúmlega 630
milljónum króna.
Skýring þessa er m.a. sá mikli
samdráttur sem orðið hefur í fram-
leiðslu hefðbundinna búvara. Jafn-
hliða honum er mjög brýnt að
huga að endurskipulagningu á
starfsemi mjólkurbúa og slátur-
húsa þannig að þau aðlagi sig
breyttum aðstæðum.
Minni vöruinnf lutningur
til landbúnaðar
Innflutningur fyrir búvöru-
samning var á bilinu 3—3,5% af
heildarinnflutningi en árið 1987
er talið að innflutningur til land-
búnaðar verði aðeins 1,5% af heild-
inni.
Verulega hefur dregið úr notk-
un á innfluttu kjamfóðri og þann-
ig hafa bændur stuðlað að því
markmiði búvömlaganna að nýta
innlend aðföng til framleiðslu bú-
vara og hafa jafnframt dregið úr
notkun aðfanga.
%
100
90 •
80-
70
60-
50-
40 -
30-
20-
10-
Fjárfestingar í landbúnaði
1970 - 1987
sem hlutfall af heildarfjárfestingu
atvinnuveganna á sama tíma
Verömæti reiknaö á verðlagi ársins 1980
( landbúnadurinTj)
HEIMILD:
ÞJÓÐHAGSSTOFNUN
r
UmÝSWGAÞJÓN USTA
LANDBUN A DARINS
1 970 1 972 1 974 1 976 1 978 1 980 1 982 1 984 1 986 1 988
Unru itniflu t.n i liyu'r til l<nullkúii<tð<«r
si.-m hlutrul 1 *»f lici lduruoru i unf 1 n t n i imj i
4 .
4-
3.5-
3-
Z.S-
Z'
1.5*
1-
0.5- •
O
K
\/\

MOTKUM ERLEMDKO AÐFOMGA
HEFUR HIMNKOÐ UERULEGA
A
70 72 74 76 70 OO UZ Ð4 06
ÓR
ÚTGJOLD RÍKISSJÓÐS
TIL LAMDBÚMOÐAR OG MIÐURGREIDSLMrt
SEH HLUTFALL AF UERGRI DJÚÐARFRAHLEIDSLU
ÁRIM 1903 TIL 1907
2.5
HLUT-
FALL
1903 1904 1905 1906 1907
ÁR
FJÁRFESTINGAR í LAMDIUiMAÐ I
ÁRIM 1980-1987
Á UERDLAGI ÁRSINS 1907
HILLJ.
KR.
Þakkir til kórs Flensborgarskóla
Kór Flensborgarskóla á tónleikunum í Víðistaðakirkju. Ljósmynd/Á.st.
eftírÁrna
Gunnlaugsson
Það var ánægjulegt framhaid af
hátíðahöldum í tilefni 80 ára af-
mælis Hafnarfjarðarbæjar, að Kór
Flensborgarskóla skyldi gefa bæj-
arbúum kost á að hlusta á söng kórs-
ins f Víðistaðakirkju á Sjómannadag-
inn.
En það var ekki aðeins, að kórinn
kæmi þar fram undir öruggri og
fijálslegri stjóm Margrétar Pálma-
dóttur, söngkonu, heldur naut hann
einnig stuðnings strengjakvartetts
og orgelleiks Helga Bragasonar. Gaf
það tónleikunum meiri fyllingu og
fegurð. Kórinn og hljóðfæraleikarar
fluttu saman Kyrie, Benedictus og
Agnus Dei úr messu í G-dúr eftir
F. Schubert. Var þeim flutningi og
öðrum lögum komið til skila með
mikilli prýði af þeim ungmennum,
sem þama komu fram.
Stjómandinn söng einsöng með
kómum í laginu Panis Angelicus eft-
ir C. Frank við mikinn fögnuð áheyr-
enda. Aðrir einsöngvarar vom Helga
Loftsdóttir, Jóhanna Rúnarsdóttir,
Þóra Einarsdóttir, Aðalsteinn Ein-
arsson og Loftur Erlingsson, öll með
góðar raddir, sem beitt var af
smekkvísi. Þá lék einn kórfélaga,
Rúnar Óskarsson á klarinett við und-
irleik Guðrúnar Guðmundsdóttur,
píanókennara og tókst samleikur
þeirra með ágætum.
Lagaval kórsins var smekklegt.
M.a. söng kórinn ítölsk lög, sem æfð
hafa verið fyrir Ítalíuferðina. Að lok-
um flutti kórinn þrjú af lögum Frið-
riks Bjamasonar. í síðasta laginu
„Þú hýri Hafnarfjörður" tóku við-
staddir undir að ósk stjórnandans.
Til stóð að Kári K. Þormar, hinn
efnilegi pfanóleikari og kórfélagi léki
á píanó verk eftir Rachmaninoff. Af
því gat ekki orðið, þar sem ekki tókst
að fá að láni nægilega gott hljóð-
færi. Vonandi eignast Víðistaða-
kirkja sem fyrst vandað pfanó og að
sjálfsögðu þyrftu fleiri staðir í Hafn-
arflrði, sem bjóða upp á tónlistar-
flutning, að eignast góð hljóðfæri.
Ljóst er, að Margrét Pálmadóttir,
sem stofnaði Kór Flensborgarskóla
1981, hefur þegar náð góðum tökum
á kómum og athyglisverðum árangri
eftir að hún tók aftur við stjórn hans
fyrir einu ári. En vafalaust hefur
ágætt starf fyrri stjómanda, Hrafn-
hildar Blomsterberg, komið þar að
góðum notum.
Tónleikamir voru nokkuð vel sótt-
ir. En vissulega hefðu fleiri Hafnfírð-
ingar átt að sækja þessa ágætu og
hugljúfu tónleika. Við Hafnfirðingar
getum verið stoltir af því unga fólki
í bænum okkar, sem gleður sjálft sig
og aðra með glæstum árangri í því
göfgandi tómstundastarfi, sem iðkun
söngs og hljóðfæraleiks er. Þetta
starf ber að styðja af alefli.
37 félagar em nú í Kór Flens-
borgarskóla og af þeim fara 31 f
söngferðalag til ítalfu í sumar. Um
leið og hér em fluttar bestu þakkir
fyrir eftirminnilega tónleika, er
Flensborgarskóla óskað til hamingju
með góðan kór.
Höfundur er hæstaréttaHögmaður.
Níels Arni Lund
Á þessu er ljóst að landbúnaður-
inn á engan þátt í sívaxandi við-
skiptahalla, sem reynt er nú að
stemma stigu fyrir. Þar verða aðr-
ir að axla ábyrgð.
Höfundur er starfsmaður land-
búnaðarráðuneytisins.
ERT
þú að
BYGGJA
SUMAR-
BÚSTAÐ?
í eldhúsinn-
réttinguna og
skápana.
starfsgreinum!