Morgunblaðið - 06.08.1988, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 1988
3
Verðfall
á gúrkum
VERÐFALL varð á gúrkum á
uppboðsmarkaði Sölufélags garð-
yrkjumanna í þessari viku vegna
mikils framboðs og sl. firnmtudag
fór meðalverðið niður i 76,43
krónur á kíló.
„Lágmarksverð á gúrkum var 115
krónur í margar vikur en fór niður
í 75 krónur í þessari viku,“ sagði
Kristján Benediktsson markaðsstjóri
Sölufélagsins í samtali við Morgun-
blaðið í gær. „Þetta aukna framboð
á gúrkum stafar af því að margir
skipta um plöntur á npðju sumri og
seinni uppskeran er í hámarki núna.
Framboðið minnkar þó trúlega í
seinni hluta næstu viku vegna dimm-
viðris að undanfömu," sagði Kristj-
án.
Kaup á framleiðnirétti;
15% meira
VIÐLEITNI stjórnvalda til að
hafa hemil á kindakjötsfram-
leiðslu í landinu hefur meðal ann-
ars farið fram með þvi að Fram-
leiðnisjóður landbúnaðarins hef-
ur keypt eða leigt rétt bænda til
framleiðslu. Stjórnvöld ætla að
ná fram breytingu á búháttum
með kaupum eða leigu á fram-
leiðnirétti og eru kaupin hluti af
svonefndum búvörusamningi. Að
sögn Bjama Guðmundssonar að-
stoðarmanns landbúnaðarráð-
herra hefur Framleiðnisjóður
komið á þeirri reglu að borga 15%
hærra verð fyrir kaup á rétti sem
tengist á einhvern hátt landvernd
og landbótum, það er að segja að
bændur, sem búa á jörðum sem
stafar hætta af gróðureyðingu,
fá 15% hærra verð fyrir sinn rétt.
Þetta fer fram með þeim hætti
að viðkomandi bóndi fær annaðhvort
endanlega greiðslu fyrir sinn rétt eða
greidda leigu í ákveðinn áraíjölda.
Að sögn Bjarna Guðmundssonar er
markmiðið með þessu að spara út-
flutningsbætur en jafnframt að um-
buna þeim bónda sem þannig lætur
rétt sinn af hendi. Framleiðnisjóður
hefur fengið Landgræðslu ríkisins
til að meta hvaða jarðir falla undir
þennan flokk og miðar sjóðurinn til-
boð sín við tillögur hennar.
Snemma beygist krókurinn
Morgunblaðið/Kristinn Benediktsson
Grindavik.
„Ég er ekkert sjóveik,“ sagði Brynja Hrönn, 11 ára Akureyrar-
mær, um borð i frystitogaranum Akureyrinni EA 10 fyrr í vik-
unni. Brynja er dóttir skipstjórans Þorsteins Vilhelmssonar og er
í sinni annarri sjóferð. Hún fær að hjálpa til við að merkja umbúð-
ir utan um frysta fiskinn auk þess. sem hún fylgist með í brúnni
hjá pabba sínum ásamt bangsanum Gengis. Hjálminn verður hún
að setja upp ef hún fær að fara niður á dekkið með körlunum
þegar trollið er híft.
Skrifað undir samkomulag um sölu ríkisskuldabréfa:
Merk tímamót í þróun ís-
lensks peningamarkaðar
- segja samningsaðilar
SAMKOMULAG fjármálaráð-
herra við banka, sparisjóði og
verðbréfafyrirtæki úm sölu á
spariskírteinum ríkissjóðs var
undirritað í gær. Peningastofn-
ununum er ætlað að ábyrgjast
sölu á spariskírteinum fyrir 2,97
milljarða króna, sem standa eiga
undir mestallri innlendri láns-
fjárþörf ríkissjóðs. Samkomulag-
ið gildir til áramóta, en þá verð-
ur það endurskoðað í ljósi feng-
innar reynslu. Fjármálaráðherra
og fulltrúum peningastofnan-
Skuldabréfakaup lífeyrissjóðanna af Byggingarsjóði:
Eðlilegt að krefj-
ast hækkunar vaxta
- segir Pétur Blöndal formaður Landssambands lífeyrissjóða
PÉTUR Blöndal, formaður
Landssambands lífeyrissjóða,
segir að það sé fyrsta skylda
lífeyrissjóðanna að ávaxta fé sitt
eins og markaðurinn býður best
á hveijum tíma, því þannig sé
hagur lífeyrisþega best tryggð-
ur. Háir vextir geri það að verk-
um að skerða þurfi lífeyri minna
en annars. Ekki sé skynsamlegt
að lækka vexti af lífeyrissjóðs-
lánum nema í takt við breytingu
á markaðsaðstæðum, annað muni
leiða til aukinnar eftirspurnar
eftir lánum og til skömmtunar-
kerfis eða langra biðraða eftir
þeim. Húsnæðiskerfið sé gott
dæmi um þetta, þar sem hús-
næðislán beri umtalsvert lægri
vexti en gildi almennt.
Samkvæmt iögum á viðræðum
um kaup lífeyrissjóðanna á skulda-
bréfum Byggingarsjóðs ríkisins fyr-
ir árin 1989 og 1990 að vera lokið
fyrir 1. október og gert er ráð fyr-
ir að þessar viðræður hefjist í byij-
un næsta mánaðar. Pétur sagði
erfítt um það að segja hvaða ávöxt-
un lífeyrissjóðimir færu fram á.
Skuldabréfín bera 7% vexti á þessu
ári, en til sjóðfélaga í flestum sjóð-
anna 9,5%. Miðað við núverandi
aðstæður sé eðlilegt að lífeyrissjóð-
imir geri kröfu um hærri ávöxtun.
Hann sagði að forsenda þess að
vextir lækkuðu væri að það tækist
að stórauka peningalegan spamað.
Eftirspum eftir lánsfé væri alltof
mikil og vextir þess vegna orðnir
afar háir. Meginskýringin virtist
vera sú að að verðskyn Islendinga
væri mjög brenglað. Þeir héldu
áfram að fjárfesta þrátt fyrir þessa
háu vexti og mjög góða ávöxtun
spamaðar.
Pétur sagði að til þess að breyta
þessu ástandi þyrfti að koma til
stóraukið upplýsingastreymi. Það
væri ekki síður vænleg leið til þess
að auka spamað en hækka vextina.
Það hlyti að skorta mikið á að upp-
lýsingar um kosti spamaðar hefðu
komjst til skila, þar sem fólk brygð-
ist alls ekki við eins og vænta
mætti. Raunar hefði hann oft tekið
dæmi af þvi þegar breytt var úr
vinstri umferð yfír í hægri á fs-
landi. Þá hefði miklu fé verið varið
til upplýsingaherferðar, en engu
þegar raunvextir hættu að vera
neikvæðir og urðu jákvæðir. Við
væmm að súpa seyðið af því núna,
enda væru slysin í sambandi við
fjárfestingar að gerast á hveijum
degi.
anna kom saman um það, að
undirritun samkomulagsins væri
merk tímamót í þróun íslensks
fjármagnsmarkaðar og að þetta
fyrirkomulag væri það sem koma
skyldi.
Samskonar spariskírteini verða
til sölu og verið hefur. Til þriggja
ára með 8% vöxtum verða spariskír-
teini fyrir 900 milljónir til sölu, til
fímm ára með 7,5% vöxtum fyrir
1.400 milljónir og til átta ára með
7% vöxtum fyrir 670 milljónir
króna.
Raunvextir af spariskírteinunum
munu lækka um hálfan af hundr-
aði. Gerðar verða ráðstafanir til
þess að vextir lækki til samræmis
á bankabréfum og öðrum „traustum
pappírum" eins og Tryggvi Pálsson,
bankastjóri Verzlunarbankans, orð-
aði það í samtali við Morgunblaðið.
„Ávöxtun á slíkum bréfum hefur
verið mjög há, og lækkunin gæti
valdið því að eitthvað slakni á þeirri
spennu, sem ríkt hefur í vaxtamál-
unum,“ sagði Tryggvi. „Bilið milli
þessara bréfa og annarra áhættu-
samari pappíra mun breikka en ég
tel það ekki óeðlilegt, þar sem bilið
var orðið einum of lítið. Þetta sam-
komulag getur dregið vexti á mark-
aðnum niður og ég sé að minnsta
kosti ekki fram á vaxtahækkun."
Tryggvi sagðist líta á þetta fyrir-
komulag á sölu skuldabréfa sem
framtíðarskipan. „Seðlabankinn
hefur einn séð um þessa sölu, en
það fyrirkomulag hefur nú runnið
sitt skeið," sagði Tryggvi. „Verð-
bréfamarkaðurinn hefur eflst hér á
landi og bankar og sparisjóðir tekið
virkan þátt í honum. Það er ekki
óeðlilegt að þessir aðilar taki söluna
að sér fyrir ríkissjóð. Fram að þessu
hafa menn litið á spariskírteinin
sem samkeppni um sparifé og lítt
haldið þeim fram í tilboðum til við-
skiptamanna en nú verða þau til
sölu eins og önnur bréf. Þetta fyrir-
komulag kemur báðum aðilum til
góða."
„Þetta eru merk tímamót. Við
höfum náð samningum við alla
helstu aðila á fjármagnsmarkaði um
að leysa innlenda lánsfjárþörf ríkis-
sjóðs í stað Seðlabanka. Þetta er
mikilvægt skref í átt til þess að
þróa peningamarkaðinn frekar í átt
til þess sem gerist með öðrum þjóð-
um,“ sagði Jón Baldvin Hannibals-
son fjármálaráðherra. „Þar með
erum við meðal annars að búa okk-
ur til ný hagstjómartæki, sem munu
gera ríkisvaldinu kleift í framtíðinni
að hafa aukin áhrif á raunvexti og
vaxtastefnu."
Jón Baldvin sagði að með þessu
samkomulagi væri stefnt að lækkun
vaxta. „Það mun hafa mikil áhrif
á þróun annarra vaxta og er tilraun
til að stýra markaðnum í átt til
vaxtalækkunar. Þetta dugar ekki
eitt og sér til þess að lækka raun-
vexti, en er eitt skref í undirbún-
ingi viðamikilla efnahagsráðstaf-
ana,“ sagði Jón Baldvin.
Ekki kæra
Þorvarður Júlíusson bóndi á
Söndum í Miðfirði segist ekki
hafa kært Landhelgisgæsluna
fyrir skemmdir á æðarvarpi
vegna lágflugs þyrlu gæslunnar,
eins og fram kom í frétt blaðsins
í gær, heldur hafi hann skrifað
sýslumanni og beðið um rann-
sókn á því hver staðið hefði fyr-
ir fluginu.
Eins og fram hefur komið hef-
ur sýslumaður Húnvetninga fyr-
irskipað lögreglurannsókn vegna
þessa atburðar.
Bændur á
viðkvæmum
svæðum fá