Morgunblaðið - 16.08.1988, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. ÁGÚST 1988
Vegna breytinga á leikn-
um hefur sala á margra
vikna Lottómiðum verið
felld niður um sinn. Sala
þeirra hefst á nýjan leik
5. september n.k.
Milljónir á hverjum laugardegi! Upplýsingasími: 685111
Ekki verður lengur unað
við óbreytt aðstöðugjald
Sveitarfélögin fái hlutdeild í tekjuskatti félaga
eftír Halldór Blöndal
Skipuð hefur verið nefnd til þess
að endurskoða tekjuöflunarkerfí
sveitarfélaga. Það er nauðsynlegur
liður í þeirri umbyltingu skattkerfis-
ins sem nú stendur yfir. Á miklu
veltur, að þessi endurskoðun verði
á helstu annmörkum tekjuöflunar-
kerfísins um leið og sjálfræði sveit-
arfélaganna er styrkt.
Við umsköpun skattkerfisins hef-
ur verið lögð áhersla á að gera
hvort tveggja í senn að styrkja
stöðu íslenskra fyrirtækja í sam-
keppninni við erlend og eyða upp-
söfnunaráhrifum í skattkerfínu.
Mikilsvert skref í þá veru er lögfest-
ing virðisaukaskatts í stað sölu-
skatts. En hitt situr eftir að gera
samsvarandi breytingar á álagn-
ingu aðstöðugjaldsins.
Aðstöðugjaldið er í eðli sínu hæp-
in skattlagning eins og aðrir veltu-
skattar þar sem það leggst á út-
gjöld fyrirtækis án tillits til afkomu
þess. I mörgum tilvikum myndar
sama varan nýjan aðstöðugjalds-
stofn margsinnis. Ég tek dæmi sem
er tilbúið en gæti verið satt:
Súkkulaðiverksmiðjan Linda sel-
ur Hagkaupum súkkulaði og greiðir
1% aðstöðugjald af framleiðslu-
kostnaðinum. Siðan greiðir Hag-
kaup 1,3% aðstöðugjald af sama
stofni að viðbættum verslunar-
kostnaði. Heildarálagning aðstöðu-
gjaldsins yrði þá eitthvað yfír 2%.
Ef Hagkaup flytti á hinn bóginn
súkkulaðið inn og seldi í verslunum
sínum myndaði það einungis að-
stöðugjaldstofn í eitt skipti. Inn-
lendi framleiðandinn verður m.ö.o.
að bera mismuninn eða um 1% af
Halldór Blöndal
framleiðslukostnaði að viðbættum
söluskatti. Aðstöðugjaldið myndar
þannig skattmúr til hagsbóta fyrir
erlenda framleiðendur en tjóns fyrir
innlenda, sem safnast saman þegar
til lengdar lætur.
Með þessum hætti sáfnast að-
stöðugjaldið upp í vöruverði og
dregur sig saman, ekki síst í dreif-
býlisversluninni, eftir að varan hef-
ur farið í gegnum margar hendur.
Ég hygg að ekki sé óalgengt að
þessi uppsöfnunaráhrif geti orðið
um 3% af útsöluverði vörunnar sem
með öðru skýrir verðmuninn á mis-
munandi stöðum á landinu.
í lögum um aðstöðugjald er kveð-
ið á um, að það megi ekki vera
hærra en 0,33% af rekstri fískiskipa
og flugvéla, 0,65% af rekstri versl-
unarskipa og af fiskiðnaði. 1% af
hvers konar iðnrekstri öðrum en
1,3% af öðrum atvinnurekstri. Eng-
in rök eru fyrir þessari mismunandi
álagningu, þar sem ekki er tekið
tillit til uppsöfnunaráhrifanna.
Ég álít nauðsynlegt að taka
álagningu aðstöðugjaldsins til
gagngerrar endurskoðunar, ef á
annað borð verður talið óhjákvæmi-
legt að viðhalda þeim tekjustofni.
Til greina getur komið að nota sama
gjaldstofn og við álagningu virðis-
aukaskatts. Verulegar tekjur
myndu þá falla til við tollafgreiðslu
vörunnar, sem yrði sérstakt ákvörð-
unaratriði hvemig með yrði farið,
þannig að jafnvægi héldist milli
sveitarfélaga með breyttri skatt-
heimtu.
í annan stað tel ég brýnt, að lög-
um um tekjuskatt verði breytt á
þann veg, að sveitarfélögin fái hlut-
deild í tekjuskatti af félögum gagn-
stætt því sem nú er. Ég hef borið
þetta undir sveitarstjómarmenn og
er því ekki að leyna, að skoðanir
þeirra em skiptar. Sumir benda á,
að þessi tekjustofn sé óviss, þar sem
burðarfyrirtækin á ýmsum stöðum
hafí búið við langvarandi halla-
rekstur og greiði því ekki tekju-
skatt. Égtel á hinn bóginn, að sveit-
arfélögin eigi að njóta þess, ef fyrir-
tækin eru vel rekin. Það yrði heima-
mönnum hvatning til að treysta eig-
infjár- og rekstrarfjárstöðuna, ef
þeir vissu að sem mest af afrakstr-
inum yrði eftir í heimabyggð en
rynni ekki í ríkishítina.
Ég hef lengi verið þeirrar skoð-
Verslun Heimilistækja í Kringlunni
hefur þjónað viðskiptavinum frá því 13. ágúst 1987
með góðum árangri.
Við horfum sprækir til viðskiptanna
á öðru ári okkar í Kringlunni.
Heimilistækí hf
• Kringlynni •
SlMI: 69 15 20
.