Morgunblaðið - 16.08.1988, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. ÁGÚST 1988
35
Skoðanakannanir o.fl.
eftir Guðmund
Jóhannsson
„Það hefur stundum heyrst hjá
ráðherrum að menn verði að vera
ábyrgir gjörða sinna í fjármálum
og undir það skal tekið. En því
miður hafa bæði ráðherrar og önn-
ur lægra sett stjórnvöld litla ráð-
deild sýnt oft og iðulega."
Skoðanakannanir á vinsældum
og fylgi stjórnmálaflokka og ein-
stakra manna er seinnitíma fyrir- .
bæri fjölmiðla, þetta er sjálfsagt
kitlandi tómstundagaman, en til-
gangurinn er nokkuð torráðinn
nema ef vera kynni að ávöxtur
könnunarinnar væri sæmileg sölu-
vara og til þess eru sennilega refim-
ir skornir. í nýafstaðinni slíkri
könnun höfðu Sjálfstæðisflokkur og
Framsóknarflokkur bætt við sig
fylgi frá því í apríl í vor, þrátt fyr-
ir að í sömu könnun kemur fram
að traust á ríkisstjóminni hefur
stórlega dalað, eða nær 70% þátt-
takenda báru ekki traust til henn-
ar, þriðji stjómarflokkurinn, Al-
þýðuflokkur, stendur sVo til í stað
samkvæmt skoðanakönnunum í
apríl. Því mætti spyija, hvað hafa
hinir tveir fyrmefndu flokkar unnið
sér til ágætis umfram Alþýðuflokk-
inn? Einnig er það spuming hvað
Kvennalistinn hefur unnið sér til
óheilla á þessum sama tíma, sem
orsakar þeirra fylgistap? En það
kúnstugasta af öllu kúnstugu er svo
það að þeir hinir sömu menn, sem
eru í forustu stjómarflokkanna,
(stjórn sem öllu trausti er rúin) eru
vinsælustu stjómmálamennimir.
Eru til meiri öfugmæli og rökleysa
en speglast í þessum niðurstöðum?
Á framkvæmdin sjálf sem slík sinn
þátt í þessu rugli. í raun er ekki
hægt annað en líta svo á að svar-
endur í skoðanakönnuninni séu
svona miklir háðfuglar, þó blessaðir
stjómmálamennimir taki þetta sem
hól og gangi um með sigurbros á
vör. Eg held að full þörf sé á því
að þeir sem fyrir þessum skoðana-
könnunum standa vandi vinnubrögð
sín betur en hér virðist hafa orðið,
svo hægt sé að taka hana sem
vísbendingu um raunveruleikann,
annars er hún skemmdarverk sem
á ekki réct á sér.
Ráðherrar í sandkassaleik
Um leið og það er broslegt þá
er það íhugunar- og alvöruefni, að
hegðun ráðherra minnir meir á
götustráka í sandkassaleik en
ábyrga landsfeður. Það hefur löng-
um verið talið að menn uppskæru
eftir því hvemig og hveiju þeir sáðu
og þetta á að sjálfsögðu við bæði
í eiginlegri og óeiginlegri merkingu.
Sáðvörur ráðherranna eru skemmd-
ar enda uppskeran illgresi. Ýmsar
plágur ganga yfir þjóðir af náttúr-
unnar völdum, sem enginn getur
ráðið neitt við. Hitt er verra þegar
plágur af mannavöldum tröllríða
þjóðfélögum eins og nú gerist hjá
íslensku þjóðinni, þar sem verð-
bólgan æðir áfram og er hún sann-
kallað illgresi í garð þjóðarinnar.
Engu er líkara en ráðherramir hafi
verið í kosningaham allt síðastliðið
DRATTARVELAR
Mest seldar
íV-Evrópu
Globusi
V LÁGMÚLA 6. S. 681665.
ár, eða frá því að þeir mynduðu
þessa svokölluðu ríkisstjóm. Þeir
bera brigsl hver á annan og kenna
hver öðram allar ófarir en hvítþvo
sjálfa sig af öllum ósóma. Fyrir
nýafstaðið forsetakjör sagði forseti
vor að hún þyrfti ekki að heyja
kosningabaráttu fyrir sínu framboði
þar sem þjóðin þekkti sig. Ráð-
herramir geta víst sagt svipað hvað
það snertir að þjóðin þekkir þá, en
með öfugum formerkjum við forset-
ann.
Að löðrunga sjálfan sig
Það er fróðlegt að lesa yfirlýsing-
ar forsætisráðherra í blaðinu Vog-
ar, blaði þeirra Sjálfstæðismanna í
Kópavogi, þar sem hann segir:
„Ríkisstjómin tók við þensluvanda
í þjóðarbúskapnum." Hver skildi við
þennan þensluvanda í lok síðasta
kjörtímabils? Var það ekki hann
sjálfur og hans fylgismenn, sem
samþykktu og gáfu út þennan
þensluvandavíxil fyrir síðustu kosn-
ingar, þó ekki væri látið uppi í kosn-
ingaslagnum annað en allt væri í
besta lagi og á réttri leið í hjöðnun
verðbólgunnar. Þá var háttvirtum
kjósendum sagt það að verðbólgan
væri 13—14% og yrði komin niður
fyrir 10% fyrir árslok. Hver er svo
staðreyndin í þessum efnum? Hún
er kunnari en frá þurfi að segja eða
með öðram orðum ein hörmung.
Svona málflutningur heitir að löðr-
unga sjálfan sig og tala eitt en
framkvæma annað.
Þriggja flokka stjórn
Þá segir forsætisráðherrann í
sama blaði Voga: „Það er ekki nýtt
af nálinni að sundurlyndi hafi ein-
kennt þriggja flokka stjómir. í raun
og vera hefur það verið megin-
einkenni á öllum þriggja flokka
stjómum sem hér hafa setið. Og
reyndar var það svo í þeirri tveggja
flokka stjórn sem sat á undan þess-
ari að átök milli einstakra ráðherra
vora næsta daglegt brauð.“ Já, svo
mörg vora þau orð, en lítum á þetta
svolítið nánar. Það hefur verið haft
sem afsökun hjá slæmum ríkis-
stjómum, að erfitt sé að stjóma í
þriggja flokka stjómum og þetta
má rétt vera þegar þjóðarhagur er
látinn víkja fýrir flokks- og valda-
sjónarmiðum. Eina skýringin sem
hægt er að gefa á þessu er sú að
þeir sem til forastunnar hafa valist
era félagslega vanþroska, en með
doktorsgráðu í flokkssjónarmiðum.
Eg sé engin skynsamleg rök fyrir
því að allt þurfí úr böndum að fara
í efnahagsmálum þjóðarinnar þó í
stjóm sitji menn úr þremur flokk-
um. Það hefur oft verið sagt að
allt sem þurfi sé viljinn, en það fer
ekki milli mála að hann vantar hjá
ríkisstjórninni. Guð láti gott á vita
að forsætisráðherrann hefur nú
nýlega skipað ráðgefandi nefnd fyr-
ir ríkisstjómina í efnahagsmálum
þjóðarinnar, og er það vísir þess
að ríkisstjómin telur sig vanmátt-
uga til að leysa þann vanda sem
hún hefur komið þjóðinni í ýmist
með aðgerðarleysi eða röngum að-
gerðum.
Þjóðhagsstof nun
Innan „kerfisins" er apparat sem
nefnist Þjóðhagsstofnun, sem á
sínum tíma var sett á stofn sem
nokkurskonar leiðarstjarna og átta-
viti fyrir ríkisstjómir til að hafa á
hendi fræðilega útreikninga um
gang þjóðarbúsins hveiju sinni. En
því miður er ekki hægt að merkja
að þessi stofnun sé sú kjölfesta í
ráðgjöf sem til var ætlast er hún
var sett á stofn. Öllu líkara er að
hún sé afgreiðslustofnun fyrir ríkis-
stjómir, þar sem horfur á þjóðarbú-
inu era afgreiddar eftir pöntun og
þá að sjálfsögðu með þær niðurstöð-
ur eins og ráðherram finnst hentug-
ast hveiju sinni. í raun er svona
stofnun þörf svo fremi að hún sé
starfi sínu vaxin, þ.e. sjálfstæð í
störfum og trúverðug og að stjórn-
málamenn og aðrir áhrifavaldar í
þjóðfélaginu taki tillit til upplýsinga
frá stofnuninni.
Erfiðleikar
Það ber að játa að nú upp á
síðkastið hefur þyngst undir fæti
varðandi verðlag á fiskafurðum
okkar á Bandaríkjamarkaði, en
hækkun á gengi dollarans hefur
mildað það bakslag lítillega. En er
hér um nokkuð annað og meira
fyrirbæri að ræða en búast má við
að geti gerst, því ýmislegt spilar
þar inní. Ásamt fleira þá eigum við
í harðri samkeppni og við lifum
ekki lengur á þeim frægðarljóma
að okkar vörar séu öðram betri að
gæðum og hafi einhver séreinkenni
sem sóst sé sérstaklega eftir. Manni
verður á að ætla að ráðamenn okk-
ar skorti eitt alveg sérstaklega, sem
kallað er fyrirhyggja. Þess verður
hvergi vart að neitt sé eftir frá feitu
áranum til að mæta þeim mögra,
heldur er bikarinn tæmdur í botn
og vel það þegar vel gengur. Hér
áður fyrr hefðu svona óráðsíur ver-
ið kallaðir búskussar. Það má hins-
vegar ljóst vera að það er engin ein
orsök fyrir því að hallað hefur und-
an fæti nú um alllangt skeið. Þau
era mörg æfintýrin sem blása þarf
að Verð til taka el tir:
Bússur frá kr. 1.790,- I
Vöðlur frá kr. 3.590,-
Maðkakassar kr. 2.250,- |
0PII B LAUGARDAGA FRÁ KL. i SPORTI 10-14 JRINN VII 31290 inabíói)
MARKAÐI SKIPHOLTI 50C, Sfl (Nýja húsið gegnt Tc
í glæður. Þar má til nefna það nýj-
asta svo og mörg önnur s.s. Landa-
kotsæfintýrið, Leifsstöðvaræfintýr-
ið, Listasafn Islands og fleiri og
fleiri fyrir svo utan öll samvinnufé-
lögin, hlutafélögin og einkaaðilana
sem ýmist era komnir á hausinn
eða gjaldþrotið blasir við. Öll þessi
óráðsía fer út í þjóðarlíkamann og
grefur þar um sig. Undanfari þess-
ara döpra örlaga hinna ýmsu aðila
er óeðlileg fjárfesting án eigin fjár-
magns en yfirkeyrðir af skuldum.
Það hefur stundum heyrst hjá
ráðherram að menn verði að vera
ábyrgir gjörða sinna í fjármálum
og undir það skal tekið. En því
miður hafa bæði ráðherrar og önn-
ur lægra sett stjórnvöld litla ráð-
deild sýnt oft og iðulega.
Fróðlegt verður að fylgjast með
framvindu mála, hvort ráðherrar
standa undir nafni og láti hina
óprúttnu vera ábyrga gjörða sinna,
þannig að þeir sleppi ekki aðeins
með skrekkinn, já, og kannski ridd-
Guðmundur Jóhannsson
arakross, að öðram kosti verður lit-
ið á þá af öðram sem gætnari era
sem fyrirmynd um það hvemig
komast eigi yfir fjármagn.
Höfundur er framkvæmdastjóri.
HRAÐLESTRARNÁMSKEIÐ
Fyrsta hraðlestramámskeið vetrarins hefst 30. ágúst nk.
Námskeiðið hentar öllum sem vilja auka lestrarhraða sinn, hvort
heldur er við lestur fagurbókmennta eða námsbóka.
Nemendur HRAÐLESTRARSKÓLANS þrefalda að meðaltali
lestrarhraða sinn í öllu lesefni.
Skráning 511 kvöld kl. 20.00-22.00 í síma 641091.
HRA ÐLESTRA RSKÓLINN
DAGVIST BARIVA
FORSTOÐUMENN
Stöður forstöðumanna við eftirtalin
heimili eru laus til umsóknar.
Leikskólinn
Árborg — Hlaðbæ 17
Skóladagheimilið
Völvukot — Völvufelli 7
Skóladagheimilið
Langholt — Dyngjuveg 18
Fóstrumenntun áskiiin!
Upplýsingar veita umsjónarfóstrur og fram-
kvœmdastjóri á skrifstofu Dagvistar barna,
Hafiiarhúsinu við Tryggvagötu eða í síma
2 72 77.