Morgunblaðið - 16.02.1989, Blaðsíða 47

Morgunblaðið - 16.02.1989, Blaðsíða 47
VELVAKANDI SVARAR í SÍMA 691282 KL. 10-12 FRÁ MÁNUDEGI TIL FÖSTUDAGS Veldu HITACHI og þú hefur tæknina í hendi þér raeeíMHi] Nú bjóðast þér 0HITACHI tækin á sérstöku kynningarverði /Ö/*RONNING •//f// heimilistæki KRINGLUNNI OG NJÁLSGÖTU 49 SÍMI 685868/10259 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. FEBRÚAR 1989 KJMðtel 68 5168. HÁIR VEXTIR OG OKUR AFSLATTUR Til Velvakanda. Allmiklar umræður hafa verið að undanfömu um peningamál, vexti og okur. Þannig hefur það sennilega verið um aldir og árþúsundir. A fyrrihluta þessarar aldar var það talið okur á íslandi ef vextir voru hærri en 4 %. í eftirfarandi grein er bent á nokkra staði í Biblíunni þar sem fjallað er um þessi mál. Allar skammstafanir eru tilvitnanir í Biblíuna. Lán Menn fengu lánaða peninga 2. M 22:25; Neh 5:4, verkfæri 2. Kon 6:5; brauð LK 11:5. Eingöngu fá- tækt fólk tók lán og af því mátti ekki taka vexti 2. M 22:25. Frá Babýlóníu þekkja menn aftur á móti dæmi um allt að 40 % vexti. ísrael var fyrir herleiðinguna í Babel alls engin verslunarþjóð. Þess vegna höfðu þeir ekkert lánakerfi til þess að reka verslunarhreyfingu. Sjöunda hvert ár skyldi fella niður allar skuldir 5. M 15:1. Ef menn tóku veð fyrir láni urðu þeir að sýna lántakandanum tilhlýðilega nærgætni sbr. 5: M 24:17. Jesús kennir lærisveinum sínum að hjálpa náunganum þegar hann þarfnast þess, Mt 5:42, jafnvel þó að menn gætu átt von á því að fá ekkert aftur, Lk 6:34. Þessi orð þýða auðvitað ekki að kristinn mað- ur eigi án undantekningar að lána sérhverjum þeim sem vill fá lán hjá honum. Hann á að veita lán þegar kærleikur Krists krefst þess sbr. Mt 7:12. Bann Gamla testamentisins við vöxtum er tengt því að á þessum tíma var ísrael alls engin verslunar- þjóð. Ranglega hefur því stundum verið haldið fram, að þessi fyrir- mæli eigi að vera bindandi fyrir þá, sem kristnir eru. „Að vilja yfírleitt ekki taka vexti jafngildir því að taka engin laun fyrir vinnu sína því peningamir samsvara vinnuafli sem ég fel öðrum að ráða yfír.“ (Frank). í Lk. 19:23 er gert ráð fyrir því sem sjálfsögðu að menn leggi peninga í banka og fái vexti. En jafn ljóst er að kristnir menn mega ekki gera sig seka um okur. „Okrarinn er morðingi. Sá sem stelur daglegu brauði frá einhveijum öðrum hann fremur morð á sama hátt og sá sem lætur einhvem deyja úr hungri og farast. Einmitt þannig ber okrarinn sig að og samt situr hann ömggur og fastur á sínum stól þó að hann ætti réttilega að hanga í gálganum og verða uppétinn af hröfnum jafn- mörgum og þeim sem hann hefur rænt gullinu." (Luther). Okrarinn notfærir sér nefnilega neyð annarra, léttúð eða fákunnáttu til að draga sér ósanngjaman hagn- áð með því að þvinga þá til að borga hærri vexti en þá sem aðrir þyrftu að borga við eðlilegar aðstæður. Úlfljótur G. Jónsson þýddi lauslega úr „Biblisk uppslagsbok. Handbok för bibellásare". ÚlQjótur G. Jónsson DULRÆN FYRIRBÆRI Til Velvakanda. Nokkum veginn má trúa dulræn- um fyrirbæmm séu þau áþekk meðal ólíkra þjóða um alla veröld- ina. Nútíma menntunarfólk verður lítt vart fyrirbæra þessara, enda oftast í ys, streitu og hávaða, með hugann fullan, í algem tímahraki, enda veitist ofur veniulegu fólki í holdlíkama erfítt að ná til þess, hvað þá öðmm vemm minna áber- andi. Oft hafa dulræn fyrirbæri á sér þjóðlegan blæ eins og huldufólkið í klettum Kópavogs, eða þegar gyðj- an Tonantzjin (mamma litla) birtist eimana ungum sveini í nánd við eyddan helgistað 1531. í flestum trúarbrögðum er gert ráð fyrir einhvers konar sælustað eftir líkamsdauðann, enda „f húsi Föðurins margar vistarvemr". Að vísu em margir sælustaðir ekki allt- af geðþekkir þeim er aðhyllast önn- ur trúarbrögð eða félagslegt um- hverfí. Til dæmis hafa ekki allir áhuga á að berjast daglangt ár og síð og ganga ósárir að kveldi í Valhöllu, jafnt fallnir sem sigurveg- arar. Sum jarðnesk fyrirbæri hafa verið talin af himneskum uppmna t.d. Chopin-ballada eða verk fímmta guðspjallamannsins Jóhannesar Sebastians Bach. Ekki er sama í hvaða landi óvita bam tekur að ræða um fortilvem. Indland eða Nepal em slíkum krúttum einna hagstæðust. Helst em það fátæk böm í tilfinningakreppu sem sjá og heyra Maríu Guðsmóður og þarf enginn að vera hlessa á því. Stundum verður grandalausu fólki mjög bilt við er það sér óvænt svip einhvers er dáið hefur snöggum slysadauða. Heimskulegt og hjarta- laust er að yfirheyra slíkt fólk með aulaspumingum sem koma málinu ekkert við, hafí því orðið það á að trúa einhveijum fyrir reynslu sinni. Þeim sem haldnir em gimd, und- irferli, græðgi, lygum og griðrofum er ekki sælustaður ætlaður í neinum trúarbrögðum. Þeir sem em í ofur- valdi vímuefna fá það hlutskipti að eigra illa haldnir innan um sína líka. Reyndar getur hver maður athugað mismuninn á því að eiga kyrrláta stund í kirkju sem stendur opin, eða dvelja í dagrökkri mannlausra áfengisneyslustaða á meðan starf- semi liggur niðri. Algengt er á íslandi að menn skynji Jesú Krist, þó tíðarandi vami flestum að segja frá. Margir sem sleppa naumlega úr sjávarháska hafa frá sælustað að segja. Stúlku- bam eitt sem hætt var komið af hitasótt sagðist hafa borist í átt til blárrar stjömu á bylgjum ljóss og iita, enda tæpast nokkuð fegurra en regnbogalitimir og ekki er það verra ef fjórar slitróttar tónaraðir heyrast um leið. Bjarni Valdimarsson SVÍNAKJÍT GULLASCH............ KR. 696 M/KRYDDUÐUM HRÍSGRJÓNUM SNITCHEL............KR. 895 SMÁRÉTTIR...........KR. 735 M/GRÆNMETI KÓTILETTUR..........KR. 795 HNAKKI BEINLAUS....KR. 699 Hamborgarahryggir...KR. 655 HAMBORGARALÆRI.. KR. 595 BAYON SKINKA........KR.695 FOLALD SNITCHEL..........KR.795 GULLASCH..........KR. 665 FILLET............KR. 820 MÖRBRÁÐ...........KR. 820 HAKK..............KR.210 SMÁSTEIK..........KR. 305 PIZZA KYNNING! VERÐ AÐEINS KR/STK STÆRRI GERÐ FIMMTUDAG OPIÐ TIL 18.30 FÖSTUDAG OPID TIL 19.30 LAUGARDAG OPIÐ TIL 16.00

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.