Morgunblaðið - 29.03.1994, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. MARZ 1994
Að vera atvinnulaus er ekki
bara að vera atvinnulaus
eftir Hildigunni
Ólafsdóttur
Ég skrifa þetta bréf til ykkar
félagar atvinnulausir til þess að fá
viðbrögð. Ég er líka atvinnulaus.
Og mér líkar það illa. Ég hef verið
atvinnulaus lengi, þó margir hafi
verið lengur. Og ég er orðin svo
reið og bitur. Það er alveg ótrúlegt
hvað atvinnulausir þurfa að þola
Við getum
þaggað niður
í þeim flestum
Sendum í póstkröfu!
Gott verð —
Gæðaþjónusta
ISETNING
A STAÐNUM
Verslio hjó fagmanninum.
Bílavörubú&in
Skeifunni 2,
Sími 81 29 44
mikla niðurlægingu. Að vera at-
vinnulaus er ekki bara að vera at-
vinnulaus. Það er svo miklu meira.
Það er hreinlega búið að svipta
mann frelsinu. Maður er fangi laga,
reglna og viðhorfa sem manni datt
ekki í hug að maður ætti eftir að
upplifa. Maður ræður ekki lengur
sínu lífi. Þetta eru stór orð, en þau
eiga líka að vera það. Þau vekja
kannski einhvetja til umhugsunar.
Að missa vinnuna táknar auðvit-
að fyrst og fremst að þú hefur
misst rekstrartekjurnar sem þín
afkoma byggist á. Þú færð greiðsl-
ur frá Tryggingastofnun en þær
miðast ekki við þær tekjur sem þú
hafðir, þó að greiðsla þín til starfs-
mannafélagsins og önnur greiðslu-
plön hafi miðast við þær. Atvinnu-
leysisbætur eru ekki laun, heldur
tryggingagreiðslur sem þú átt rétt
á að fá af því að þú hefur greitt
iðgjöldin! Upphæð bótanna eru að
sjálfsögðu til skammar. Það vita
allir að enginn lifir af þeim. Þetta
á að vera tekjutengt. Það er þá
allavega von til að fólk geti staðið
við sínar skuldbindingar með því
að skera niður eyðslu. Upphæðin í
dag dugir ekki einu sinni fyrir
nauðsynjum.
Að missa vinnuna táknar líka
að þú missir tengsl við atvinnulífið,
fólkið. Það er áfall að missa vinn-
una og mörgum hættir til að loka
sig inni þegar það skeður og eiga
svo erfitt með að koma sér aftur
„út“.
Að missa vinnuna táknar að þú
verður að skera niður alla eyðslu.
Og auðvitað er „óþarfanum" fómað
fyrst. Svo sem dagblöðum, sjón-
varpi, tómstundum og svo auðvitað
barnagæslunni. Öll tilbreyting
hverfur úr daglega lífinu og ein-
ungis áhyggjumar og skuldimar
standa eftir. Fljótlega er komin upp
sú staða að maður er ekki orðinn
umræðuhæfur um neitt annað en
áhyggjurnar þar sem það er ekkert
annað í kringum mann. Og þá fer
manni að finnast maður leiðinlegur
og maður hættir að fara til vina
og kunningja svo maður sé nú ekki
að ofþreyta þá með þessu væli.
Nema maður sé svo „heppinn" að
eiga atvinnulausa kunningja. Það
aukast alltaf líkumar á því.
Að missa vinnuna táknar rýrnun.
Þá meina ég að sú starfsreynsla
sem þú hefur aflað þér rýrnar. Þú
ferð að efast um að þú sért lengur
hæfur til þeirra starfa sem þú
kunnir svo vel.
sig á bæinn hét þetta nú í gamla
daga og þótti ekki gott. Hvernig
væri að breyta þessu? Sleppa þessu
sumarfríi. Hafa það frekar þannig
að þú fáir bætur allt árið, en fáir
frí frá mætingu í 1 mánuð, eins
og aðrir?
Nú, og hver er réttur þinn, fyrir
utan það að fá þessar trygginga-
greiðslur sem þú hefur keypt þér
rétt til að fá? Hann er enginn. Það
eina sem fylgir þessum peningum
eru kvaðir. Fullt af reglum sem þú
mátt ekki btjóta. Þú verður að
mæta til skráningar einu sinni í
viku og alltaf á sama degi. Ef þér
verður það á að gleyma þér þá
missirðu viku laun! Er svona refs-
ing einhversstaðar á vinnumark-
aðnum?
Eftir fyrsta mánuðinn verðurðu
að taka hvaða vinnu sem þér býðst.
Hvort sem hún er á þeirri braut
sem þú hefur tileinkað þér eða
ekki. Ef þú neitar eru greiðslurnar
stoppaðar!
Þú ert skikkaður í 3ja mánaða
„sumarfrí", greiðslulaust. Og þú
átt ekkert orlofi. Þurfum við ekki
að borða í 3 mánuði? Halda menn
að það sé eitthvað fri að vera at-
vinnulaus? Nei góði minn, en þér
er velkomið að sækja um fram-
færslustyrk hjá bænum. Að segja
En þeir heppnu fá vinnu tíma-
bundið vegna svokallaðs atvinnu-
átaks, sem er einhverskonar
„lausn“ á vanda atvinnulausra. Þér
er boðin vinna í 2-3 mánuði til að
dekka sumarfríið! Sumarfríið okkar
er sem sagt öfugt við alla hina!
Ríkið er nefnilega að hjálpa okkur
aumingjunum svo við verðum ekki
gjörsamlega tómir og vanhæfir.
En hvað finnst okkur um þessa
átaksvinnu? Mér finnst þetta ekki
vera neitt annað en ánauð. Það er
verið að skikka menn í vinnu sem
maður hefur kannski aldrei sinnt.
Og í boði eru laun sem eru kannski
örlítið hærri en bætumar sjálfar.
Og hvað þýðir það fyrir okkur? Jú,
samkvæmt minni reynslu, þá er
besta leiðin til að láta bæturnar
endast sem lengst að starfa heima.
Vinna á heimilinu þá vinnu sem
maður var farinn að kaupa þegar
maður hafði laun. Þá meina ég að
heimilið er rekið allt öðru vísi.
Maður kaupir enga vinnu, maður
gerir allt sjálfur. Vinnsla matar og
fatnaðar t.d. Bílnum er lagt til að
spara í bensíni, tryggingum o.þ.h.
ogþessir jafnfljótu notaðir í staðinn
eða strætó. En hvað skeður svo
þegar maður er hnepptur í svona
atvinnuátak. Tekjumar aukast ekki
nema að litlu leyti. Og engan veg-
inn nóg til að jafna þann kostnaðar-
auka sem af þessu skapast. Það
verður ekki tími til að baka brauð-
ið, labba í búðina, sauma fatnaðinn
og sinna öllum þeim verkum sem
Hildigunnur Ólafsdóttir
gerðu manni næstum því fært að
lifa af þessu litla skítti. Nú og svo
ertu í flestum tilfellum að vinna
einhveija vinnu sem þú hefur ekki
stundað áður og ert rétt búinn að
ná tökum á henni þegar þér er
kastað út í kuldann aftur. Gott hjá
þér vinur, þú ert búinn að afplána
þinn tíma og nú máttu fara á bæt-
ur aftur! Ég kalla þetta ekkert
annað en ánauð. Svo eru þessi
átaksstörf oftast einskis verð. Þú
ert ekki til neins gagns. Þetta var
bara gert fyrir þig, aumingjann,
svo þú getir haldið bótunum þínum!
Þú mátt náðarsamlegast koma í
vinnu svo þú getir sagt að þú sért
í vinnu. Fyrir sjálfsöryggið, þú skil-
ur.
Hvert leiðir þetta allt? Jú, það
get ég sagt þér. Fyrirtæki keppast
um að fá þessa þræla. Þarna er
nefnilega fullt af færu fólki sem
vinnur vel, en ríkið borgar megnið
af laununum fyrir það! Fyrirtæki
eru hætt að auglýsa stöður lausar.
Það er mikið hagstæðara að fá
bara fólk af atvinnuleysisskrá,
borga lágmarkslaun og fá at-
vinnuátaksstyrk frá ríkinu á móti.
Við vitum öll hvað þessi aðferð
leiddi af sér í Danmörku. Fyrirtæki
voru farin að segja upp fólki til að
geta fengið þessa þræla í vinnu.
Gleymt er þá gleypt er
eftir Bjarna
Kjartansson
Það er sorglegt að hlusta á úr-
tölu ogöfundarkvak úr barka þeirra
sem heldur ættu að samgleðjast
FAGOR
VPPÞVOTTAVELAR
Vestfirðingum nú þegar aðstoð
býðst á þeirra ögurstundu.
Ekki er úr vegi að minna á ýmis-
konar aðstoð og „sértækar" aðgerð-
ir, þeim til handa, sem nú rymja
af vandlætingu þess sem syndlaus
er. Einnig ber að fríska upp á minni
þeirra þingmanna Sjálfstæðis-
flokksins, sem nú kjósa að koma í
bak ráðherra flokksins með óskilj-
anlegum yfirlýsingum um stefnu-
breytingu ríkisstjórnar Davíðs
Oddssonar.
12 manna
7 þvottakerfi
Hljóölát 40dB
Þvottatími 7-95 mín
Sjálfv.hitastillir 55-65%
Stillanlegt vatnsmagn
Sparnaöarrofi
Hitaþurrkun
HxBxD: 85x60x60cm
Án topp-plötu:
82x60x58cm
VINSAMtEGAST ATHUGIÐ NÝTT HEIMIUSFANG
RONNING
BORGARTUNI 24
SÍMI 68 58 68
N°

VÉjfV r.VEBÐlÐ'
TT
Ég man ekki betur en að á síð-
ustu tveimur landsfundum, hafi
verið gerður góður rómur að áætl-
unum um „vaxtarsvæði“. Svæði
þessi grundvölluðust á landfræði-
legum aðstæðum og auðlindum,
styrktum aðgerðum í samgöngu-
málum, framlögum til aðstoðar at-
vinnulífinu á hverju svæði í tengsl-
um við sameiningu og samstarf
sveitafélaga, stækkunar eininga og
aukinnar hagkvæmni. Ekki trúi ég
því að menn hafi „steingleymt"
þessari umræðu, þar sem þeir eru
ekki tilbúnir til að breyta hugsunar-
ganginum frá gamla „sósafarinu".
Þessir menn ættu að muna
manna best að slíkar áætlanir voru
settar niður á blað við myndun ríkis-
stjómar Davíðs Oddssonar, landslýð
til heilla og undirbúnings nýs
framfaraskeiðs í fslenskum-byggða-
og atvinnumálum.
Norðlendingum væri hollt að láta
hugann líða ekki svo ýkja langt
aftur í tímann, þá vandræði vom í
þeirra ranni, atvinnumálin ekki á
vetur setjandi. Er Landsbanki ís-
lands ekki á vegum hins opinbera?
Útgerðafélögum var gert kleift að
komast á koppinn með því að færa
„reynsiu“ milli fyrirtækja með skip-
„Ég fagna hinu drengi-
lega átaki Davíðs Odds-
sonar til þess að hrinda
í framkvæmd áætlun-
um um vaxtarsvæði á
landsbyggðinni. Ég tel
afskaplega mikilvægt
og reyndar stórmann-
legt að hefjast handa
þar sem skórinn krepp-
ir hvað fastast.“
stjórnarmönnum. Fagna ber
árangri ýmissa „sértækra" aðgerða
sem vissulega hafa skilað glæsileg-
um árangri víða t.d. á Norðurlandi.
Samheijamönnum væri meiri
sómi í að tala á lægri nótum en
þeir gera nú. Margur gleymir gjaf-
ara.
Ekki man ég betur en að rækju-
iðnaðurinn á Norðurlandi vestra
hafi einnig fengið stoð, Siglfirðing-
ar komu ekki að lokuðum dyrum
né aðrir norður þar.
Austfirðingar hafa nú ekki liðið
neina sérstaka nauð af hendi vaid-
hafa. Benda má á tiifærslu grá-
iúðukvóta og færslu byggðalaga
milli „norður og suðursvæðis“ sælia
minninga. Ekki vafðist fyrir ráða-
mönnum að skorða úthlutanir á
síldveiðunum við „reynslu" fárra
ára aftur í tímann. Ekki fengu
vestfirskir skipstjórar sem áður
voru aflakóngar á síld mikið til hlut-
ar í kvóta.
Reyknesingar fengu sérstakan
styrk úr hermanginu og væm'
ekki við hið minnsta, ekki eru til|
tölulega mörg ár síðan að afla-
tryggingasjóður var í reynd milli-
færslusjóður fjármuna frá Vest-
fjörðum til „suðursvæðisins“. Ekki
nöldruðu menn vestra þá, töldu sig
aflögufæra. Hér væri hægt að hafa
langan lista aðgerða sem telja
mætti „sértækar", bæði nýlegar og
eldri en ekki er ráð að elta ólar við
það. Skilur hver sitt.
Minna má þó, til gamans, á að
aðrir heilagir ættu að muna þá þeir
fengu dijúgan úr hendi Margrétar
Thatcher. Magga taldi slíkt sjálf-
sagt, þegar var verið að byggja upp
atvinnufyrirtæki á Humbersvæð-
inu. Ekki telja S.H. menn Möggu
böivaða sósabullu, eða hvað?

Ég fagna hinu drengilega átaki
Davíðs Oddssonar til þess að hrinda
í framkvæmd áætlunum um vaxtar-
svæði á landsbyggðinni. Ég tel af-
skaplega mikilvægt og reyndar
stórmannlegt að hefjast handa þar
sem skórinn kreppir hvað fastast.
Ég vona að menn geri sér ljósari
grein en áður fyrir því að fjórðunga-
rígur hefur ætíð verið Akkiiesar-
hæll landsbyggðarinnar. Rígur og
öfund hittir hvem hinn sama fyrir.
Kjósendur munu ekki þola frammá-
mönnum sínum slíkt gjálfur til
lengdar. Hagsmunir heildarinnar
em oftlega aðrir en þröngir fjör-
baugsgarðar „gróðapunga".
Ég eggja þingmenn sjálfstæðis-
manna til að standa nú fast við bak
ráðherra okkar í þessu máli og öðr-
um þeim er til heilla horfa atvinnu-
vegunum. íslendingar verða að
bregðast samhentir við aðsteðjandi
vanda, þar má enginn undan líta.
Forysta um þjóðþrifamál er nú
sem ætíð á höndum og færi Sjálf-
stjeðisflokksin&W(5Íáúrík stjómui