Morgunblaðið - 09.05.1995, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Morgunblaðið/Þorkell
Sex fyrrver-
andi breskir
hermenn
minnast
stríðsloka
NOKKRIR fyrrverandi breskir
liermenn komu saman ásamt
ættingjum sínum á sunnudags-
morguninn í Fossvogskirkju-
garði, við minnismerkið um
fallna breska hermenn í heims-
styrjöldinni, sem gnæfir yfir
rúmlega 200 hermannagrafir. í
tilefni stríðsloka í Evrópu fyrir
50 árum, lögðu félagarnir sex
blómsveig að breska minnis-
merkinu.-Hinir sex fyrrverandi
hermenn, sem allir eru búsettir
í Reylqavík, eru, talið frá vinstri:
íslendingurinn Gísli Steinsson,
sem var í breska flughernum, í
Bretlandi, Frakklandi og í Aust-
urlöndum, Ralph Hannan sem
var í landhernum, Brian Holt, í
flughernum R.A.F., Stanley Ki-
ernan fótgönguliði, Leo Munro
sem var í flotanum og Alan
Boucher sem var í landhernum.
Félagarnir tóku fram orður sín-
ar og skrýddust þeim á þessum
degi.
Undirbúningur vorþingsins í fullum gangi
Áhersla lögð á
GATT-samningana
LÖGÐ verður áhersla á að af-
greiða frumvarp um framkvæmd
GATT-samninganna á vorþinginu
sem hefst 16. mai. Stefnt er að
því að afgreiða ýmis fleiri mál á
þinginu og önnur verða lögð þar
fram til kynningar.
Viðamesta mál vorþingsins
verður framkvæmd GATT-samn-
inganna varðandi tollabindingar á
innfluttum landbúnaðarvörum, að
sögn Ólafs Davíðssonar ráðuneyt-
isstjóra forsætisráðuneytis. En ís-
land hefur tilkynnt Alþjóðavið-
skiptastofnuninni að þessi mál
verði komin í framkvæmd 1. júlí
í sumar.
Undirbúningi að mestu
lokið í vikunni
Ólafur er formaður ráðuneyta-
nefndar sem skila á tillögum í
frumvarpsformi um hvernig þess-
um málum verði háttað. Sagðist
hann gera ráð fyrir að þeim undir-
búningi yrði að mestu lokið í vik-
unni og þá gæti ríkisstjórnin tekið
endanlega ákvörðun í málinu.
Þá er einnig stefnt að því að
afgreiða nokkur mál sem tengjast
Evrópska efnahagssvæðinu. Þar á
meðal eru ýrumvörp um afnám á
einkarétti ÁTVR á innflutningi og
heildsölu á áfengi sem ekki náðu
fram að ganga á síðasta þingi en
Eftirlitsstofnun EFTA telur einka-
réttinn bijóta í bága við EES-
samninginn. Einnig á að gera
breytingar á lögum um stjórn fisk-
veiða varðandi smábáta í samræmi
við málefnasáttmála ríkisstjórnar-
innar.
Togast á um nefndir
Á vorþingjnu verða einnig kosn-
ir embættismenn þingsins auk
þess sem kosið verður í þingnefnd-
ir, ráð og stjórnir. Gert er ráð
fyrir að Sjálfstæðisflokkur fái 4
fulltrúa í 9 manna nefndir, Fram-
sóknarflokkurinn 2 og stjórnar-
andstaðan 3 fulltrúa sameiginlega
en hún mun hafa samvinnu um
skipan fulltrúa í nefndirnar.
Stjórnarandstaða fær
formennsku í nefndum
Að sögn Valgerðar Sverrisdótt-
ur þingflokksformanns Framsókn-
arflokks liggur fyrir að for-
mennska stjórnarflokkanna í
nefndum Alþingis mun samsvara
þeim málaflokkum sem flokkarnir
stýra í stjórnarráðinu utan að
Framsóknarflokkur fær for-
mennsku í fjárlaganefnd og Sjálf-
stæðisflokkur formennsku í utan-
ríkismálanefnd.
Þá er einnig gert ráð fyrir því
að stjómarandstöðuflokkarnir fái
formennsku í einhveijum nefnd-
anna en á síðasta kjörtímabili átti
stjórnarandstaðan formenn
þriggja nefnda af 12.
Þessi mál hafa verið rædd á
sameiginlegum fundi stjómar og
stjórnarandstöðu. Af hálfu stjórn-
arflokkanna hefur því verið haldið
fram að eðlilegt sé að stjórnarand-
staðan fái nú formennsku í tveim-
ur nefndum þar sem þingstyrkur
hennar' hafi minnkað. Stjómar-
andstaðan hefur á móti óskað eft-
ir að fá í sinn hlut formennsku í
fjórum nefndum, eða þriðjungi
þeirra, sem sé í samræmi við að
stjórnarandstöðuflokkarnir eigi
þriðjung þingmanna.
Svavar Gestsson formaður
þingflokks Alþýðubandalags segir
að áður hafí verið að ræða tilraun
sem studdist ekki við neitt hlut-
fall. Sú tilraun hafi tekist vel og
því telji stjómarandstaðan rétt að
stíga skrefið til fulls og skipta
nefndaformennsku í hlutfalli við
þingstyrk.
Valgerður sagði að gert væri
ráð fyrir öðrum fundi stjómar- og
stjórnarandstöðu á miðvikudag
þar sem þessi mál verða rædd
frekar.
íslenskir lífeyrissjóðir
Ohjákvæmilegt að
sjóðir eigi kost á að
fjárfesta erlendis
LÍFEYRISSJÓÐIR
hér á landi hafa
fagnað möguleik-
um á fjárfestingum er-
lendis, en þær raddir hafa
einnig heyrst, að þeir fari
of geyst. Birgir ísleifur
Gunnarsson, seðlabanka-
stjóri, sagði á ársfundi
bankans fyrir skömmu að
ýmsir lífeyrissjóðir hefðu
tapað á fjárfestingum er-
lendis og þörf væri á
auknu aðhaldi að sjóðun-
um. Guðmundur H. Garð-
arsson, stjómarmaður
Lífeyrissjóðs verslunar-
manna, vísar þessu á bug.
Hver eru rökin fyrir því
að iífeyrissjóðir fjárfesti
eriendis?
„Það er óhjákvæmilegt
að lífeyrissjóðirnir á Is-
landi, eins og aðrir spari-
fjáreigendur, geti ávaxtað
fé sitt á fijálsum alþjóðlegum pen-
ingamarkaði. Þannig fáum við arð
og eftir því sem eignarstofninn
verður meiri gefur fjárfestingin vel
af sér og skilar sínu til baka til
þjóðarbúsins. Þá er einnig óhjá-
kvæmilegt að lífeyrissjóðirnir
dreifi áhættunni. Við búum í fá-
mennu þjóðfélagi og þótt við vild-
um ávaxta allt þetta fé innanlands
þá eru því ákveðin takmörk sett.
Eignarmyndun í lífeyrissjóðum er
gífurlega mikil og verður um
ókominn ár vegna aldurssamsetn-
ingar þjóðarinnar."
Möguleikar tii ijárfestinga hér
á landi hafa aukist, því auk hefð-
bundinna verðbréfa hafa t.d. sveit-
arfélög og fyrirtæki gefið út
skuldabréf. Kannt þú einhverja
formúlu yfir hvernig æskilegast
er að iífeyrissjóðir biandi fjárfest-
ingum afþessu tagi með eriendum
íjárfestingum?
„Það eru til alls konar formúlur
um blöndur, en engin formúla er
betri en sú forsenda sem hún
stendur á. Það liggur í augum
uppi að jafnvel íslenska ríkið og
sveitarfélögin gætu aldrei komið
sér í þær skuldbindingar vegna
stóraukins ráðstöfunarfjár lífeyr-
issjóðanna að þessir aðilar gætu
tekið við allri þeirri aukningu. Það
er einnig óæskilegt. Þótt allt gott
megi segja um íslenska ríkið stend-
ur það á brauðfótum í samanburði
við atvinnu- og efnahagslíf háiðnv-
æddra og tækniþróaðra samfé-
laga, eins og Bandaríkjanna og
Vestur-Evrópu. Þeir sem bera
ábyrgð á fjárvörslu lífeyrissjóð-
anna á íslandi hljóta að ávaxta
peningana erlendis að hluta.“
Fyrir nokkru var skýrt frá því
að Lífeyrissjóður verslunarmanna
ætlaði að fjárfesta í hiutabréfum
hér á landi í ár fyrir 5% af ráðstöf-
unarfé sínu. Svipuð áform voru
uppi í fyrra, en þá voru hlutaijár-
kaupin 1,3%. Komu er-
lendar ijárfestingar í
veg fyrir að kaupin yrðu
meiri?
„Nei. Lífeyrissjóður ______
verslunarmanna byijaði
ekki að fjárfesta eriendis fyrr en
í nóvember 1994. Ástæða þess að
ekki var meira keypt af hlutabréf-
um var varkár fjárfestingarstefna.
Þrátt fyrir að lífeyrissjóður setji
sér það markmið að hlutabréf séu
ákveðið hlutfall af heildareign, þá
eru þær aðstæður ekki alltaf fyrir
hendi að hlutafjárkaup séu æski-
leg.“
Hverju svarar þú þeim fullyrð-
ingum að lífeyrissjóðir þuríi aukið
aðhaid þar sem þeir hafi tapað á
erlendum fjárfestingum?
„Ég tel einhvem misskilning á
ferðinni. Sjóðirnir byijuðu ekki að
Guðmundur H.
Garðarsson
► Guðmundur H. Garðarsson
viðskiptafræðingur lauk prófi í
frá HI1954 og stundaði fram-
haldsnám í hagfræði í Þýska-
landi og starfsnám í endur-
tryggingum í London, auk náms
í markaðsfræðum og alþjóða-
viðskiptum. Hann hefur átt
áæti í stjórn Lífeyrissjóðs versl-
unarmanna frá 1968 og var for-
maður stjórnar 1977-1980,
1983-1986 og 1989-1992. Hann
hefur umsjón með erlendum
fjárfestingum sjóðsins, ásamt
Þorgeiri Eyjólfssyni, forstjóra.
fjárfesta erlendis fyrr en á síðasta
ári og þær fjárfestingar eru yfír-
leitt miðaðar við ávöxtun til lengri
tíma. Á þessum mörkuðum erlend-
is eru sveiflur upp og niður. Þeir
sjóðir, sem hófu fyrstir fjárfest-
ingu erlendis, byijuðu í raun þegar
um niðursveiflu var að ræða. Líf-
-eyrissjóður verslunarmanna fór
ekki af stað fyrr en sérfræðingar,
sem við erum í samstarfí við er-
iendis, töldu það hyggilegt. Það
er hins vegar ekki rétt að taka
tímabundna sveiflu í gengi lang-
tímabréfa, reikna hana áfram og
álíta að um tap sé að ræða.“
/ hve miklar fjárfestingar er-
lendis ætlar Lífeyrissjóður versl-
unarmanna að ráðast í ár?
„Á síðasta ári hófum við form-
leg viðskipti við fyrirtæki í Lond-
on, Schröder Invest Management,
og keyptum bréf í sjóði þess fyrir
5,5 milljónir dollara. Samkvæmt
áætlun stjórnar lífeyrissjóðsins er
gert ráð fyrir að allt að 10% ráð-
stöfunarfjár fari til kaupa á erlend-
um verðbréfum í ár, eða um 600
milljónir króna. Auk fyrirtækisins
í London erum við til dæmis í góðu
sambandi við bandarískt fyrirtæki
og dótturfyrirtæki Deutsche Bank
í Þýskalandi. Við leitum til traustra
fyrirtækja og höfum
unnið að undirbúningi
fjárfestinga frá 1985,
þótt þær hafi ekki hafist
fyrr en tíu árum síðar.
Við skiptum heimin-
þijú meginsvæði, Evrópu,
og Asíu, leggjum
AAhald að
sjóðunum er
fullnægjandi
um í
Bandaríkin
áherslu á góð markaðsverðbréf og
trausta fjárvörsluaðila. Við höfum
langtímasjónarmið í huga og fylgj-
umst vel með fjárfestingunum,
Lífeyrissjóðir, eins og bankar og
aðrar fjármálastofnanir, þurfa að
lúta almennum lögum og hafa
upplýsingaskyldu um starfsemi
sína. Hjá Lífeyrissjóði verslunar-
manna eru stjórnarfundir á
tveggja vikna fresti og við erum
tveir sem berum framkvæmdalega
ábyrgð á fjárfestingunum. Aðhald
er því fullnægjandi."