Morgunblaðið - 09.05.1995, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ1995 21
ERLENT
Alþjóða herfræðistofnunin
Ráðaleysi og
óvissa emkennir
alþjóðamál
Lundúnum. Reuter.
ÓVISSA einkennir ástandið í Rúss-
landi, Bandaríkjamenn eru að draga
úr afskiptum sínum af gangi al-
þjóðamála og hætta er á því að
friðarþróunin í Mið-Austurlöndum
fari út um þúfur. Þessar eru helstu
niðurstöður ársskýrslu Alþjóðlegu
herfræðistofnunarinnar (IISS) í
Lundúnum.
Engin forysta
í heild er dregin upp sú mynd í
skýrslunni að árið 1994 hafi ein-
kennst af ráðaleysi á vettvangi al-
þjóðamála. Leiðtogar hafi sætt
þrýstingi af ýmsum toga og reynt
hafi á samstarf ríkja á vettvangi
bandalaga þeirra. „Spurningin:
Hver er við stjórnvölinn?, hljómaði
óhóflega oft. Við henni fékkst ekk-
ert svar. í flestum ríkjunum eru
leiðtogar sem standa höllum fæti
að beijast við að halda völdum sín-
um,“ segir í skýrslunni auk þess
sem því er bætt við að skortur á
forystu einkenni svið alþjóðamála.
Höfundar skýrslunnar telja að sú
flókna staða sem upp er komin á
vettvangi alþjóðmála eftir lok kalda
stríðsins hafi orðið til þess að draga
úr styrk þjóðríkisins og gert ráða-
mönnum erfítt fyrir að segja til um
afleiðingar tiltekinnar stefnumót-
unar. Viðskipti, glæpastarfsemi og
upplýsingastreymi taki ekki lengur
mið af landamærum og af þeim
sökum reynist sífellt erfiðara fyrir
tiltekin stjómvöld að ráða þróun-
inni.
Afskiptaleysi
Bandarikjamanna
Hvað Bandaríkin varðar er vísað
til sigurs Repúblíkanaflokksins í
þingkosningunum á haustmánuðum
og sagt að þróunin sé sú að Banda-
ríkjamenn muni einungis láta til sín
taka á eigin forsendum og í nafni
eigin hagsmunavörslu. Litlar líkur
verði að teljast á því að Bandaríkin
taki á sig fyrra forustuhlutverk á
þeim tíma sem eftir lifí af kjörtíma-
bili Bills Clintons forseta en kosið
verður haustið 1996.
Evrópusambandinu hafi ekki
auðnast að fylla það skarð sem
Bandaríkjamenn hafí skilið eftir sig.
Þróun mála í Bosníu sé til vitnis
um það.
Þá er og vikið að því að Samein-
uðu þjóðunum, sem fagna 50 ára
afmæli á þessu ári, hafi ekki tekist
að tryggja framtíð og afkomu íbúa
Sómalíu. Þá hafi samtökin ekki
heldur megnað að koma í veg fýrir
grimmileg fjöldamorð í Rúanda.
Vafasamur stuðningur
við Jeltsín
Höfundar fullyrða að herför
Rússa í Tsjetsjníju kunni að hafa
alvarlegar afleiðingar. Hún hafí
orðið til þess að ógna þróun Rúss-
lands í átt til lýðræðislegs réttarík-
is þar sem stöðugleiki ríki. Efa-
semdir eru látnar í ljósi um stuðn-
ing á alþjóðavettvangi við Borís
Jeltsín Rússlandsforseta og því
haldið fram að hæpið sé af hálfu
Vesturlanda að binda vonir sínar
við framgöngu eins manns sem oft-
lega hafi sýnt af sér sérkennilega
hegðun og gerst sekur um dóm-
greindarleysi.
Tíminn senn þrotinn?
Höfundar sjá blikur á lofti í Mið-
Austurlöndum. Friðarþróunin þar
nálgist nú ákveðnar krossgötur. Sú
skoðun njóti vaxandi fylgis að besta
tækifærið til að koma á friði í þess-
um heimshluta frá 1949 muni að
engu verða, takist ekki að gera út
um ágreiningsmál Israela og Pal-
estínumanna fyrir lok þessa árs.
Minnt er á að kosningar verði í
Bandaríkjunum sem og í ísrael á
næsta ári.
Borga með krítar-
korti í strætó
Boston. Morgunblaðið.
NU ÞURFA íbúar borgarinnar
Phoenix í Arizona ekki lengur að
burðast með smápeninga í sekkjum
til að taka strætó. Þeir geta nú
dregið fram krítarkortin, rennt
þeim gegnum þar til gert tæki við
hlið vagnstjórans og fengið reikn-
inginn síðar. Þessu fylgir hvorki
umstang með undirskriftir né kvitt-
anir.
Þetta fyrirkomulag verður til
reynslu í eitt ár. Aðeins 78 manns
notuðu sér þessa þjónustu fyrstu
tvo dagana, en 130 þúsund manns
ferðast daglega með almennings-
vögnum í Phoenix. Chip Bishop,
yfírmaður almenningssamgangna í
Bandaríkjunum, er hins vegar þeirr-
ar hyggju að hér hafi verið stigið
enn eitt skrefið í þá átt að krítar-
kortin leysi reiðufé af hólmi í banda-
rísku þjóðfélagi og ætlar að fylgj-
ast grannt með framvindu þessarar
tilraunar.
Stendur mikið til?
Langtímalán til framkvœmda
viö fasteignir
íslandsbanki veitir langtímalán til allt ab 12 ára vegna vibamikilla
framkvœmda á fasteignum svo sem til vibhalds á húsnæbi, vibbyggingar
eba annarra endurbóta. Þessi lán henta vel einstaklingum sem hyggja á
slíkar framkvœmdir.
• Lánin eru skuldabréfalán, tryggb meö veöi í fasteign
• Upphœö láns og vaxtakjör taka miö af greiöslugetu
umscekjanda, tryggingum og fyrirhuguöum framkvœmdum
• Hámarkslánsfjárhœö er 3.000.000 kr.
• Hámarkslánstími er 12 ár
• Afborganir eru mánaöarlega
Áöur en lán er tekib abstobar starfsfólk bankans vibskiptavini vib ab
gera sér grein fyrir greibslubyrbi lánsins og þeim kostnabi sem
lánsvibskiptum fylgja og bera saman vib greibslugetuna. Á þann hátt er
metib hvort lántakan er innan vibrábanlegra marka.
Láttu ekki skynsamlegar framkvœmdir stranda á fjármagninu.
Langtímalán íslandsbanka er kostur sem vert er aö athuga.
Kynntu þér möguleikana í naesta útibúi bankans.
ÍSLANDSBANKI
Vikingalottó • Vikingalotto • Vikingalotto • Vikingalottó • Vikingalottó