Morgunblaðið - 09.05.1995, Síða 42

42 ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
ÞflP ER FlAmr'AN MÍHÚTNA BtE>
neuhallo. l ^
L EIKÖWJÞA J
( KÖMPU SÆL , LEIKBBÓPA \
> \ LOr/VéR- AP TAKA i - - /
Tommi og Jenni
A5K YOUR D06 TO
COME OUT ANO PLAY.,
TELL HIM I HAVE A
N6W 0ALLOON..
THE 0ALLOON MI6HT 0KEAK
ANP EVEK 5INCE HE RETURNEP
FROM UUORLP WAR1,5UPDEN
N0I5E5 FRI5HTEN HIM..
¥~K^WSm.
Biddu hundinn þinn að
koma út að leika... segðu
honum að ég eigi nýja
blöðru...
Blaðran getur sprungið og hann Hvernig afsökun var það? Þegar þú lokað-
hræðist skyndilegan hávaða síðan ir dyrunum, hræddi hinn skyndilegi háv-
hann kom heim úr seinni heims- aði mig...
styrjöldinni...
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
„Skýlaus“
tilvera
Frá Maríu Solveigu Héðinsdóttur:
ENGINN efast lengur um skað-
semi reykinga. Menn getur greint
á um hve skaðlegu áhrifín séu
mikil og raunar má segja að sí-
fellt bætist við nýjar upplýsingar
um skaðsemina. Þrátt fyrir þetta
lætur nærn að á degi hveijum
byiji tveir íslendingar að reykja.
Þeir eru ungir að árum íslending-
arnir sem byija að reykja, en
þeir sitja uppi með afleiðingar
þessarar bernsku-
ákvörðunar sinnar og
veldur hún þeim og
öðrum mismiklum
erfiðleikum síðar á
lífsleiðinni.
Mjög margir sigrar
hafa unnist í barátt-
unni við reykingar.
Fjölmargir vinnustað-
ir eru reyklausir,
Flugleiðir eru með
reyklaust flug, kvik-
myndahúsin eru reyk-
laus og síðast en ekki
síst þá eru 42,6% ís-
lenskra heimila reyk-
laus. Til samanburðar
má geta þess að fyrir
tuttugu árum, eða
árið 1974, voru aðeins
17,3% heimila í landinu reyklaus.
Allt þetta er stórkostlegur árang-
ur en við viljum setja markið enn
hærra og segjum því betur má
ef duga skal.
Útrýmum
reykingum
Það er brýnt velferðar- og
hagsmunamál allrar þjóðarinnar
að útrýma reykingum. Til að okk-
ur takist þetta skiptir raunveruleg
afstaða okkar til reykinga miklu
máli. Það er ekki vænlegt til
árangurs í tóbaksvömum, né
neinum örðum málum, að vera
tvöfaldur í roðinu. Víða í þjóðfé-
laginu má sjá himinhrópandi
merki þess að við lítum ekki á
reykingar sem þann stórhættu-
lega skaðvald sem þær eru í raun
og veru. Skoðum nokkur dæmi:
* Ungu hjónin bíða fæðingar
frumburðarins. Hvorugt taldi
ástæðu til að hætta að reykja
(„foreldrar okkar reyktu þegar
við vorum í móðurkviði — og það
er allt í lagi með okkur!“) en að-
spurð segjast þau ekki vilja að
barnið þeirra muni byija að reykja
á unglingsárunum.
* I leik- og grunnskólanum er
rætt um skaðsemi reykinga. Einn
daginn kemur gestur og ræðir um
stórhættuleg efni í tóbaki og
kennarinn fylgir þessari fræðslu
vel eftir og lætur börnin vinna
verkefni um skaðsemi reyking-
anna. En viðkomandi skóli er
reyklaus, þ.e. það er bannað að
reykja í húsnæði skólans, en
kennarinn ásamt nokkrum öðrum
starfsmönnum skólans fer alltaf
í út bíl í frímínútunum til að
reykja!
* Ungur fimm ára íslendingur
hefur verið tíður gestur hjá barna-
lækni. Barnið hefur frá fæðingu
verið með þrálátan astma og hef-
ur á köflum þrifist illa. Á heimili
barnsins er reyktur IV2 pakki af
sígarettum á dag, barnið lyktar
af tóbaksreyk, en læknirinn hefur
aldrei nefnt það við
aðstandendur barns-
ins að reykingarnar
valdi barninu örugg-
lega óþægindum, að
maður minnist nú
ekki á skaðsemina.
Orð og athafnir
verða að fara
sanian
Dæmi sem þessi
segja allt um raun-
verulega afstöðu til
reykinga. Fyrirlestr-
ar um skaðsemi reyk-
inga duga lítið ef orð
María Solveig og athafnir fara ekki
Héðinsdóttir saman. Gott fordæmi
er ein besta leiðin til
að forða unglingum
frá því bernskubreki að byija að
reykja. En miklu fleira þarf til.
Við þurfum að virða þann rétt
ófædds barns að fá að vera reyk-
laus í móðurkviði og að fá að al-
ast upp án stórfelldra óbeinna
reykinga. Viðnyerðum öll; stjörn-
völd, íþróttafélög, æskulýðsfélög,
kirkjan, skólar, fjölmiðlar, félaga-
samtök að leggjast á eitt og vinna
gegn reykingum. Við verðum að
tryggja með lagasetningu að börn
og unglingar njóti verndar þegar
stórhættuleg efni eins og tóbak
er annars vegar.
Horfum til
framtíðar
Eins og áður sagði hefur mikið
áunnist í baráttunni fyrir betra
lífi án tóbaks. Við þurfum að
horfa til framtíðar og vinna enn
stærri sigra í tóbaksvörnunum.
Enn hef ég ekki hitt þann reyk-
ingamann sem hefur sagt:
„Heyrðu María, mig langaði bara
að segja þér hvað ég er ánægður
með að reykja.“ Reykingámenn
eru flestir óánægðir með þann
ávana sinn að reykja og ég er
sannfærð um það að reykinga-
mennirnir sjálfír eiga eftir að
lyfta Grettistaki í tóbaksvörnun-
um — þegar þeir hafa komist á
bragðið með að njóta iífsins án
tóbaks.
MARÍA SOLVEIG HÉÐINSDÓTTIR,
skólastjóri Tjarnarskóla og formaður
fræðslun. Krabbameinsf. Rvíkur.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt í
Gagnasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan,
hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari þar að lútandi.