Morgunblaðið - 30.03.1996, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 30. MARZ 1996 27
AÐSENDAR GREINAR
Mikilvægi kvikmyndaiðnaðar
I MORGUNBLAÐINU hinn 28.
mars birtist grein eftir Björn Inga
Harfnsson, blaðamann og sagn-
fræðinema, sem heitir „Vafasöm
hagfræði". í henni leitast höfundur
við að færa rök fyrir því, meðal
annars með því að taka glefsur úr
viðtali Þorfinns Ómarssonar við mig,
sem eru hluti af greinum hans í
blaðið Screen um íslenska kvik-
myndagerð, að íslensk stjórnvöld
hafi ekki áhuga á kvikmyndagerð
eða fjárhagslegum stuðningi við
hana. Einnig lætur hann í það skína,
að ég sé andvígur því, að erlendir
kvikmyndagerðarmenn komi hingað
til listsköpunar, af því að ég lít ekki
á það sem hlutverk ríkisstjórnarinn-
ar að standa fyrir því.
Þegar ég las útleggingarnar á
orðum mínum í þessu greinarkorni,
datt mér í hug, að höfundur hefði
frekar átt að nota heitið „Vafasöm
sagnfræði".
Fjöldi unffs fólks hefur
stundað nám í kvik-
myndagerð, segir Björn
Bjarnason. Margt af
þessu fólki hefur þegar
sannað hæfileika sína
og brýnt er að því verði
skapað viðunandi
það í Evrópusamband-
inu hvort líta beri á
kvikmyndagerð sem
iðnað eða þjóðlega list-
sköpun og viðleitni til
að viðhalda og efla
menningu einstakra
þjóða. Þessar deilur
hafa iðulega tengst
umræðum um styrki.
Ef tekið er mið af fram-
kvæmd styrkjastefnu
ESB er þar líklega
fremur litið á kvik-
myndagerð sem iðnað
en menningarstarf. Ein
rökin fyrir styrkjum til
kvikmyndagerðar eru
Björn Bjarnason
þau störf sem hún skap-
ar. Áætlað er að útsend-
um klukkustundum í
sjónvarpi í Evrópu ijölgi
úr 1 miíljón í 3,5 milljón
klukkustundir fram að
aldamótum. Talið er að
sjái Evrópubúar um að
framleiða allt það efni
þýði það um 1,8 milljón
ný störf. Engin ástæða
er til að ætla að við ís-
lendingar getum ekki
átt o.kkar skerf í vænt-
anlegri framleiðslu-
aukningu. Tii þess að
svo megi verða þarf að
skjóta traustari stoðum
undir atvinnugi'einina. Það er til
dæmis unnt með því að lánakerfí
iðnaðarins taki í auknum mæli mið
af kvikmyndagerð sem arðvænlegri
framleiðslu.
Því miður er það svo, að á stjórn-
mála- og ljármálavettvangi líta enn
of margir þannig á, að lista- og
menningarstarf byggist á samskot-
um, af því að þeir, sem að því starfa
geti ekki staðið á eigin fótum. Þetta
er mikill misskilningur. Hér er að
mínu mati um fjárfestingu að ræða
og nauðsynlegt að hvetja fjárfesta
til að taka áhættu. Frábær árangur
Sinfóníuhljómsveitar íslands í New
York á dögunum sýnir, að hér er
ekki síður en annars staðar unnt
að fjárfesta í gæðum á þessu sviði.
Víða erlendis er það stolt fyrir-
tækja, að nöfn þeirra séu tengd slík-
um sveitum."
Af þessum orðum mínum verður
alls ekki ráðið, að ég sé andvígur
íslenskri' kvikmyndagerð. Á hinn
bóginn efast ég um, að rétta leiðin'
til að efla opinberan stuðning við
hana sé að núa stjórnmálamönnum
sífellt um nasir, að þeir hafi engan
skilning á þessari atvinnugrein,
hvorki listrænan né fjárhagslegan.
Einnig er ólíklegt, að Kvikmynda-
sjóður verði nokkurn tíma svo öflug-
ur, að hann geti svarað væntingum
dugmikilla kvikmyndagerð-
armanna. Þess vegna verða menn
að velta fyrir sér nýjum úrræðum,
fá nýjar hugmyndir í þessu efni.
Höfundur er
menntamálaráðherra.
starfsumhverfi.
Fyrir skömmu flutti ég ræðu á
Iðnþingi og sagði þá meðal annars:
„Menningariðnaðinn má einnig
líta á sem atvinnugrein. Á mörgum
sviðum er hann blómlegur og má í
því sambandi nefna að tónlistariðn-
aðurinn skapar 750-1.000 ársverk
þegar allt er talið. í fáum eða nokkr-
um samfélögum á stærð við okkar
er listastarfsemi jafnöflug og hér.
Hins vegar hefur okkur ekki enn
tekist að lyfta henni á sama atvinnu-
stig og gerst hefur hjá fjölmennari
þjóðum. Minnumst þess að útflutn-
ingur á kvikmyndum er þungamiðj-
an í alþjóðaviðskiptum Bandaríkj-
anna.
íslensk kvikmyndagerð er vaxt-
arbroddur. Kvikmyndaiðnaðurinn
hefur verulega sótt í sig veðrið og
standast margar islenskar kvik-
myndir fyllilega þá hörðu sam-
keppni sem ríkir á alþjóðlegum vett-
vangi. Mikill fjöldi ungs fólks hefur
stundað nám í kvikmyndagerð eða
henni tengdri. Margt af þessu fólki
hefur þegar sannað hæfileika sína
og brýnt er að því verði sköpuð við-
unandi starfsumhverfi og tækifæri
hér á landi.
Deilt hefur verið um hvernig á að
skilgreina þessa atvinnugrein og til
dæmis hefur verið ágreiningur um
NR. 1 VIÐ LAUGAVEGINN
OPNUM í DAG
ÆVINTÝRALEGA VERSLUN

VELKOMIN UM BORÐ
GLÆSILEG HÖNNUN
OG GÆÐI
UNDIR STERKUM ÁHRIFUM
FRÁ STRÖNDINNI,
HAFINU OG SIGLINGUM.
AÐ HEIMSÆKJA
RED//GREEN FLAGGSKIP,
ER EINS OG AÐ
STÍGA UM BORÐ
í SKÚTU
Á FÖGRUM SUMARDEGI.
KULUTJALD
IGLO
Tveir fíberbogar, silfrað á lit
með vatnsheldum botni
3-4 manna
Þyngd: 4.5 kg.
TILBOÐ
6.900
SEGLAGERÐIN
ÆGIR
Eyjaslóð 7 Reykjavík S. 51 I 2200