Morgunblaðið - 31.08.1996, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 31. ÁGÚST 1996 35
AÐSENDAR GREINAR
Mynd II!
Samskiptafjöldi iækna/sjúklinga og
greiðsluform eftir löndum
Ástralía 25%
Japan 10-30%
Vestur-Pýskaland 0
FrakKland 25%
Belgia atv.rek. 100%
Kanada 0
Austurríki 20% gr 10-20%
Bandaríki N-Am. aukanr
Grikkland 0
Finnland 0
Portúgal 0
------Svíbiáð 300-600 ikr
italia 0
Janmörk „
Irland 0 f.tekiulága
Holiand 0 f.tekjulága
--------Islanri fino ikr
Spánn 0
Sviss 10% kostn.
Lúxemborg 5% kostn.
Nýja Sjáland aukagr.
samskipti lækna/sjúkl.
Samfélagsrekinni þjónustu
fylgir lægri kostnaður
Greiðsluform heilbrigðisþjónustunnar
Ólafur Ólafsson
ÁHRIFAMESTA
ráðið til þess að lækka
heildarkostnað við heil-
brigðisþjónustu er að
beina sjúklinga-
straumnum sem mest
til heilsugæslunnar.
I sumum löndum tíðk-
ast að gera verktaka-
samning við stofnanir
eða lækna. Þessum
samningum fylgir oftast
að greitt er fyrir læknis-
þjónustu eftir afköstum
(fee for service). Mynd
II sýnir kostnað við heil-
brigðisþjónustuna sem
hlutfall af vergri þjóðar-
framleiðslu og á íbúa mælt sem PPP
einingar (greiðslukarfa fyrir alla
venjulega læknisþjónustu) árið 1992.
Mynd II
Greiðslur samkvæmt afköstum
kalla á víðtækari rannsóknir,
„ónauðsynlegar aðgerðir" og fjölgun
samskipta og þ.a.l. eykst oft kostn-
aður við þetta greiðsluform (sbr.
mynd III). Að áliti OECD eykst
heildarkostnaður vegna þessa fyrir-
komulags heilbrigðisþjónustunnar
um 12%. 1) Undantekningar eru þó
frá þessari reglu t.d. í Japan þar sem
samskiptatíðni er tiltölulega há en
mikið um lyíjaávísanir (lyf afgreidd
beint af læknum eða „yfir borðið“).
Greiðslur á íbúa mælt sem „lækn-
ingakarfa" og útgjöld sem hlutfall
af vergri þjóðarframleiðslu er mun
lægri í þeim löndum þar sem aðal-
lega er notast við fast launakerfi
lækna eða fasta greiðslu til lækna
fyrir hóp sjúklinga (capitation-kerfi)
borið saman við lönd þar sem greitt
er eftir afköstum. I síðarnefndu
löndunum er oftast gerður verktaka-
samningur við lækna.
Mynd III
Heilsugæsla: Engin
þjónustugjöld
Við nánari athugun kemur í ljós
að í þeim löndum þar sem engar eða
litlar greiðslur eru fyrir heilsugæslu
leita sjúklingar mest til heilsugæslu
en minna til sjúkrahúsa. Heildar-
kostnaður við heilbrigðisþjónustu er
þar lægstur borið saman við lönd þar
sem sjúklingar greiða nokkuð úr eig-
in vasa fyrir heilsugæslu (sjá töflu
III).
Áhrif þjónustugjalda og
lækkaðrar endurgreiðslu eru
tvíeggjuð
Til þess að draga úr lyfjakostnaði
og lækka útgjöld er mjög vinsælt
meðal stjórnmálamanna og stjórn-
enda að leggja aukin álög á sjúkl-
inga, t.d. með hækkuðum þjónustu-
gjöldum og/eða að draga úr endur-
greiðslum. Sú ákvörðun er þó mjög
oft tvíeggjuð. Að vísu getur t.d. lyfja-
notkun minnkað og aðsókn til lækna
minnkað en oftast hækkar annar
kostnaður samanber hér að neðan.
1) Allvíðtæk rannsókn í
Bandaríkjunum leiddi í
ljós verulega fjölgun
innlagna á geðsjúkra-
hús og elli- og hjúkrun-
arheimili í kjölfar hækk-
aðra þjónustugjalda (2,
3, 4).
2) Takmörkun á endur-
greiðslum geðlyfja í
New Hampshire leiddi
til fækkunar ávísana á
geðlyf en stóraukins
kostnaðar vegna inn-
lagna sjúklinga (2).
3) Samfara hækkun
þjónustugjalda lyfla
fækkaði verulega ávís-
á nauðsynleg hjarta-, æða-,
Útgjöld til heilbrigðis-
mála eru lægst, segir
Ólafur Ólafsson, í
þessari annarri grein
af þremur, þar sem
sjúklingar greiða ekkert
úr eigin vasa fyrir
þjónustu á heiisugæslu-
stöðvum og tilvísunar-
unum
sykursýkis- (insúlín) og skjaldkirtils-
lyf. Þessi ráðstöfun hafði slæm áhrif
á líðan sjúklinga (2, 3, 4). Til lækkun-
ar á kostnaði er árangursríkara að
freista þess að hafa áhrif á ávísana-
venjur íækna, t.d. með betri upplýs-
ingum um áhrif lyfja, m.a. samheita-
lyfja, eins og nú er verið að gera til-
raun með á Islandi (Landlæknisemb-
ættið, Tryggingastofnun ríkisins og
heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
kerfi er við lýði.
neyti). Ennfremur að takmarka að
nokkru ávísanafrelsi lækna sem ávísa
„of miklu“ af lyfjum. Á þann hátt
tókst Þjóðverjum að Iækka lyíja-
kostnað 1993 um 25% frá 1992 (5).
Nánar verður vikið að þessu síðar.
Heimildir fylgja í lok 3ju greinar.
Höfundur er landlæknir.
Tafla III
Munur á löndum eftir greiðslu sjúklinga fyrir heilsugæslu
Sjúkl. greiða ekki fyrir heilsugæslu úr eigin vasa Fjöldi lækna á 1.000 íbúa Fj'öldi samskipta heilsu- gæslu Fjöldi legurýma á 1.000 íbúa Nýting sjúkra- rúma/100 íbúa Heildarkostn. „f. greiðslukörfu" heilbrigðis- þjónustunnar á íbúa
Þýskaiand Kanada Bretland Danmörk Holland írland 1,6-2,6 M.tal 2,1 11,5-5,6 7,0 (10,0-38,0) 21,0 3,7-1,7 2,6 1.915-848 dollarar 1.329 dollarar
Sjúklingar greiða fyrir heilsugæslu úr eigin vasa
Austurríki Frakkland Nýja-Sjáland Sviþjóð Finnland Ástralía Belgía Sviss Noregur ísland 1,6-3,2 M.tal 2,5 (8,9-2,8) 5,6 (14,0-28,0) 22,0 (5,0-2,1) 3,4 1.713-1.050 doll. 1.427 doll.
Greiðslur á íbúa til heilbrigðisþjónustu
og útgjöld í heilbrigðismálum af GDP
Þjóðc notMí v«ö
veftóskasarrviirig við
og ortatt
.■rttoslum
10 16
% og PPP í $1000
Sjálfstæðiskonur, gerum okkur gildandi
innan flokksins, flokknum til framdráttar
Opið bréf til
sjálfstæðiskvenna
FRAMUNDAN er
landsfundur Sjálfstæð-
isflokksins 10.-13.
október nk. og beinum
við þeim eindregnu til-
mælum til ykkar
kvenna að þið gefið kost
á ykkur til setu á næsta
landsfundi. Mikilvægt
er fyrir' framtíð flokks-
ins, að sem flestar kon-
ur sitji næsta landsfund.
Til að auka hlut
kvenna í starfi Sjálf-
stæðisflokksins, verða
sjálfstæðiskonur að
ganga til leiks af fullri
alvöru á öllum sviðum.
Málefnanefndir á veg-
um flokksins sem starfa
milli landsfunda og skila
áliti sínu fyrir landsfund
eru 24 talsins þær eru:
• Byggðanefnd
• Húsnæðismálanefnd
• Orkunefnd
• Skattamálanefnd
• Sveitarstjórnarnefnd
• Utanríkismálanefnd
• Vinnumarkaðsnefnd
• þrótta-, æskulýðs- og
tómstundanefnd
• Nefnd um sam-

Ásgerður Helga
Halldórsdóttir Ólafsdóttir
áí:
Katrín
Gunnarsdóttir
Margrét Kristín
Sigurðardóttir
Mikilvægt er fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn, segja
greinarhöfundar, að
sem flestar konur sitji
næsta landsfund.
gongu-og
fjarskiptarnál
• Efnahagsmálanefnd
• Iðnaðarnefnd
• Sjávarútvegsnefnd
• Skóla- og fræðslunefnd
• Umhverfis- og skipulagsnefnd
• Viðskipta- og neytendanefnd
• Tryggingamálanefnd
• Almennir fundir málefnanefnda
byija strax í næstu viku. Þar verða
rædd drög að ályktun, sem síðan
verða lagðar fyrir landsfund. Skila
þarf drögum að ályktun föstudaginn
6. september nk. Mikilvægt er að sem
flestar konur taki þátt í starfi mál-
efnanefnda, geri sig gildandi og gefi
kost á sér til að stýra formennsku
þeirra.
Virk þátttaka kvenna í stjórnmála-
starfi er frumskiiyrði þess að unnt
sé að styrkja stöðu Sjálfstæðisflokks-
ins, þá getum við öll gengið bjartsýn
inn í 21. öldina.
Kjörorð okkar er: „Sjálfstæðiskon-
ur, látið að ykkur kveða og málefni
flokksins ykkur varða.“
Höfundar eru: Ásgerður
viðskiptafræðingur, Helga
framkvænidasijóri, Katrin fulltrúi
og Margrét Kristín
viðskiptafræðingur.
Ríkulega útbúinn á sérstöku tilboðsverði
• Sjálfskiptur
• ABS-bremsukerfi
• Tveir loftpúðar (SRS)
• 15" álfelgur
• Vindskeið
• 131 hestöfl
Á götuna:
2.185.000,-
/SICCORD |
Sóllúga é mynd kr. 80.000,-
VATNAQAROAR 24
S: 568 0900